نقش جامعة المصطفی در ترویچ جهانی گفتمان انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری رسا، بدون شک «جامعة‌المصطفی العالمیه» نهادی علمی- پژوهشی با محوریت اسلام ناب است که خدمات بی بدیل و کم‌نظیری در عرصه ترویج معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در سطح جهانی داشته است، مجموعه‌ای که از اقصی نقاط جهان طلاب و دانشجویان تشنه حقیقت و علاقمند به فراگیری آموزه‌های دینی را گرد هم جمع آورده است تا مبلغان و اندیشمندانی توانمند برای حضور در عرصه تبلیغ بین الملل تربیت کند.

در اثرگذاری در سطح جهانی و اهمیت فعالیت جامعة‌المصطفی به عنوان مجموعه‌ای بین‌المللی تردیدی وجود ندارد، ولی موضوع مهم سیل هجمه‌ها و فضاسازی‌ها در رسانه‌های معاند، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی ضد جامعة‌المصطفی است. هر سال در زمان تدوین بودجه کشور شاهد هستیم که پیام‌هایی حاوی اعلام ارقام نجومی به عنوان بودجه این مجموعه بین‌المللی اعلام می‌شود که البته بی‌پایه و اساس بودن این ارقام بارها به اثبات رسیده است.

از سویی عده‌ای در علت حضور طلاب غیرایرانی در کشور و تحصیل آنها در جامعة‌المصطفی شک و شبهه دارند و از اساس علت شکل‌گیری چنین مجموعه عظیمی، آن هم در سطح بین‌المللی را درک نکرده‌اند و ضد موضع گیری می‌نمایند.

با توجه به مسائل ذکرشده و سؤالاتی که برخی افراد در جامعه درباره فعالیت جامعة‌المصطفی داشتند، به گفت‌وگویی صمیمی با «حجت‌الاسلام والمسلمین‌ سیدابراهیم ملکی»، رئیس جامعة‌المصطفی- واحد اصفهان پرداختیم تا واکاوی داشته باشیم در فلسفه شکل‌گیری، دست‌آوردها و توانمندی‌ها، ساختار و فعالیت‌ها و پاسخی بشنویم در زمینه شبهات موجود درباره جامعة‌المصطفی و شرایط زندگی طلاب غیرایرانی در ایران. متن این گفت‌وگو در دو بخش در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرد.

به نظر شما فلسفه شکل‌گیری جامعة‌المصطفی چیست؟

ادیان و مذاهب دیگر که نسخ هم شده‌اند، همچنان در حال فعالیت و جذب مخاطب هستند، علی رغم اینکه نمی‌توانند جواب‌گوی تمام ابعاد زندگی پیروان خود باشند، اسلام تا روز قیامت خواهد بود و ویژگی اسلام جاودانگی، جهانی و جامعیت است، در چنین شرایطی چگونه ما نسبت به تبیین معارف و گسترش معارف اسلام اقدام نکنیم؟

اراده الهی بر این قرار گرفته که حاکمیت کل جامعه جهانی با اسلام خواهد بود. از سوی دیگر روایتی از پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: اسلام با غربت شروع شد و سپس به اوج رسید. پس از پیامبر اکرم(ص) باز هم اسلام دچار غربت شد. حدود 250 سال ائمه اطهار(علیهم‌السلام) تلاش کردند حاکمیت و حکومت برای اسلام بشود، ولی این اتفاق رخ نداد و حدود 1400 سال زمان برد تا باز هم حکومت اسلامی محقق شود.

موضوع دیگر این که پس از جنگ جهانی دوم تقریباً هم شرق و هم غرب به این موضوع رسیدند و در تئوری‌های خود به این اتفاق رسیدند که حکومت دینی و دین نمی‌تواند در عرصه جامعه و حکومت و زندگی اجتماعی ایفای نقش داشته باشد. همه مکاتب آن زمان ادله‌ای آوردند و این باور را در جامعه جهانی به نحوی نهادینه کردند و پرچم این تفکر را برافراشتند. سپس شاخص‌هایی برای تقسیم جامعه جهانی نظیر ثروت و قدرت و منطقه جغرافیایی در نظر گرفتند و قطب‌های قدرت را تشکیل دادند.

