تغییرات ناگهانی در آیین‌نامه‌ خسارت سنگینی به هیئات وارد کرد

اشاره: با وجود کرونا در سال جاری برگزاری مراسمات عزاداری ماه محرم با مباحث فراوانی همراه بوده است و بحث برگزاری روضه های خانگی بیش از پیش مطرح می شود.

در این میان تغییر آیین نامه برگزاری مراسمات عزاداری ماه محرم آن هم 48 ساعت پیش از برگزاری مراسمات ماه محرم با انتقادات بسیاری همراه بود.

حجت الاسلام عزت زمانی مدیرکل تبلیغات اسلامی استان قم در گفت‌وگویی تفصیلی با سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با انتقاد از تغییر آیین نامه می گوید: برخی هیأت ها هشتاد میلیون هزینه کرده اند تا بتوانند فضای مناسبی برای برگزاری مراسمات عزاداری در شرایط کرونایی فراهم کنند که ممنوع شدن عزاداری در زیر سقف چه معنایی دارد.

همچنین حجت الاسلام عزت زمانی در این گفت‌وگو با گریزی به سخنان برخی افراد یا جریان ها در زمینه تحت کنترل بودن ویروس کرونا در مجلس امام حسین(ع) به نظرات آنها پاسخ می دهد.

مشروح گفت‌وگوی خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا با حجت الاسلام عزت زمانی تقدیم خوانندگان محترم می شود.

رسا ـ به عنوان سؤال اول در مورد تاریخچه روضه های امام حسین(ع) از ابتدا تاکنون تحلیلی را برای ما بیان بفرمایید.

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض سلام و احترام خدمت شما و خسته نباشید، همچنین تسلیت این ایام که ان شالله امسال امام حسین(ع) با عنایت خود مثل همیشه محرم متفاوتی را از حیث معنا و معرفت برای همه رقم زند.

تاریخچه روضه سیدالشهدا(ع) به خلقت آدم و انبیاء عظام و اوج آن به شخص پیامبر اکرم(ص) باز می گردد و اهل بیت(ع) هر کدام به نحوی مجلس دار روضه امام حسین(ع) بودند در برخی موارد نیز خود خدای متعال صحنه ای را برای انبیاء ایجاد می کند تا روضه سیدالشهدا(ع) را بشنوند و پیرامون آن باب معرفتی را برای انبیا خود باز کند که بر اساس آنچه اهل معرفت می گویند روضه سیدالشهدا(ع) نقطه تعالی و ترقی انبیاء به رتبه های بالاتر می شده است.

اهل معرفت اعتقاد دارند در دو مکان و محل، سلوک به نقطه اوج خود می رسد یعنی ارتقاء سلوک معرفتی یا در روضه امام حسین(ع) است یا در حرم امام حسین(ع) که در مورد تلاوت قرآن کریم نیز این سخنان را بیان کرده اند. پس این تاریخچه عمیق و با سابقه ای از روضه سید الشهدا(ع) است.

اهل بیت(ع) هم در نظام معرفتی و هم در نظام اجتماعی و سیاسی جریان اقامه عزای امام حسین(ع) را به انحا مختلف انجام می دادند؛ در واقع رشد معرفتی مخاطبان و شناساندن هدفی که اسلام به سمت آن حرکت می کند و هم تهییج و حرکت اجتماعی و ایجاد مسؤولیت اجتماعی در مورد مقام اهل بیت(ع) و تقویت نگاه سیاسی و مبارزه حاد سیاسی که معمولا بلکه تحقیقا اهل بیت(ع) اساسا برای آن نسبت ها، حرکت ها، جنبش ها و حتی نظامات علمی و معرفتی را سامان داده اند همچنین برپایی حکومت حق مبتنی بر یک مبارزه شدید سیاسی با نظام طاغوت و اقامه توحید، به واسطه روضه سیدالشهدا و اقامه عزای امام حسین(ع) بوده است.

پیش از شهادت امام حسین(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام علی(ع) و پیامبر اکرم(ص) همیشه از عزاداری می گویند و آن را گوشزد می کنند و چه پس از قیام عاشورا امام سجاد(ع) در زمینه اقامه عزا تلاش می کند، یعنی از همان واقعه روز عاشورا به بعد مجلس عزا یکی از شاخصه ها و نقاط تبلور اجتماعی شیعه به شمار می رود.

