مدیریت کلان کشور کاری دشوار و سنگین است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید احمد علم الهدی صبح امروز در درس خارج فقه حکومتی خود که با موضوع «جواز اقامه حکم در عصر غیبت» در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، به بررسی دیدگاه مرحوم صاحب جواهر پیرامون ارتباط اقتصادی مؤمنان با حکومت جائر پرداخت.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی در تبیین پاسخ صاحب جواهر به این پرسش که «آیا حقوق یا جایزه حاکم جائر به انسان مؤمن، حرام است؟»، گفت: به طور کلی اصل بر این است که مال حلال باشد مگر این که حرمت آن بعینه آشکار شود، مرحوم صاحب جواهر می گوید اگر ندانیم پولی که حاکم جائر به ما داده از همان اموال غصبی است یا خیر؛ اصل بر حلیت است.

آیت الله علم الهدی با اشاره به روایاتی که مرحوم صاحب جواهر در کتاب خود پیرامون این مسأله نقل کرده، خاطرنشان کرد: یکی از اصحاب بر امام صادق(ع) وارد شد و گفت «من بر شخصی وارد شدم که جز حقوق از حکومت جائر درآمدی ندارد. چنانچه این شخص به من مالی را احسان کند یا غذایی تعارف کند، وظیفه من چیست؟» حضرت فرمودند «بگیر و بخور. این مال بر تو گواراست و خزی آن بر گردن خود آن فرد است.»

نقش نوع ارتباط سیاسی مؤمنان با حاکم جائر در تعیین حکم روابط اقتصادی

امام جمعه مشهد مقدس نوع ارتباط عامل حکومتی با حاکم جائر را در تعیین حکم اموال منتسب به آن شخص مؤثر دانست و افزود: در بررسی نوع ارتباط سیاسی، آن کسی که با انگیزه نفوذ در حکومت جائر و تلاش برای ساقط کردن آن وارد شده، مصداق این بحث نیست که امام صادق(ع) فرموده اند.

وی با بیان این که بر اساس دیدگاه مرحوم صاحب جواهر، پذیرفتن حقوق و یا جایزه از حاکم جائر، جزو سیره مردم بوده، خاطرنشان کرد: ایشان می خواهد بگوید درک چنین حکمی اصلا اثبات نمی خواهد. یعنی این روش مسلمانان و شیعیان بوده که پول سلطان را می گرفتند چرا که نمی توانستند به جز این راه زندگی کنند. بخش عمده مردم چه در پایتخت چه در سایر شهرها عامل حکومت بودند و اگر بنا بود جوایز سلطان را نگیرند، نمی توانستند زندگی کنند.

مالیات و عوارض در هر حال باید به حکومت پرداخت شود

آیت الله علم الهدی شرایط زندگی اجتماعی مؤمنان را دیگر عامل مؤثر بر حکم رابطه اقتصادی با حاکم جائر دانست و اظهار کرد: اگر همان حاکم جائر امنیت را برقرار نکند و یا اقتصاد را مدیریت نکند، کشور اداره نمی شود و اگر این عوامل حکومتی از حاکم حقوق نگیرند، کار پیش نمی رود، این مربوط به زمانی است که زندگی اجتماعی مردم اداره نشود. از همین رو سیره هم دلالت بر جواز پذیرفتن این اموال از جائر دارد.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین دیدگاه مرحوم صاحب جواهر پیرامون اموال پرداختی مؤمنان به حاکم جائر اشاره و خاطرنشان کرد: بحث دیگر این است که آیا می توانیم حقوق شرعیه را به جائر بپردازیم؟ آیا باید مالیات و عوارض بدهیم یا خیر؟ مالیات و عوارض حکم دیگری دارد و چون هزینه خود ماست، چه حکومت جائر باشد چه عادل، چون هزینه ای برای تأمین هزینه امنیت و عمران کشور است، باید پرداخته شود.

مدیریت کلان کشور کاری دشوار و نیازمند هزینه است

وی با تأکید بر این که در پرداخت عوارض و مالیات، تفاوتی میان برخورد با حکومت عادل و جائر وجود ندارد، تجربه مدیریت کشور در عصر حاضر را نمونه ای از دشواری کشورداری و رسیدگی به امور مؤمنان خواند و یادآور شد: ما گاهی نقدی به روش و رفتار دولت داریم که این به جای خودش محفوظ است اما باید بدانیم که مدیریت کلان کشور کار آسانی نیست و هم در جهت اداره، هم در جهت تأمین هزینه مدیریت سنگینی می طلبد.

آیت الله علم الهدی در پایان افزود: نمی خواهیم بگوییم تمام هزینه های دولت صحیح است؛ بلکه نسبت به سنگینی مدیریت آن حرف داریم و همین امروز می بینیم که با وجود تمام این سختی ها، کسری بودجه هم برای دولت وجود دارد./820/201/ب2