در شرایطی که پایان نقش دین را در جامعه جهانی اعلام کردند و دین مسئله‌ای شخصی مربوط به بعضی روزهای هفته و برخی ایام خاص در زندگی فردی انسان، بدون حضور در جامعه و در حکومت شد، ولی در چنین شرایطی بزرگ‌مرد قرن یعنی امام خمینی(ره) آمدند و با اتکا به خدا و توسل به ائمه معصوم(علیهم‌السلام) با محوریت قرآن و با حمایت مردم ایران انقلابی را رقم زدند که نقطه عطفی در تاریخ بشریت است. نگاه امام خمینی(ره) به انقلاب اسلامی، جهانی و بین‌المللی بود. اگر چه مبدأ انقلاب اسلامی ایران بود، دیدگاه ایشان، جهانی و جهان‌شمول بود. انقلاب اسلامی حرکت صرفاً سیاسی و یا اجتماعی نبود، بلکه یک رخداد کاملاً فکری و نقطه عطفی در تحول بشریت بود.

انقلاب اسلامی حاکمیت دین در جهان را احیا کرد

با پیروزی انقلاب اسلامی شاخصی بزرگ‌تر از تمام شاخص‌های تقسیم جامعه جهانی پدید آمد و تحت عنوان نقش دین در حاکمیت ایجاد شد، آن هم در جهان سومی که بنابر دیدگاه غرب و شرق، جامعه‌ای عقب‌افتاده بود. در چنین فضایی حاکمیتی شکل گرفت به نام اسلام و قرآن کریم. انقلاب اسلامی تنها مختص به ایران نیست، بلکه در سراسر جهان و جوامع جهانی مشغول ایفای نقش و اثرگذاری است. انقلاب اسلامی تنها احیاگر اسلام نبود، بلکه احیاگر دیگر ادیان نیز هست. امروز شاهد هستیم در کشورهای مختلف دیگر ادیان و مذاهب طلب جایگاه و ایفای نقش می‌کنند و این موضوع نیز حاصل اثرگذاری انقلاب اسلامی است.

انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و تمام دنیا متمرکز در ایران و اتفاقاتی شده‌اند که در ایران رخ می‌دهد و رصد می‌کنند که ببینند خروجی‌های انقلاب اسلامی و دین اسلام و تفکر امام خمینی(ره) چه خواهد بود. امام خمینی(ره) با احیای حکومت اسلامی و آیات قرآنی و وظایفی را که سالیان دراز تعطیل شده بود، احیا کردند و رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) همچنان این سکانداری را در سه دهه اخیر داشته‌اند.

پس از این مقدمات باید بگویم که جامعةالمصطفی یکی از دست‌آوردهای انقلاب اسلامی است که در چهار دهه، پرچم‌دار اسلام ناب در سراسر دنیا بوده است.

اهداف، وظایف، فعالیت‌های علمی آموزشی و دست‌آوردهای جامعةالمصطفی در داخل و خارج کشور چیست؟

در وظایف جامعةالمصطفی اینچنین ذکر شده است که جامعةالمصطفی نهادی علمی با هویتی حوزوی است که با رویکردهای آموزشی، تربیتی، پژوهشی قرآنی و سایر موضوعات مرتبط در عرصه بین‌الملل فعالیت می‌کند. هدف از تشکیل این مجموعه، تربیت عالمان دینی متخصص و دانش‌آموختگان پارسا، مسئولیت‌پذیر و اثرگذار در عرصه‌های علمی فرهنگی و اجتماعی با رویکردهای بین‌المللی جامع و متوازن آموزشی، پژوهشی، تربیتی و تبلیغی است.

دومین هدف جامعةالمصطفی، تبیین و تولید و تعمیق اندیشه دینی و اسلامی‌سازی دست‌آوردهای بشری در حوزه علوم انسانی و اجتماعی براساس نیاز جوامع در تراز جهانی است. هدف دیگر، ارتباط مؤثر و سازنده با مؤسسات و مراکز علمی فرهنگی و تأثیرگذار جوامع هدف بین‌المللی و سامان‌دهی و حمایت هدفمند از دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه و مراکز علمی همسو در حوزه فعالیت‌های المصطفی و دست‌یابی به جایگاه سازمانی بالنده در جامعه جهانی است.