در طول زمان جریان طاغوت به دلیل اهمیت و عظمتی که در اقامه عزای امام حسین(ع) می بیند مواجهه ها و درگیری های سنگینی در مقابله با اقامه عزا یا گاهی برای رفتن به سمت زیارت امام حسین(ع) ایجاد می کند، چنانچه خوانده اید یا پای منبرها شنیده اند از آنجایی که قبر را با خاک یکسان می کنند یا به آب می بندند، دست قطع می کنند که این موارد نشان می دهد دشمن عمق این اثرگذاری را فهمیده و متوجه شده است زمانی که یک روضه گرفته می شود و مجلسی این چنینی شکل می گیرد، پشت سر آن، حرکت، جوشش، اثر گذاری و مقابله با طاغوت و اقامه کلمه حق ایجاد می شود.

اگر اقامه عزا عبادت معمولی بود، چنین درگیری سنگینی ایجاد نمی شد، چنانچه اگر اهل بیت(ع) صرفا عالم، عارف یا استاد اخلاق بودند، هیچ زمانی نظام طاغوت چنین درگیری سنگینی ایجاد نمی کرد چنانچه حضرت آقا در کتاب انسان 250 ساله به زیبایی می گویند اگر امام یک مسأله گوی ساده بود چطور باید در سنین مختلف، در شصت سالگی، 25 سالگی، در میان جنگ یا با سم، این چنین آن هم مستقیما توسط نظام طاغوت از صحنه حذف شوند؛ اتفاقا نظام طاغوت خیلی علاقه مند بود فردی مانند اهل بیت(ع) کسی که دارای اسم و رسم علمی است را در کنارشان داشته باشند همان کاری که مأمون قصد داشت با امام رضا(ع) انجام دهد.

پرچم بلند سیدالشهدا در مقابل دشمن، علی رغم همه فشارها قد برافراشته است چنانچه شما می بیند در دوره هایی اساسا اقامه عزا ممنوع می شود، حتی شیعیان مخفیانه نیز نمی توانند اقامه عزا داشته باشند تا جایی که در کتاب الشیعه و حاکمون مرحوم مغنیه آمده است در دوره ای از تاریخ اگر فردی را یهودی یا کافر خطاب می کردند، بهتر بود تا این که بگویند شیعه است و تبلور شیعه گری هم در همین مسأله یعنی اقامه عزای امام حسین(ع) بود.

این اتفاق عمیق در طول زمان توسط شیعیان و توسط مردم زنده نگه داشته شده است و همین سفارشات ضربتی، مستمر و دقیق اهل بیت(ع) باعث شد که مردم از این اقامه و از این تبلور هیچ زمانی دست بر ندارند و حتی در سخت ترین شرایط نام سیدالشهدا(ع)، علم و پرچم ایشان باقی بماند، نه تنها در ایران بلکه در تمامی کشورها مانند عراق و کشورهای شیعه نشین.

اولین چیزی که در مورد شیعیان بروز پیدا می کند اقامه عزای امام حسین(ع) است که هر تفکری و اندیشه ای را به دور خود جمع کرده است و حتی آنهایی که کافر هستند و رو به اسلام نمی آورند، زمانی به سیدالشهدا(ع) می رسند متوقف می شوند و می گویند، امام حسین(ع) الگویی است که می تواند حرکت به وجود آورد به گونه ای که بسیاری از حرکت های بزرگ در دنیا به واسطه الگوگیری از امام حسین(ع) صورت گرفته است.

ممنوعیت ها و محصوریت ها هر چقدر بیشتر می شود، آن جوشش و شور و شیرازه آن که مبارزه با طاغوت است را محکم تر می کند به عنوان مثال در دوره ای در کشوری مانند عراق نزدیک به 40 سال جریان بعثی مانع اربعین به سبک امروزی می شود اما به محض این که پوشش سخت برداشته می شود چنان انفجاری در اربعین رخ می دهد و نسلی که گمان می رفت اربعین را نمی شناسد، وارد صحنه می شود.

