داعش‌سازی آمریکا در پایان تاریخ مصرف طالبان
به گزارش خبرگزاری رسا، هرچند در دو روز گذشته شاهد دو حمله انتحاری در استان شرقی ننگرهار از سوی گروه داعش بودیم، اما در سایر مناطق این کشور، صحنه‌های تعجب‌برانگیزی از ظرفیت بالای مردم افغانستان و شور و اشتیاق آنها برای رسیدن به صلح و آرامش مشاهده شد.
گروه طالبان برای اولین‌بار، به یک درخواست حکومت افغانستان چراغ سبز نشان داد و گفت که سه روز عید فطر را به عنوان آتش‌بس اعلام می‌کند. هرچند طالبان از 27 رمضان تا پایان این ماه بر حملات خود بر مواضع نیروهای امنیتی افغانستان افزودند و بیش از 100نفر از نیروهای امنیتی این کشور کشته شدند، اما از نخستین ساعات روز عید فطر، آتش‌بس دوطرفه به صورت کامل رعایت شد. در چارچوب این آتش‌بس، نیروهای طالبان به راحتی اجازه یافتند به داخل شهرهای بزرگ کوچک وارد شوند، این ورود آنها با استقبال مردم، نیروهای امنیتی و مقام‌های حکومت مرکزی و همچنین حکومت محلی همراه شد.
در برخی مناطق طالبان بین مردم گل و شیرینی توزیع کردند و در یک تصویر، وزیر کشور افغانستان در حومه شهر کابل با فرماندهان طالبان احوالپرسی کرد و عکس یادگاری گرفت. استقبال‌های بی‌نظیری از طالبان در استان شمالی قندوز، استان شرقی ننگرهار، استان غربی هرات و... صورت گرفت و حتی نیروهای طالبان اجازه یافتند به دیدار خانواده و اقارب خود در مناطق زیر کنترل حکومت افغانستان بروند. این صحنه‌‌‌‌ها به خوبی نشان داد که مردم افغانستان هیچ مشکلی با یکدیگر ندارند و ادامه جنگ در این کشور، زمینه‌های بیرونی دارد.
با وجود این استقبال گسترده و همدلی مردم افغانستان، محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور در اقدامی دیگر، روز‌‌‌‌شنبه اعلام کرد که مهلت آتش‌بس را برای مدت نامعلومی تمدید می‌کند، اما هنوز پیام‌های اطمینان‌بخشی از سوی طالبان برای پاسخ مثبت به تمدید این آتش‌بس گزارش نشده است. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان روز‌‌‌‌شنبه به بی‌بی‌سی گفته که این گروه قصد تمدید آتش‌بس را ندارد، ولی روزنامه گاردین به نقل از یک فرمانده طالبان نگاشته که برخی رهبران این گروه برای تصمیم‌گیری در مورد ادامه آتش‌بس، گفت‌وگو کرده‌اند.
این آتش‌بس حامل چه پیام‌‌‌‌ها و نکاتی است و چه چشم‌اندازی فرا راه آن وجود دارد؟
1ـ بدون شک، برقراری این آتش‌بس و توافق طالبان با آن، بدون نظر مثبت دولت و ارتش پاکستان میسر نبود. پاکستان در طول هفته‌های گذشته در حال بازی کردن یک نقش مثبت و سازنده در قبال تحولات امنیتی افغانستان است؛ از یک‌سو دو طرف در مورد برنامه عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی به توافق رسیده‌اند و از سوی دیگر، با رفت و آمد مقام‌های دو کشور، از سطح تنش‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی کاسته شده و دو طرف در حال راه‌اندازی فصل جدیدی از روابطند.
2ـ مشخص بود که همزمان با برقراری آتش‌بس، دست‌‌‌‌هایی در صدد تخریب و ناکامی آن برخواهند آمد.