تاکنون جامعةالمصطفی توانسته است با رهبری امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) و پشتوانه علما و مراجع معظم تقلید، بیش از هفتادهزار نفر از 133 کشور جهان دانش‌آموخته داشته باشد. علوم اسلامی و علوم انسانی با رویکرد اسلامی، حوزه فعالیت علمی و تحصیلی این دانش‌آموختگان است.

دوره‌های کوتاه و بلند که در ده سال اخیر بیست‌هزار نفر از صد کشور جهان در دوره‌‌های کوتاه‌مدت حضور داشته‌اند. مسئله دیگر، تنوع رشته‌هایی است که در جامعةالمصطفی وجود دارد، در طرح تحول جدیدی که فعال شده، بیش از چهارصد رشته و گرایش در این مجموعه وجود دارد و مدارک تحصیلی مورد تأیید وزارت علوم با امضای جامعةالمصطفی و وزارت علوم مدارک تحصیلی معتبر در سرتاسر دنیا به دانش آموختگان ارائه می‌شود.

حوزه فعالیت جامعةالمصطفی با حضور زنان و مردان است همچنین همسران و فرزندان افرادی که در این مجموعه تحصیل می‌کنند نیز از آموزش‌های ما بهره می‌برند.

خدمت بی نظیر جامعةالمصطفی به زبان فارسی

خدمتی که جامعةالمصطفی به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی اسلامی کرده‌ است، بی‌نظیر بوده و هیچ نهادی تاکنون نتوانسته چنین دست‌آوردی داشته باشد. آموزش زبان فارسی به بیش از سیصدهزار نفر از بیش از 130 کشور جهان، دست‌آوردی بسیار مهم است و حتی اگر تمام فعالیت‌های عملی و آموزشی جامعةالمصطفی را نادیده بگیریم، همین آموزش زبان فارسی آن هم به صورت فارسی به فارسی و بدون استفاده از زبان واسط در هفت تا نه ماه در چهار مهارت شنیدن، خواندن، نوشتن و صحبت کردن آموزش می‌بینند. هر طلبه غیرایرانی قبل از ورود به جامعةالمصطفی باید زبان فارسی را آموزش ببیند. جامعةالمصطفی عضو بنیاد سعدی است و فعالیت بسیار اثرگذاری در زمینه ترویج آموزه‌های زبان فارسی در عرصه بین‌المللی دارد.

استفاده از ظرفیت حوزه زبان و ادبیات فارسی برای نشر و گسترش معارف مکتب اهل‌بیت(علیهم‌‌السلام)، یکی از برنامه‌های ماست که به همین منظور در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری آموزش زبان و ادبیات فارسی را در نظام آموزشی جامعةالمصطفی در نظر گرفته‌ایم.

تألیفات و ترجمه به چهل زبان زنده دنیا، از دیگر فعالیت‌ها و دست‌آوردهای جامعةالمصطفی است

جامعةالمصطفی بیش از شصت رشته و گرایش در عرصه قرآنی دارد و بیش از پانصد مرکز قرآنی در کشورهای مختلف جهان دارد که در عرصه‌های حفظ، روخوانی، تفسیر، ترتیل و قرائت فعالیت می‌کنند و تألیفات و ترجمه‌های مختلفی در این زمینه دارند.

تاکنون 23 جشنواره قرآنی با حضور 110 نفر از منتخبین از هشتاد کشور و یازده‌هزار شرکت‌کننده از بیش از صد کشور در جامعةالمصطفی برگزار شده است که امسال اصفهان میزبان این رویداد مهم قرآنی بود و هر جشنواره نیز با نکوداشت یکی از علمای فعال در عرصه قرآنی همراه است که امسال این جشنواره در اصفهان همراه با نکوداشت «آیت الله حسین مظاهری» از مراجع معظم تقلید و زعیم حوزه علمیه اصفهان همراه بود.