در ایران به دلیل خصلت ایرانی بودن، به دلیل عمقی که مکتب تشیع در ایران داشته و به دلیل سابقه مکتب تشیع و ایستادگی مردم پای مکتب تشیع، ثمره قیام امام حسین(ع) و بروز و ظهور قیام امام حسین(ع) با ظلم، قیام امام خمینی(ره) و پیدایش انقلاب اسلامی می شود.

یعنی اگر در عراق به دلایل مختلف، قیام امام حسین(ع) تبلور پیدا نمی کند و نمی تواند به یک حرکت اجتماعی اثر گذار مواجهه با طاغوت تبدیل شود، اما در ایران این گونه نیست زیرا ایرانی ها ویژگی ها و خصلت های خاصی دارند و نوع ولایت پذیری، نوع ارتباط با اهل بیت(ع) و نوع ارتباط با علما سبب شد نیروی عظیمی رخ دهد و به محض این که یک نفر پرچم سیدالشهدا(ع) را به نام حکومت سیدالشهدا(ع) و اقامه علم سیدالشهدا(ع)، را بلند کرد ایرانی ها پایش ایستادند.

اگر به قیام ها نگاهی بیندازید ایرانی ها تقریبا هیچ عالمی را نکشته اند یا حداقل در مقابل کشته شدن عالم مقاومت کرده اند مگر آنجایی که برای کشتن عالمی، یک عالم دیگر غلبه کرده باشد به عنوان مثال شیخ فضل الله زمانی سرش بالای دار رفت و مردم تحمل کردند که مرجعیت در طرف مقابل، جلوه و بروزی پیدا کرد.

می خواهم بگویم این خصلت باعث شد زمانی که سیدی از اولاد امام حسین(ع) با پرچم فقاهت و ولایت و ایستادگی در مقابل ظلم حرکت کرد به محض این که شنیدند این ندا، ندای سیدالشهدا(ع) است مردم پایش ایستادند و شد انقلاب اسلامی و همین خصلت مردم موجب می شود شخصی مانند حضرت امام(ره) هنگام قیام به آنها تکیه کند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسترهای لازم برای شکوفایی محورهای مختلف قیام سیدالشهدا(ع) آماده شد که شواهد متعددی در این زمینه وجود دارد و باید در زمینه این که انقلاب اسلامی چه خدمات متقابلی برای اسلام داشته است گفت‌وگو کرد.

اساسا انقلاب اسلامی امروزه اقامه کننده نام امام علی(ع) در عالم است یعنی رابطه ای دو طرفه وجود دارد، یعنی همان گونه که امام خمینی(ره) بیان کردند هرچه داریم از محرم و صفر است به نسبت میان دو کفه ترازو است و هرچه یک طرف حرکت کند طرف دیگر نیز حرکت می کند و هر دو مؤثر هستند؛ می خواهم بگویم مکتب امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) با انقلاب اسلامی و مردم ایران دارای رابطه ای دو طرفه هستند.

جرقه اول را تفکر امام حسین(ع) می زند اما تفکر حداقلی است، تفکری دارای یک هسته پر انرژی که در نقطه ای در یک سانتریفیوژ قرار می گیرد و مردم به برکت سیدالشهداء و هیأت ها قیام می کنند و اساسا می دانید که هیأت ها انقلاب اسلامی را به پا کردند.

امروزه دوران اوج و بروز مکتب سیدالشهدا(ع) است نه دوران غربت؛ این که برخی راه افتاده اند و در کلیپ ها می گویند عده ای برای زیارت امام حسین(ع) دست می دادند ما نیز باید برویم در مجلس سیدالشهدا(ع) و نتیجه هر چه شد شد، از روی جهل، خرافه و مغالطه است زیرا کسی که این حرف را می زند اولا تاریخ را نمی شناسد، دوما عظمت مکتب سیدالشهدا را نمی شناسد و سوما این که نسبتی که امروزه جایگاه اقامه عزای سیدالشهدا دارد را بلد نیست.

