نشست علمی «نقش حج در فرهنگ سازی جامعه» برگزار شد
به گزارش خبرگزاری رسا، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حج، نشست علمی نقش حج در فرهنگسازی جامعه، 4 شهریور با حضور حسن بنیانیان، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و حجتالاسلام والمسلمین خان‌محمدی، پژوهشگر عرصه ارتباطات در پژوهشکده حج برگزار شد.
در ابتدای این نشست علمی، مدیر گروه اخلاق و معارف پژوهشکده حج و دبیر این نشست گفت: نشست هایی که در این پژوهشکده برگزار می شود از جهات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد؛ این نشست ها در شناخت موضوعات جدید و موضوعاتی که مبتلا به حج و زیارت است موثر است.
وی افزود: حج نقش مهمی در تعالی جامعه دارد؛ عمل عبادی که زندگی یک حاجی را در بر می گیرد؛ از کلاه و لباس و خوراک و محل خوابیدن و... ههمه و همه تحت تاثیر این بحث قرار می گیرد.
حجت الاسلام داوود حسینی خاطرنشان کرد: شناخت نقش حج و زیبایی های آن می تواند کمک کند که جامعه ای بهتر ساخته شود؛ امام راحل در این راستا بیان فرمودند، یکی از وظایف مسلمانان این است بدانند؛ چرا همیشه باید بخشی از امکانات مادی و معنوی خود را برای آن صرف کنند؛ نا آگاهان حج را یک سفر زیارتی می دانند ولی به این امر که به چه کیفیتی باید در مقابل جهان کمونیستی و سرمایه داری ایستاد و این که چگونه مسلمانان را باید قوی کرد توجه ندارد.
وی گفت: امام راحل در ادامه فرموند که حج برای نزدیک شدن و اتصال به صاحب خانه نیست و حج تنها کلام و لفظ خشک نیست؛ حج کانون معارف الهی است که از آن محتوای سیاست اسلام را در تمام لوازم زندگی باید استفاده کرد؛ امام در ادامه فرمودند که حج تنظیم و تمرین و تشکل زندگی توحیدی است.
مدیر گروه اخلاق و معارف پژوهشکده حج خاطرنشان کرد: امام فرمودند، حج به سان قرآن مهجورمانده است و همانگونه که قرآن قرن ها در خاک کج فهمی های مردم مهجور مانده است و حج نیز به سان قرآن در این مهجوریت قرار دارد.
پس از وی حجتالاسلام والمسلمین خان محمدی با اشاره به نقش محول و محقق در جستارشناسی نقشها، گفت: نقش محول در واقع به مجموعه وظایفی گفته می‌شود که از یک پدیده نسبت به امر یا جایگاهی انتظار میرود؛ در واقع آن موضوع حسب جایگاه خود یک نقش را به عهده میگیرد؛ این نقش از متون دینی و عقلی و نقلی قابل دریافت است
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: مورد بعدی که در عنوان این نشست بیان شده است، بحث تصحیح فرهنگ است؛ برخی بیان میکنند که نباید این تصحیح فرهنگی را اجام داد یعنی فرهنگ را نباید تصحیح کرد بلکه باید اجازه داد که خود این فرهنگ شکل بعدی خود را پیدا کند که از نظر اسلام ودین این تعبیر درست نیست.
وی گفت: از نظر دین مبین اسلام فرهنگ قابل تغییر است ولی با شرایطی که خداوند و شرع مقدس بیان میکند؛ پس یک نهاد انسانی ناظر به رفتارهای ضد الهی نمیتواند صاحب یک فرهنگ تمام و کمال باشد؛ چنانچه علامه طباطبایی کتاب شریعت را ترجمان کتاب طبیعت دانستهاند.
وی اظهارکرد: در واقع تنها خداوند و پیامبر میتوانند فرهنگ بسازند؛ این نقش و جایگاه به روحانیون میرسد که میتوانند در پرتو این نگاه دینی فرهنگ ساز و متحول کننده فرهنگ باشد؛ در این میان حج نیز جایگاه بسیار خاصی دارد که باید از این فرصت بهترین استفاده را برد.
خان محمدی خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی بیان میکند که همه فرهنگ ها از دامان نبوت الهام گرفتهاند و اگر امروز در غرب نیز شاهد امور مثبتی هستیم به مدد همین احاطه نگاه دینی است که از انبیا به این جوامع رسیده است.
وی گفت: مهمترین نقشی که حج در انسان سازی و فرهنگسازی دارد، القای فرهنگ خدامحوری در جامعه است؛ حج یک دوره کامل مرور دین است؛ هر حاجی در زیست مومنانه خود به ارزشهای الهی میرسد که همگی در حج مستتر است.