نظام آموزشی جامعةالمصطفی در دو قالب دو نظام است: یکی نظام مقاطع با ارائه مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، همچنین سطوح 1، 2، 3 و 4 است، گر چه تمام فعالیت‌های علمی و تحصیلی جامعةالمصطفی حوزوی و برگرفته از منابع اصیل دینی و قرآنی و مکتب اهل بیت(علیهم‌السلام) است.

جامعةالمصطفی با مرکزیت قم در بیش از هفتاد کشور نمایندگی دارد و در شهرهایی نظیر مشهد، تبریز، قشم، تهران، اصفهان و برخی دیگر شهرها نمایندگی دارد. شخصیت‌هایی نظیر آیت‌الله اعرافی، «آیت‌الله تسخیری»، «آیت‌الله مقتدایی» از اعضای هیئت امنا و «حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر عباسی» اکنون ریاست جامعةالمصطفی را برعهده دارد.

امکان تحصیل اهل سنت و دیگر ادیان در جامعةالمصطفی

یکی از ویژگی‌های جامعةالمصطفی، فعالیت در حوزه اهل سنت است. جامعةالمصطفی عرصه‌ای است برای جامعه عمل پوشاندن به خواسته‌های علما و بزرگان و تحقق رؤیای بزرگان و علما پس از 1400 سال است.

جامعةالمصطفی در اصفهان از چه سالی آغاز به کار کرده است؟

نمایندگی اصفهان جامعةالمصطفی از سال 1384 با پشتیبانی و حمایت و درخواست علمای اصفهان آغاز به فعالیت کرد که مسئولیت آن تا سال 92 برعهده «مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین‌ اسدی» بود که زحمات ارزشمندی کشید. باید از حمایت‌های علما و پشتیبانی ایشان از جامعةالمصطفی اصفهان تقدیر بسیار کرد. آیت‌الله مظاهری، «آیت‌الله مهدوی»، «آیت‌الله ناصری» و سایر علما و مسئولان و نهادهای اصفهان، همه به انحای مختلف با ما در ارتباط هستند و از حامیان این مجموعه به حساب می‌روند.

از سال 84 تاکنون بیش از چهارهزار نفر از پنجاه کشور در جامعةالمصطفی- واحد اصفهان آموزش دیده‌اند و اکنون نیز بیش از هزار نفر از 32 کشور مشغول فعالیت هستند. ساختار ما در اصفهان به صورت یک مجتمع آموزش عالی و چهار مدرسه آموزش عالی علوم و معارف اسلامی، مدرسه علوم انسانی، مدرسه عالی بنت المصطفی، که به خواهران غیرایرانی اختصاص دارد و مرکز آموزش عالی زبان فارسی و معارف اسلامی که شانزده گروه علمی تربیتی و شانزده انجمن علمی با حضور آقایان و خانم‌ها، شانزده تشکل فرهنگی- تربیتی و قرآنی به منظور پرورش و تربیت طلاب برای حضور در دیگر کشورها و ترویج معارف دین و نشر مکتب اهل‌بیت(علیهم‌‌السلام) در اصفهان حال فعالیت هستند.

در مقاطع کارشناسی، رشته‌های فقه و معارف، علوم قرآن و حدیث، علوم اسلامی، شیعه‌شناسی، ادبیات عرب، فقه و اصول و حقوق و معارف اسلامی، در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌های فقه و معارف با گرایش‌های تفسیر، فلسفه، کلام و تاریخ اسلام تاریخ اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، قانون و جزا و جرم‌شناسی و در مقطع دکتری، تفسیر تطبیقی ارائه می‌شود.

همچنین در مقطع تحصیلی سطوح نیز آموزش‌های چهار سطح با گرایش‌های فقه و معارف، فقه و اصول، تفسیر تطبیقی و فقه و کلام با گرایش اسلامی نیز ارائه می‌شود. محوریت تمام فعالیت‌های آموزشی جامعةالمصطفی حوزوی است و از منابع و سنت‌های حوزوی استفاده می‌شود و دروس در قالب منابع جدید متناسب با نیازهای طلاب غیرایرانی به تألیف رسیده است.