در مورد قمه زنی نیز این گونه است، برخی در 500 سال پیش مانده اند و با اصرار بر این خرافه مدعی اقامه عزا هستند؛ به چنین شخصی می گویم این کارها سبب وهن دین است. امروز مکتب اهل بیت(ع) می تواند دنیا را اداره کند اما آن روز  حکام جور با اصل دین مشکل داشتند بنابراین باید دست می دادی، گردن می دادی، تبل و سنج می زدی تا دشمن بفهمند چه خبر است مثلا اگر قمه برای چنین کاری باشد زیرا نسبت به قمه مسأله چیز دیگری است، دشمن می فهمید با جوشش خون امام حسین(ع) دارد اتفاقاتی رخ می دهد به همین دلیل قمه شد وسیله و علما نیز حسن استفاده را کردند؛ گرچه بسیاری از علما همان زمان نیز اجازه نمی دادند. قمه زنی در مقطعی باعث شد دشمن حساب کار دستش آید.

در گذشته اصل دین در خطر بود اما امروزه می خواهیم پرچم را بالای کعبه برافراشته کنیم

انقلاب اسلامی ثمره حرکت مردم و اتصال مردم به مکتب امام حسین(ع) است پس کسی نگوید در گذشته برای زیارت امام حسین(ع) دست می دادند زیرا در گذشته اصل دین در خطر بود اما امروزه می خواهیم پرچم را بالای کعبه برافراشته کنیم و به عالم بگوییم «إِنَّ جَدِّيَ الْحُسَين قتل عَطشاناً» حضرت صاحب الزمان می خواهد عالم را حکومت کند واین مغالطه است که جماعتی انجام می دهد.

برخی می گویند ماسک زدن توهین به امام حسین(ع) است یا این که شخصی گفته است در مجلس عزاداری ویروس تحت کنترل سیدالشهدا(ع) است؛ چنین سخنانی بیش از آن‌که ابراز محبت به امام حسین(ع) باشد، توهین حضرت است، یعنی در بیرون از مجلس، ویروس در اختیار سیدالشهدا(ع) نیست؟ یعنی خداوند فقط در این مجالس می تواند ویروس را کنترل کند؟!

ما معتقدیم مجلس سیدالشهدا(ع) به تمام کوچه ها، خیابان و به تمام شؤون حاکمیت و شؤون فردی، فرهنگی و اجتماعی انسان ها باید توسعه پیدا کند بنابراین زمانی که گفته می شود به تمام شؤون، فقط مجلس چهاردیواری هیأت نیست بلکه مغازه هم هیأت است و روابط با خانواده و محبت به آنها نوعی ارادت به امام حسین(ع) به شمار می رود؛ اگر این نگاه را توسعه دهیم کاسب هم می داند با کاسبی کردن در محله اش در حال توسعه مکتب امام حسین(ع) است.

بنابراین مقدمه اول این شد که روضه برای مردم است و مقدمه دوم، روضه مبنای حرکت اجتماعی است و مقدمه سوم این است که آن چیزی در روضه اتفاق می افتد در نسبت متقابل با مردم، رشد معرفتی و حرکت اجتماعی ایجاد می کند.

حالا مکتب و حفظ شعائر اهل بیت(ع) دارای دو جنبه و جلوه است؛ یک جلوه آن، جلوه هیاهویی است همان گون که امام(ره) فرمودند مکتب سینه زن و زنجیر زن می خواهد، یعنی هیاهو، شور، حرکت و دسته های عزا می خواهد تا همه احساس کنند زلزله ای به پا شده و خبری در دنیا است.

یک جلوه دیگر، معرفتی است یعنی جلوه نگه داشتن «لاتبرد ابدا» است یعنی این که گفته می شود «ان لقتل الحسین حرارت فی قلوب المومنین»، بخشی از ایجاد حرارت در جان انسان، ملکوتی است که خدا ایجاد می کند و بخشی از آن در انتقال معارف به خانواده باید صورت گیرد.