در شرایطی که زمینه‌های مناسبی برای صلح میان حکومت افغانستان و طالبان به وجود آمده، داعش با انجام حملات انتحاری، نشان داد، در صورت صلح احتمالی طالبان، این گروه به عنوان عمده‌‌‌‌ترین گروه مخالف مسلح دولت افغانستان به فعالیت‌های تروریستی خود ادامه خواهد داد. واقعیت این است، در صورتی که طالبان به توافق صلح با حکومت افغانستان برسد، زمینه و مجال چندانی برای فعالیت گروه داعش نیز باقی نخواهد ماند و طالبان محلی در هر نقطه، می‌تواند به عنوان نیرو‌‌‌هایی ضد داعش عمل کند.
اما نگرانی عمده این است که پایان تاریخ مصرف طالبان و پیوستن آنها به روند صلح، بیش از پیش از پروژه داعش‌سازی در افغانستان حمایت شود؛ پروژه‌‌ای که بسیاری از آگاهان و کشورهای منطقه چون روسیه بر این باورند که امریکا در پشت پرده آن قرار دارد.
3ـ هرچند حکومت افغانستان بر این باور است که استراتژی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا در نهایت سبب شده طالبان متعادل‌تر شود، اما در واقعیت امر، این استراتژی نتیجه‌ای جز افزایش درگیری‌‌‌‌ها و حملات تروریستی در یک و نیم سال گذشته در افغانستان نداشته است. از طرف دیگر، با وجود افزایش نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، هیچ تحول و نقش مثبتی از آنها در راستای تأمین امنیت این کشور دیده نشده است. افزایش حضور نیروهای خارجی، اعلام حضور بلندمدت و بدون تاریخ مشخص در افغانستان و تأکید امریکا بر نابودی طالبان، پیام‌های منفی بود که آتش جنگ در افغانستان را گرم‌تر کرد.
این در حالی است که آتش‌بس کنونی در افغانستان نه در نتیجه تلاش‌های امریکا، بلکه در نتیجه تلاش‌‌‌‌ها و میانجیگری‌های منطقه‌‌ای به دست آمده است؛ بنابراین، راه‌حل مشکلات افغانستان، یک راه‌حل منطقه‌یی با حضور قدرت‌های منطقه است و امریکا به تنهایی نمی‌تواند این جنگ را به سرانجام برساند.
4ـ اما چه چشم‌اندازی فرا راه آتش‌بس در افغانستان وجود دارد؟ آیا طالبان بار دیگر با درخواست تمدید آتش‌بس حکومت افغانستان موافقت خواهد کرد؟ حکومت افغانستان در طول سه روز گذشته تلاش کرد مشوق‌های خوبی به گروه طالبان بدهد؛ از ر‌‌‌هایی 46 زندانی تا تأکید بر اینکه حاضر به مذاکره با طالبان حتی در مورد خروج نیروهای خارجی است، اما مشکل اساسی اینجاست که طالبان به این باورند که حکومت افغانستان صلاحیت چندانی ندارد و تصمیم‌گیرنده اصلی در مسائل جنگ و صلح این کشور، امریکاست.
در چنین شرایطی، دو عامل عمده و تأثیرگذار برای ادامه آتش‌بس در افغانستان وجود دارد که در صورت توافق و همراهی این دو، هم زمینه تداوم آتش‌بس و هم آغاز گفت‌وگوهای صلح وجود دارد. از یک‌سو، هرچند روز‌‌‌‌شنبه وزارت خارجه امریکا اعلام کرد که آماده است وارد روند گفت‌وگوهای صلح افغانستان شود، اما هنوز این کشور پیام مشخص و روشنی در حمایت از روند صلح، به طالبان نفرستاده است.
یک طرف دیگر مسئله، پاکستان است. امریکا در طول یک و نیم سال گذشته همواره پیام جنگ و تحریم به پاکستان فرستاده است. هرچند حکومت افغانستان در طول چند ماه گذشته پیام‌های روشنی به پاکستان فرستاده و پاکستان نیز به این باور است که تصمیم‌گیرنده اصلی در صحنه تحولات افغانستان، امریکاست و این کشور باید چراغ سبزی نیز به پاکستان نشان دهد./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: روزنامه جوان