آیا در جامعةالمصطفی دروس اخلاق نیز برپا می‌شود؟

دروس اخلاق در جامعةالمصطفی به دو صورت عمومی و تخصصی است؛ دروس اخلاق عمومی هر هفته با حضور علما و استادان اخلاق و شخصیت‌های مهمی نظیر آیت‌الله ناصری و آیت‌الله مهدوی، با حضور طلاب براساس سطح تحصیلی آنها برگزار می‌شود. اگر چه طلاب غیرایرانی حضور مستمری در دروس اخلاق علما دارند، دروس اخلاق تخصصی با حضور طلاب براساس مخاطبینی که دارد و رویکردهای فکری که با آن مواجه هستند، برگزار می‌شود. همچنین طرح مربیان تربیتی که فراتر از این دروس اخلاق به منظور تبیین اخلاق در جای جای زندگی انسان با حضور طلاب در گروه‌های بیست تا سی نفره و حضور یک مربی تربیتی- اخلاقی برگزار می‌شود و خط مشی‌های اخلاقی در جای جای زندگی آنها تبیین و تشریح می‌شود.

در حوزه تربیتی و اخلاقی، در جامعةالمصطفی برنامه‌هایی برای رسیدن به ساحت‌های مختلف تربیتی و رشد معنوی در نظر گرفته شده و برنامه‌ریزی جامع و کامل و دقیقی در این زمینه در نظام آموزشی و تربیتی ما وجود دارد.

میزان بودجه و تخصیص‌های مالی جامعةالمصطفی چه قدر است و به نظر شما، چرا تا این حد هجمه و شایعه سازی ضد بودجه جامعةالمصطفی صورت گرفته است؟

صحبت‌ها و هجمه‌های زیادی ضد بودجه جامعةالمصطفی مطرح می‌شود. جامعةالمصطفی با گستردگی بیش از 130 کشور و نمایندگی در بیش از هفتاد کشور، خروجی بیش از هشتادهزار نفر و ارائه آموزش زبان فارسی به بیش از سیصدهزار نفر و تحصیل بیش از بیست هزار نفر در داخل کشور و فعالیت حدود بیست‌هزار نفر از طلاب جامعةالمصطفی در کشورهای مختلف جهان، مجموعه‌ای بین‌المللی است که اگر با حداقل انصاف و نگاه منصفانه به بودجه آن نگاه کنیم، شاهد بسیار ناچیز بودن آن هستیم که از بیشتر دانشگاه‌های کشور هم کمتر است.

گستردگی و سرانه اقدامات جامعةالمصطفی بسیار فراتر از بودجه‌ای است که در اختیار آن قرار می‌گیرد، ولی ما همچنان با تمام توان به فعالیت‌های خود ادامه خواهیم داد و در عرصه بین‌المللی ایفای نقش خواهیم کرد و روز به روز فعالیت‌های ما در اقصی نقاط جهان، کشور و اصفهان بیش از گذشته خواهد بود و امیدواریم با همیاری و همکاری همه نهادهای مرتبط و مسئولان و دست‌اندرکاران بتوانم فعالیت‌هایمان را بیشتر و قدرتمندتر از گذشته ادامه دهیم.

دشمنان به خاطر ضربه‌هایی که از جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی خورده‌اند، هرگز در برابر ما ساکت و منفعل نخواهند بود و همواره تلاش می‌کنند به انقلاب اسلامی و مجموعه‌های انقلابی و اثرگذار نظیر جامعةالمصطفی ضربه وارد آورند.

نشر معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، تفسیر آیات قرآن کریم، ذکر روایات و ترویج منابع اسلامی امروزه در جهان به برکت انقلاب اسلامی و فعالیت‌های مجموعه‌هایی نظیر جامعةالمصطفی بسیار گسترش پیدا کرده است و این دست‌آورد بسیار مهم و ارزنده است. چنین فعالیت‌هایی، زمینه‌‌ساز ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) است و افتخار می‌کنیم که جمهوری اسلامی پرچم‌دار نقش دین در عرصه‌های مختلف در جهان است و جامعةالمصطفی نیز پرچم‌داری است که در عرصه بین‌المللی در زمینه ترویج معارف دینی و نقش آفرینی دین در حوزه بین‌الملل به عنوان مجموعه‌ای پیشرو و پرچم‌دار در حال فعالیت است و ما با تمام وجود در داخل و خارج کشور همچنان این مسیر را ادامه خواهیم داد و هرگز تسلیم توطئه‌های دشمنان نخواهیم شد.