یک جلوه نیز در روضه های خانگی ما تبلور پیدا می کند؛ شیعیان زمانی در اوج مظلومیت در کنج خانه های خود اقامه عزا می کردند تا نام سیدالشهدا(ع) فراموش نشود و امروز می گوییم توسعه روضه های خانگی باید با مبنای معرفتی باشد به معنای این که نه فقط در ماه محرم بلکه اهل بیت سفارش کرده اند روزانه یک سلام با نگاهی از روی عمق معرفتی به سیدالشهدا داشته باشیم بنابراین هر خانه ای در طول سال به ویژه در ایام خاص عزای اهل بیت(ع) و اعیاد مرتبط به اهل بیت(ع) به یک حسینیه تبدیل شده است. البته به لحاظ تعداد نیز می خواهیم روضه‌های خانگی را توسعه بدهیم.

یک نکته نیز در مورد حسینیه دوست دارم بیان کنم که البته برخی نیز به این سخن بنده ان قلت دارند؛ این جریان اقامه عزا برای خود ساختار سازی کرد زیرا اهل بیت(ع) یک فرهنگ و یک نظام برای روضه ایجاد کردند؛ در روضه ها ظاهرا دو نفر نشسته اند و گریه می کنند اما مکتب سیدالشهدا(ع) در زمینه انواع موسیقی، معماری، ارتباط اجتماعی و موارد دیگر مدل و ساختار ایجاد کرده است.

لذا زمانی که مسجد به عنوان پایگاه اساسی و اصلی شناخته می شود و مسجدالحرام نیز در رأس آن قرار داشت اما به دلیل این که این موارد در دست حکومت جور بود و شیعه دستش از آنها کوتاه بود اهل بیت(ع) بلافاصله بدیل درست کردند به گونه ای که بدعت نیز نباشد یا در جایی که به مسجد دسترسی نداشتیم بلافاصله ساختارهای معماری شکل گرفت و حسینیه ایجاد شد.

رسا ـ به نظر حضرت عالی روضه های خانگی چه برکاتی دارد یا این که روضه های خانگی چه آسیب ها و فرصت هایی می تواند داشته باشد؟ 

فرصت ها بی نظیر است اعم از فرصت های معرفتی، و شناخت دینی که به واسطه روضه و دور هم نشستن، در خانه شکل می گیرد؛ بچه ای که روحیه اش در ارتباط با این اجتماع شکل می گیرد، مبارزه کننده با ظلم بار می آید، طاغوت را نمی تواند تحمل کند و محبت سیدالشهدا(ع) در جان او می نشیند.

خود حلقه اجتماعی که شکل می گیرد، مبنای خیلی از برکات اجتماعی است اعم از رفع مسائل و مشکلات تا آشنا شدن با یکدیگر و ده‌ها مسأله دیگری که خانم ها بیشتر درک می کنند؛ گاهی اوقات روضه ها خودش محفل تعاملات اقتصادی خانواده ها می شود یعنی خانواده ای که از ظرفیت اقتصادی برخوردار است می توان آن را با خانواده های دیگر در جریان گذارد.

باید دقت کرد روضه خانگی از نظام معرفتی و حرکت اجتماعی خارج نشود بعضی روضه را در حدی که تو بگو و من گریه کنم برگزار می کنند

نقاط ضعف و تهدیدهایی نیز وجود دارد، تهدیداتی که به راحتی و به آسانی دفع می شود بلکه باید دقت کرد روضه خانگی از نظام معرفتی و حرکت اجتماعی خارج نشود بعضی روضه را در حدی که تو بگو و من گریه کنم برگزار می کنند بنابراین باعث می شود خانواده به ظاهر اهل روضه باشد اما نمی تواند در عرصه های مختلف اثر گذاری کند یا خدایی نکرده اهل گناه نیز می شوند.

اگر نتوانیم جنبه اجتماعی حرکت سیدالشهدا(ع) و جنبه مبارزه با ظلم و طاغوت را در روضه سید الشهدا(ع) بروز و ظهور دهیم و اساسا از آن جهت که روضه سیدالشهدا(ع) مقدمه ظهور است، اگر نتوانیم این روحیه را ایجاد کنیم، ناچار هستیم به همه چیز دست آویز شویم، به خرافه، به حرف و حدیث و غیبت های در مجالس و موارد دیگر.

اگر روضه ای که می خوانیم به همین مجلس یک ساعته ختم شود و پس از آن حرکت اجتماعی ایجاد نکند ناچار هستیم، یک چیزهایی بسازیم که مجلس را برای مخاطب جذاب کند؛ این موارد را می توان به عنوان ضعف و قوت در نظر گیریم.