وی با اشاره به نقش روحانیون در تداوم بخشیدن حالات عطفی در بندگان خدا به ویژه حج گفت: از جمله نقشهای دیگر حج، القای روح برابری، روح خاکساری در مقابل خدا، روحیه دعا، روحیه ضد استکباری و حقیقت جویی است.
روحانیون کاروانها را در پیچ و خم دستورالعملها محدود نسازیم
حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون پیوست‌نگاری فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی پیش از ظهر امروز، 4 شهریور در نشست علمی نقش حج در فرهنگسازی جامعه در پژوهشکده حج با اشاره به تعریف فرهنگ در نگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در تعریف صورت گرفته در این شورا، چهار عنصر لایه اعتقادات، ارزشها، الگوی رفتاری پایدار و نمادهای خلق شده انسانی بیان شده است.
وی افزود: اگر نگاه درستی به تغییرات فرهنگی جوامع داشته باشیم میبینیم که انسان میتواند به شکل آگاهانه کاری انجام دهد و ما پس از بازخورد این رفتار میتوانیم نتیجه بگیریم که این رفتار ناشی از اعتقاد و تاثیرباورها در رفتار وی بوده است یا خیر.
رئیس کمیسیون پیوست‌نگاری فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: فرهنگ نقش مهمی در پدیده شناسی در اجزای مختلف جامعه دارد؛ به عنوان مثال فرهنگ حجاب با بسیاری از مسایل در جامعه در ارتباط است و بسیاری از مسایل میتوانند در کمرنگ یا پررنگ شدن حجاب در جامعه تاثیرگذار باشند.
وی با ذکر این مطلب که حج زمینه ساز تحول روحانی در مردم است، گفت: در حج لحظاتی وجود دارد که نقاط عطف کار است و جایی است که میتوان به تغییر نگاه اعتقادی ناظر به رفتاردر افراد رسید که در این لحظات است که باید کار فرهنگی انجام داد و این اعتقادات رابه فرهنگ و سپس به رفتار تبدیل کنیم.
وی عنوان کرد: مثلا اینکه این فقر آگاهی است که باعث می‌شود یک تاجر با واردات بی رویه لوازم آرایشی نامرغوب از یک کشور زمینه ساز بیماری مردم و هم خروج ثروت ملی و ضربه خوردن اقتصاد داخلی کشور اهل بیت(ع) و تشیع شود و در ماه محرم برای امام حسین(ع) نذری‌های میلیاردی بدهد؛ مشکل او در فرهنگ اقتصادی است که از فرهنگ دینی او جدا است.
بنیانیان بیان کرد: امروز همه از ارشاد و نیروی انتظامی استنطاق میکنند که چرا جلوی بی حجابی را نمیگیرید ولی به فرهنگ دیگر شکل گرفته در جامعه دقت نمیکنند که در پرتو بحث اقتصادی وامانده است؛ یعنی اینکه به این امر توجه ندارند که صاحب یک شرکت برای استخدام منشی، آگاهی منشی خانم با روابط عمومی بالا را در روزنامه درج میکند و در این حال منشی قبول می‌شود که با ظواهر غربی همخوانی بیشتری دارد؛ و همین امر از جمله عوامل ترویج فرهنگ بدحجابی است ولی به این اصل کمتر دقت می‌شود.
وی گفت: ارتباط مردم اگر با روحانیت قطع و ناقص شود به همین شکل روحیه دینی در جامعه تضعیف شود و این تاثیرپذیری از فرهنگ دینی و تبدیل باورها به رفتارها کمتر شکل خواهد گرفت؛ در واقع کار روحانیون در حج این است که لحظات عطف و نقاط عطفی که موجب تغییر روش زندگی و نگاه یک فرد می‌شود را تداوم ببخشد؛ وظیفه روحانی این است که این نقاط عطف را شناسایی کند و روی آن کار کند.
رئیس کمیسیون پیوست‌نگاری فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: اگر در جامعه شاهد بدرفتاریهایی هستیم نباید انتظار داشته باشیم که فرهنگ دینی در کنار همه این عوامل رشد کند؛ باید الگوهای ماندگاری را در جامعه نشر دهیم؛ نباید کاری کنیم که مردم با چشم خود ببینند که بدحجابان در جامعه کارهای خود را راحت تر انجام میدهند و یا در کلاسهای درس با آنها برخورد بهتری می‌شود تا همین عوامل زمینه ساز رفتار غیر دینی آنها باشد.
وی گفت: نباید روحانیون کاروانها را در پیچ و خم دستورالعملها نگاه داریم باید دست آنها را بازبگذاریم که بیشتر روی مردم کار کنند و این تغییرات را در میان مردم شناخته و برای آنها سرمایه گذاری کنند؛ همین امروز نقش روحانیون در دانشگاهها بسیار کمتر از نقش اساتید است که باید روی این مساله نیز کار کرد./1330/د101/ی