محل درآمد طلاب غیر ایرانی چیست و چه میزان شهریه به آنها پرداخت می‌شود؟ وضعیت مسکن آنها چگونه است؟

طلاب غیرایرانی نیز از شهریه برخوردار هستند، ولی مقدار آن کمتر است که از محل وجوهات شرعی است که مراجع معظم تقلید می‌پردازند و محل درآمد دیگری از طریق وجوهات شرعی نخواهند داشت.

بسیاری از این طلاب، در کشور ما شغلی ندارند و حتی پس از دانش‌آموختگی، که البته به معنای اتمام فعالیت‌های تحصیلی و علمی این عزیزان نخواهد بود، برخلاف رویه معمول دانش‌آموختگان دانشگاهی، که مشغول کار خواهند شد، این عزیزان وارد عرصه فعالیت‌های دینی و تبلیغی در کشورهای خود می‌شوند و فعالیت‌های گسترده‌ای خواهند داشت.

بعضی از طلاب غیرایرانی از کمک‌هزینه‌های بسیار کمی در زمینه تأمین مسکن، که جامعةالمصطفی می‌پردازد، بهره می‌برند و اگر در مقام تحقیق و بررسی برآیید، خواهید دید که این طلاب در محروم‌ترین مناطق مشغول زندگی هستند، ولی این عزیزان، در مسیر دین از کشور و سرزمین خود مهاجرت کرده‌ و تمام سختی‌ها را به جان خریده‌اند تا در مسیر ترویج و نشر معارف اسلام ناب گام بردارند.

مهم‌ترین دغدغه‌های طلاب غیرایرانی حاضر در جامعةالمصطفی درباره چه مسائلی است و در مسیری که انتخاب کرده‌اند، با چه مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند؟

دغدغه این طلاب، شناخت دین و معارف ناب دینی و قرآن کریم است و اگر چه با مشکلاتی در کشور ما روبه‌رو می‌شوند و گاهی افرادی که توجهی به مسائل ندارند، موجب آزردگی خاطر این طلاب خواهند شد. همچنین هجمه‌های ناجوانمردانه ضد طلاب غیرایرانی برای آنها می‌تواند مشکل‌ساز باشد، اگر چه به این موضوعات توجهی ندارند و با قوت به مسیر خود ادامه می‌دهند، زیرا عاشق معارف ناب اسلامی و فراگیری و نشر و ترویج آن هستند.

در مراسم مختلف انقلابی و ملی نظیر راه‌پیمایی 22 بهمن، همواره شاهد حضور پررنگ طلاب غیرایرانی هستیمٰ آیا اجباری وجود دارد یا انگیزه‌های خود طلاب موجب این حضور می‌شود؟

باور کنید هیچ اجباری برای این عزیزان وجود ندارد، ولی خودشان به صورت خودجوش در این مراسم حاضر می‌شوند. علت این موضوع همان رویکرد دینی و عقلانی برخاسته از مبانی دینی و فرهنگ دینی است. این طلاب معتقدند حضورشان در این مراسم به منظور ادای دین به انقلاب اسلامی لازم و ضروری است. طلاب غیرایرانی در عرصه بین‌المللی فعالیت دارند و اثرگذاری و برکات انقلاب اسلامی در کشورهای مختلف جهان را درک کرده‌اند و از اهمیت آن آگاه هستند.

ما درون انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی هستیم و از امنیت و آزادی برخورداریم، ولی آنها نبود امنیت و آزادی را درک کرده‌اند و به خوبی شرایط سخت خارج از جمهوری اسلامی ایران را دیده‌اند؛ به همین دلیل، از فهم و درک و معرفت بالایی در زمینه انقلاب اسلامی برخوردارند و این شناخت و بصیرت و آگاهی آنها رشد روزافزون دارد./1324/ج