در شرایطی که امروزه با آن مواجه هستیم یعنی شیوع ویروس کرونا علاوه بر این که روضه خانگی اصلی اساسی است، فرصتی اساسی شده برای افرادی که یا نمی توانند از مجالس بزرگتر استفاده کنند یا علاقه مند هستند در خانه خود مجلس روضه داشته باشند و خانه خود را متبرک کنند که این مدل می تواند پایه یک حرکت ارزشمند در توسعه روضه های خانگی باشد و پس از آن نیز به جلسات قرآن خانگی تبدیل شوند زیرا اگر هیأتی می خواهد هیأت باشد باید قرآن و اهل بیت را با هم عجین کند یعنی حتما باید در کنار مجلس روضه، قرآن قرار داشته باشد و جلسات قرآن ما نیز باید حتما یک روضه در کنارش باشد.

در روضه های سنتی دیده می شود که ختم انعام دارند یعنی نقش قرآن و جایگاه اهل بیت(ع) را تلفیق کرده اند؛ اهل بیت(ع) به قدری ساختار روضه سیدالشهدا(ع) را زیبا چیده اند که در شرایط مختلف قابلیت برگزار کردن روضه وجود دارد که از مجلس یک نفره یعنی رو کردن به حرم سیدالشهدا(ع) و ارادت به محضر ایشان و محبت در دل شروع می شود تا مجلس عظیم با هزاران ابزاری که بتواند حرکتی به نام اربعین ایجاد کند.

در شرایطی که بیماری عارض شده است ما می توانیم هم افراطی شویم هم تفریطی یعنی بگوییم ویروس چه کاره است آیا ویروس می تواند ما را فلان کند، غلط می کند؛ این گونه می توانیم نگاه کنیم پس مجلس عزاداری را با همان مدل حداکثری برگزار می کنیم یا منفعل از این طرف، مانند برخی دوستان ما گفتند به دلیل ویروس و حفظ سلامت مردم همه چیز تعطیل در حالی که اهل بیت(ع) در این زمینه حرف دارند.

در طول 1400 سال اهل بیت(ع) برای اقامه عزای امام حسین(ع) مدل تولید کرده اند و علما، نظام فقهی شیعه و نظام معرفتی تشیع به ما آموخته است دست شما در مکتب سید الشهدا(ع) بسته نیست.

حالا چه کاری انجام دهیم؛ اولا فقه راهکار دارد و بنده مستقیم یا با واسطه اطلاع دارم که همه مراجع بدون استثنا بیان کرده اند باید مجالس اهل بیت(ع) برگزار شود اما با رعایت ضوابط، یعنی دو جنبه حکم شرعی و رعایت ضوابط را جمع کرده اند.

برخی می گویند ضوابط خیلی سخت‌گیرانه است، که رعایت آنها عیبی ندارد و امام حسین(ع) راضی است زیرا شما در اطاعت از فقاهت و فقیه عزادرای می کنید؛ تبعیت نکته مهمی است یعنی آنچه دلم می خواهد انجام دهم یا آنچه که فقیه می گوید، به عبارت دیگر دلم را راضی کنم یا خدا را، در واقع این کشش دو طرفه وجود دارد.

اگر ما خودمان را به کشتن دهیم قطعا امام حسین(ع) ناراضی است؛ یک زمانی محبت در حفظ نام سیدالشهدا(ع) است که دست من را می گیرد و به قتلگاه می برد و می گوید باید جانت را برای من بدهی.

یک حب و دوست داشتن هم این است که می گوید من تو را دوست دارم و باید بمانی زیرا من الان در مظلومیت و در غربت نیستم بلکه امروزه همه کاره عالم امام حسین(ع) است و انقلاب اسلامی تبلور سیدالشهدا(ع) است، جریان مقاومت و مدافعین حرم که نظام استکبار را بیچاره کرده از کجا آمده است؟ جریان مدافعین حرم جز با نام سیدالشهدا(ع) آمده است؟ مبارزه با فتنه ها و مواجهه ای که با آنها در این کشور شکل گرفته، جز با نام سیدالشهدا بوده است؟

همه موارد گفته شده در دوران اوج نام سیدالشهدا(ع) است آیا امام حسین(ع) راضی است که آبروی مکتب را ببرید؟ نگذارید که بگویند این بچه هیأتی ها بلد نیستند، نمی توانند، بگذارید بگویند این ها عجب موجوداتی هستند اهل علم، فن و ارتباط هستند و اقامه عزا را به بهترین وجه برگزار کردند.

