بازار دامداران شیر تو شیر شد
این روز‌ها بازار شیرخام، وضعیت بغرنجی دارد. از سویی با کاهش تقاضا، کارخانجات لبنی ضمن کاهش قیمت و پرداخت چند ماهه پول شیر، خریدشان را کاهش دادند و از سوی دیگر به‌رغم مصوبه ستاد تنظیم بازار و صادرات شیرخشک صنعتی تا پایان فروردین، وزارت جهادکشاورزی و گمرک نامه‌های صادرکنندگان را بی‌پاسخ رها کرده‌اند. نتیجه این نابسامانی‌ها هم آن شده که هنوز یک کیلوگرم شیر خشک صادر نشده و دپوی انبار‌ها از ۱۰ هزار تن به ۳۴ هزار تن رسیده است، ضمن اینکه برگشت شیر خام از کارخانجات رو به افزایش است.
به گزارش خبرگزاري رسا، شیوع ویروس کرونا اوضاع بازار شیرخام را نه‌فقط در ایران بلکه در دنیا کساد کرده است، ولی وخامت این بازار در کشورمان ریشه‌های داخلی دارد که به‌رغم اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها هیچ گوش شنوایی وجود ندارد. از ابتدای اسفند، همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور در برخی شبکه‌های اجتماعی توصیه‌هایی درباره استفاده نکردن از شیر و لبنیات دست‌به‌دست شد و به تدریج مصرف شیر و لبنیات به شدت کاهش یافت تا اینکه در هفته‌های پایانی اسفند، ستاد مبارزه با آثار این ویروس با صادرات شیر خشک تا پایان فروردین موافقت کرد تا از زیان بیشتر تولیدکنندگان شیرخام و کارخانجات لبنی جلوگیری شود و شیرخام مازاد به شیر خشک صنعتی تبدیل و صادر شود.
سعید عباسپور، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای خطاب به مهدی میراشرفی، رئیس کل گمرک ایران اعلام کرد: «براساس تصمیم‌گیری ستاد مبارزه با آثار کرونا به ریاست محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، صادرات ۱۰ هزار تن شیرخشک صنعتی با معرفی دو انجمن شیرخشک و صنایع لبنی تا پایان فروردین ۹۹ بلامانع است. با وجود صدور مجوز صادرات در ۲۶ اسفندماه، متأسفانه انباشت شیرخشک ادامه دارد و شرایط به‌گونه‌ای است که به گفته احمد مقدسی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی گاوداران کشور، قیمت هر کیلوگرم شیر خام به ۹۰۰ تومان زیر نرخ مصوب نیز رسیده است و کارخانجات لبنی پرداخت روزانه قیمت شیرخام را به چک‌های مدت‌دار سه ماه تغییر داده‌اند. به عبارت دیگر دامداران با خرید نقدی علوفه مجبورند، شیرخام را به صورت مدت‌دار بفروشند تا روی دستشان نماند و برخی دیگر که امید داشتند با تبدیل شیرخام به شیرخشک صنعتی و صادرات آن می‌توانند هزینه‌هایشان را تأمین کنند، حدود یک ماه است که درگیر نامه‌نگاری با وزارت جهادکشاورزی و گمرک هستند تا مجوز صادرات را کسب کنند.»
دبیرخانه شیر خراسان‌رضوی و مدیرعامل هلدینگ دامپروری آستان قدس‌رضوی درخصوص وضعیت شیر خام در این استان می‌گوید: «بنا بر آمار رسمی، انباشت شیرخشک کشور به‌جای ۱۰ هزار تن که رقمی منطقی به نظر می‌رسد، به ۳۴ هزار تن رسیده است. اعتراض تشکل‌ها و پیگیری‌های استانی و کشوری باعث شد در جلسه ۱۷ فروردین ستاد تنظیم بازار کشور، با برداشته‌شدن همه محدودیت‌ها، لغو ممنوعیت صادرات شیرخشک، دوباره در دستورکار قرار بگیرد تا صادرکنندگان با وجود مشکلاتی که در بازار‌های هدف به‌وجود آمده است، مازاد شیرخشک را از کشور خارج و ارزآوری کنند، اما خروجی جلسه آنچه مورد انتظار بود از کار درنیامد.»
