پاسخ سوالهای شرعی درباره «احتکار»
به گزارش خبرگزاري رسا، با شیوع ویروس کرونا در بیشتر نقاط دنیا و کشورمان، استفاده مردم از مواد ضدعفونی کننده و مشتقات الکل روز به روز بیشتر شد و فرصتطلبان هم از این زمان استفاده کرده تا جایی که توانستند مواد مورد نیاز مردم را در انبارهایشان احتکار کردند و به مردم جامعه خودشان خیانت کردند.
محتکر همان خائن است، مصداق کسی که در ورزش دوپینگ یا در امتحان تقلب میکند. درباره خیانت یا احتکار روایات متعددی از ائمه اطهار (ع) ثبت و بارها بیان شده است که احتکار موجب سقوط خصلتهای انسانی می شود. در روایتی امام علی (ع) میفرمایند: «احتکار رذیلت (پستى) است». «احتکار خصلت فاجران است». و «رنج رساندن به مردم از راه احتکار، از خصلتهاى مردم جاهل است».
همچنین محتکر بنا به حدیثی دیگر از حضرت امیرالمومنین (ع) گنهکار محسوب میشود. امام على(ع) میفرمایند: «محتکر اهل معصیت و گناهکار است».
محتکر بنا به گناهی که انجام میدهد، ملعون شناخته میشود؛ در این رابطه پیامبر اسلام (ص) میفرمایند: «محتکر ملعون است».
امام موسی کاظم (ع) از پیامبر (ص) نیز روایت میکنند: «... اگر بنده اى به عنوان دزد به نزد خدا رود، در نظر من بهتر است تا به عنوان «محتکر» که چهل روز ارزاق را احتکار کرده باشد...»
محتکر در آخرت بنا به روایتی از رسول اکرم (ص)، در دره آتش انداخته میشوند. پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: «نگاهى به دوزخ افکندم، درّه اى دیدم که مى جوشید، (به مالک دوزخ) گفتم: اى مالک! این درّه جاى کیست؟ گفت: جاى سه گروه: محتکران، اشخاص دائم الخمر و دلّالان زنا»
در ادامه پاسخ سوال های شرعی برخی مخاطبان درباره احتکار را بخوانید:
میخواستم بدانم کشاورزانی که کاه برنج برای دام را در خانه و انباریهای خانه ذخیره میکنند تا قیمت آن در زمستان بالا برود (با اینکه مشتری هست)، محتکر به حساب میآیند؟ استدلال آنها این است که آنهایی که مشتری هستند خودشان ذخیره میکنند تا زمستان با قیمت پنج برابر قیمت آن را به فروش برسانند.
علاوه بر حرمت احتکارِ اغذيه عمومى مردم، هر چه که احتکار آن در قانون غير مجاز باشد، جايز نيست.
احتکار چه چیزهایی از نظر شرعی حرام است؟ آیا تعزیر مالیِ محتکران جایز است؟
حرمتِ احتکار بر اساس آنچه در روايات آمده و نظر مشهور هم همان است، فقط در غلّاتِ چهارگانه و در روغن حيوانی و روغن نباتی است که طبقات مختلف جامعه به آن نياز دارند، ولی حکومت اسلامی هنگامی که مصلحت عمومی اقتضا کند، حق دارد از احتکار ساير احتياجات مردم هم جلوگيری کند و اجرای تعزير مالی بر محتکر در صورتی که حاکم صلاح بداند، اشکال ندارد.
گفته می شود که استفاده از نیروی برق برای روشنایی بیشتر از مقدار نیاز، اسراف محسوب نمی شود. آیا این سخن صحیح است؟
شکی نيست که استفاده و مصرف هر چيز حتّی نيروی برق و نور چراغ بيشتر از مقدار نياز، اسراف محسوب می شود. آنچه صحيح است سخن منقول از رسولالله(ص) است که می فرمايد: «لاسَرَف في خير» در کار خير اسراف وجود ندارد.
انبار كردن چه چيزهايى احتکار محسوب مىشود و احتکار در چه مواردى است؟
علاوه بر حرمت احتکارِ اغذيه عمومى مردم، هرچه که احتکار آن در قانون غير مجاز باشد، جايز نيست./1360/