لزوم توجه به ابعاد تربیتی اربعین حسینی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام عبدالحمید واسطی، معاون پژوهشی مؤسسه راهبردی نور پیش از ظهر امروز در کمیسیون علمی «مقصد شناسی اربعین در حوزه تربیت و صفات» که در جریان همایش ملی «از غدیر تا اربعین» در محل بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، به بیان نکاتی پیرامون مرکز ثقل تربیتی اربعین حسینی(ع) پرداخت.
استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: معنای زندگی انسان را مقصد او در هستی شکل داده که بر اساس مسائل عقلی و نقلی همان اتصال به بی نهایت بوده و کلید اصلی در معنای زندگی نیز همین مفهوم است. چیزی زندگی را معنادار می کند که انسان را محدودیت ها خارج کرده و به نامحدود متصل کند و هرجا کسی معنایی برای زندگی خود تعریف کرده، مصداقی از همین معادله است یعنی هیچ احدی را نمی یابید که حتی هدفی مثل خودکشی را به غیر این هدف انجام دهد. همه برای خروج از محدودیت حرکت می کنند اما برخی مصداق را غلط تشخیص می دهند.
وی افزود: تنها وجود بی نهایت خداست و از همین رو اگر انسان ها بخواهند حرکت عقلایی داشته باشند فقط باید به سوی خدا حرکت کنند. این اتصال به نامحدود جه معنایی دارد؟ تعبیر روان آن، حس حضور خداوند در قلب و دل است. هرچه این حس حضور گسترده تر شود، اتصال به بی نهایت معنای شفاف تری پیدا می کند.
جایگاه امامت یک مقام تشریفاتی نیست
حجت الاسلام واسطی با بیان این که جایگاه امامت جایگاه درک دقیق حس حضور خداوند است، خاطرنشان کرد: از امام جواد(ع) نقل شده که حضرت در هنگام شهادت امام هشتم(ع) در مجلسی نشسته بودند و ناگهان سر بلند کردند و آیه «انا لله و إنّا إلیه راجعون» را قرائت فرمودند. اطرافیان پرسیدند چه اتفاقی افتاده؟ حضرت فرمودند «الآن پدرم در توس از دنیا رفت.» حضرت در پاسخ به حیرت حاضران فرمودند «حسی از عظمت خدا پیدا کردم که قبلا این حس را نداشتم؛ حسی که اختصاص به امام معصوم دارد.»
معاون پژوهشی مؤسسه راهبردی نور گفت: امامت یک مقام تشریفاتی نیست؛ حقیقتی دارد که به تعبیر امام جواد(ع) همان حس و آگاهی از عظمت بی نهایت خداوند است. یعنی آن حسی که امام معصوم(ع) در مقایسه با سایر معصومان دارد، متفاوت است. در سایر فرمایشات ائمه(ع) نیز همین مفاهیم وجود دارد که نشان می دهد امام از محدودیت های احساسی و ادراکی فردی عبور کرده و به منشأ و خزائن رسیده است.
لزوم توجه به ابعاد تربیتی اربعین حسینی
وی با اشاره به مفهوم تربیت، اظهار کرد: تربیت به معنای تقویت قوای انسان برای حرکت بهینه به سوی هدف است و اگر شخص متحرک بتواند قوای مربی خود را بهینه سازی کند، تربیت شده است. اگر این اتفاق نیفتد، ما فقط راجع به تربیت گفتگو کرده ایم و برنامه تربیتی ارائه نشده است. تمام مسأله تربیت این است که ما چگونه فکر و احساس افراد را تغییر بدهیم تا رفتار متناسب با هدف حاصل شود؟
حجت الاسلام واسطی با اشاره به ابعاد تربیتی جریان اربعین، گفت: اربعین بازنمایی عاشوراست یعنی ما از موقعیتی که در تلاطم و اضطراب ها بوده ایم، مجدد به حادثه نگاه کرده ایم و درک می کنیم که نقاط متعدد زیادی نیاز به بازنگری و تحلیل مجدد دارد چرا که حادثه ها در شرایط فشرده ای انجام می شود و بازنگری فرصتی است تا جهت دهی به قوای فکری و احساسی صورت گیرد.
هویت اربعین حسینی عبور از کثرت برای رسیدن به وحدت است
وی افزود: هویت اربعین مانند عاشورا عبور از کثرت به سمت وحدت است و در اربعین این حرکت معادله گذاری می شود؛ یعنی ما معادل حرکاتی که در عاشورا تحقق پیدا کرده را استخراج می کنیم تا بدانیم چگونه از کثرت عبور کنیم و به وحدت برسیم؟
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: آیه شریفه «الذین آمنوا اشد حبا لله» بیانگر همین مطلب است که جذب قلبی برای توجه متمرکز به خداوند یک امر لازم است. هر جا بخواهیم هر کاری را انجام دهیم که صاحب اثر در این عالم باشد، باید بر اساس مفهوم «الذین آمنوا اشد حبا لله» فضای جذب درونی حب را به سوی توجه متمرکز به خداوند هدایت کنیم.
حجت الاسلام واسطی یادآور شد: حاجت خواهی صرف و مقدس دیدن صرف معصومان و مقصد دانستن صرف این دو، اهدافی هستند که لازم بوده اما کافی نیستند و کفایت مطلب باید به سمت ارتباط تقدس معصومان با ملکوت الهی هدایت شود.
مهارت جذب قلوب به سمت خداوند فقط در دستگاه ولایت وجود دارد
وی تصریح کرد: مطاعی که در بازار ولایت و امامت عرضه می شود، در هیچ جای هستی، نه در ملک و نه در ملکوت وجود ندارد. قدرت جذب قلوب به سمت خداوند، مطاع این بازار است و علم و مهارت این مسأله جز در دستگاه ولایت وجود ندارد. پس اگر اربعین بازنمایی عاشوراست و اگر عاشورا هدفش عبور از کثرت به سمت وحدت است، تمام تلاش ما باید این باشد که قداست قائل شدن برای این مفاهیم به سوی توجه متمرکز به سوی خداوند هدایت شود و معنای خداوند در زندگی برجسته شود.
معاون پژوهشی مؤسسه راهبردی نور گفت: این دو خصلت که «جز خدا را نبینیم» و «جز خدا را نخواهیم» در فضای عاشورا و بازنمایی آن در اربعین بسیار برجسته است و وظیفه ما ترویج این خصلت هاست./820/پ202/ب1