آرش فرزادنیا با بیان اینکه طبق بند ۸ مصوبه جلسه، صادرات شیرخشک به میزان ۱۰ هزار تن و صرفاً با معرفی وزارت جهادکشاورزی به گمرک ممکن است، می‌افزاید: «سیر مکاتبات با وزارتخانه و وزارتخانه با گمرک، فرسایشی است. ما از پنجم فروردین نامه‌نگاری‌هایمان را آغاز و برای خروج شیرخشک مازاد از استان اعلام آمادگی کرده‌ایم، اما هنوز هیچ پاسخ مکتوبی دریافت نکرده‌ایم. فرصت پیش از نوروز را به‌دلیل آن مصوبه نیم‌بند، از دست دادیم و اکنون هم درگیر کاغذبازی اداری شده‌ایم.» به گفته وی، وضعیت مازاد شیر در خراسان‌رضوی بغرنج‌تر است؛ چون سهم انواع شیر در سبد تولیدات صنایع لبنی، در خور توجه است و کاهش مصرف آن به‌دلیل شیوع کرونا تأثیر منفی خود را بیشتر نشان می‌دهد. کاهش فروش شیر سنتی نیز مزید بر علت شده است.
دبیرخانه شیر استان خراسان رضوی با بیان اینکه اکنون صادرات ۲ هزار تن شیرخشک مازاد استان معطل پاسخ وزارتخانه است، می‌گوید: «با این کندی در تصمیم‌گیری‌ها آن هم در سال جهش تولید، دامداران به‌جای برنامه‌ریزی برای افزایش تولید به‌دلیل زیان‌دهی، ناگزیر به رقیق کردن جیره‌های غذایی و کشتار دام مولد روی آورده‌اند.»
افزایش قیمت محصولات لبنی
در شرایطی که تولیدکنندگان شیرخام به دنبال راهکاری برای خروج از وضعیت سخت تولید هستند و روزانه قیمت‌ها کاهش می‌یابد، کارخانجات لبنی با کاهش معنادار قیمت خرید شیرخام از گاوداران، قیمت مصرف‌کننده محصولات لبنی نه تنها کم نشده، بلکه اتفاقاً افزایش هم داشته است و بسیاری از کارخانجات و برند‌ها در تعطیلات نوروزی چراغ خاموش قیمت محصولاتشان را افزایش دادند. خبرهای رسیده حاکی از آن است که حتی کارخانجات لبنی در یک اقدام هماهنگ مخصوصاً در تهران، موافق خروج یک‌باره پودر شیر از کشور نیستند و تلاش کرده‌اند مهلت ۳۱فروردین را برای صادرات شیر خشک با لابی‌گری به خردادماه تغییر دهند.
این تولیدکنندگان به صورت هماهنگ، برنامه‌ریزی خروج اندک‌اندک و کم‌کم پودرشیر را در دستور کار خود قرار دادند تا تأثیری بر بازار خرید‌های بسیار ارزان قیمتشان نداشته باشد. به‌عبارتی با ارز گران، حدود دو برابر شیرخشک را با فشار کم و جریان آرام صادر کنند تا سود خوبی نصیب‌شان شود. از آن طرف با شیر ارزان و مفت کیلویی ۲ هزار تا ۲ هزار و ۲۰۰ تومان شیر را خشک و جایگزین دپوی خروجی کنند. به اصطلاح با سود بردن از شرایط فعلی صنعت، بازی دو سر برد کنند، بدون اینکه شرایط دامداران و گاوداران برایشان اهمیتی داشته باشد. چنانچه این روند ادامه پیدا کند کارخانجات با پیگیری تمدید مدت صادرات، این بازی را تا پایان شهریور ادامه خواهند داد و مشخص نیست که چه بلایی برسر گاوداران و تولیدکنندگان شیر خام می‌آید.
راهکار خروج از بحران فعلی
فعالان صنعت شیر پیشنهاد می‌کنند که اولاً تاریخ صدور شیرخشک تمدید نشود و نهایتاً دو هفته دیگر به کارخانجات لبنی مهلت داده شود تا شیر خشک دپویی‌شان را صادر کنند. همچنین در صورت اجرا نکردن، سهمیه صادراتشان لغو شده و هر کس به هر مقداری که بتواند اجازه صادرات داشته باشد و اگر کسی تا ٣١فروردین به تعهدش عمل کرد، بتواند سهمیه بقیه را هم از کشور خارج کند. البته خبر‌ها حاکی از آن است که اتفاقاً کارخانه‌های بزرگ قصد برهم زدن تلاش‌ها را دارند و صادرات شیر خشک را با روش خود می‌خواهند ادامه دهند.
ارائه این راهکار‌ها در حالی است که با این پاسکاری‌های وزارت جهادکشاورزی و گمرک در روز‌ها و هفته‌های گذشته و بلاتکلیف نگه‌داشتن صادرکنندگان شیر خشک، عرصه همچنان برای جولان کارخانجات لبنی گسترده و باز است و اگر در کوتاه‌ترین زمان وزارت جهادکشاورزی که متولی این صنعت است، اقدام عاجلی انجام ندهد، تولیدکنندگان شیر دچار آسیب بیشتری شده و در سال جهش تولید، تولید شیرخام با خطر مواجه می‌شود./1360/
منبع: روزنامه جوان
ارسال نظرات