متخصصین شرایطی گذاشته که البته برخی موارد شاید مورد انتقاد باشد؛ ما بیشتر در استان ها مجری هستیم و عمده مواجهه، گفت وگو و تعامل در تهران صورت می گیرد؛ روزهای اول می گفتیم سلامت معنوی نیز مهم است به عبارت دیگر همان گونه که چرخه اقتصادی مهم است و باید بچرخد، چرخه معنوی هم باید بچرخد؛ چگونه می گویید چرخه زندگی باید بچرخد اما مردم در خانه بمانند و به مسجد نروند.

البته دفاعی از دوستان در بهداشت داشته باشیم و این سخنان به این معنی نیست که خدایی نکرده آنها متدین نیستند یا خدایی نکرده معاند هستند که برخی این حرف ها را می زنند و من به صراحت رد می کنم.

در این چند ماه به صورت مستمر با عزیزان‌مان در بهداشت قم یا برخی بخش ها در تهران رفت و آمد داریم که صداقت آنها را می بینیم اما انتقاد ما به نظام تصمیم گیری و نظام کارشناسی در سلامت است، آن نظام دارد اشتباه تصمیم می گیرد زیرا مبنای کارشناس، مبنای اشتباهی است و اولویت را به سلامت بدن می دهد اما به سلامت معنوی که سلامت بدن را نیز تضمین می کند توجهی ندارد کما این که در این ایام از خودکشی ها و طلاق ها حرف هایی شنیده اید که از فقدان سلامت معنوی، صبر و توکل است.

رسا ـ چقدر فشارهای شما توانسته است مؤثر باشد.

البته اسمش را فشار نگذاریم، بگوییم تعاملات و رایزنی ها زیرا واقعا ما بنا را بر این گذاشتیم که به دستگاه فشار نیارویم به دلیل این که خودش زیر بار است بلکه رایزنی، گفت وگو و ارائه مستندات کارشناسی داشته باشیم و بحث ها بسیار بود تا این که حضرت آقا در زمینه شب های قدر بیان کردند، کسانی در مورد مسائل معنوی تصمیم گیری کنند که خودشان در مسائل معنوی صاحب نظر هستند، این موارد را به دست کسانی نسپارید که هیچ ارتباطی ندارند؛ این سخنان حضرت آقا پای ما را به صحنه های کارشناسی باز کرد و ما را به این جلسات ورود دادند.

گفتیم خودمان پروتکل مسجد می نویسم، پروتکل شب قدر و محرم می نویسیم بلکه سخت گیرانه تر می نویسم ولی شما اقتضائات را به آن تسری دهید و حتی از دید هیأتی ها متهم شدیم که سخت گیرانه تر از ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم گرفته ایم؛ به آنها می گویم ما خاک پای شما هستیم.

رسا ـ جریان این که گفته می شود 48 ساعت قبل از آغاز مراسمات محرم پروتکل ها تغییر کرد چیست؟

نقدی به ستاد ملی مبارزه با کرونا در لایه کارشناسی داریم که برادران عزیز اولا اگر می خواهید تصمیم گیری داشته باشید باید نگاه، حداکثری باشد دوما این چه وضع اعلام کردن است؟! در مرحله نخست که دیر وارد قضیه شدید و آقای رییس جمهور نیز در این زمینه انتقاد کرد و گفت الان دیر است و هیأت نمی تواند برنامه ریزی کند.

این معطل کردن، کش دادن تصمیمات، توجه نکردن به تذکرات ما و دیر ابلاغ شدن، خوب نبود. ما پذیرفتیم از انتقادات کوتاه آمدیم و به امر آقا بلکه عقل تصمیمات ستاد را می پذیریم زیرا زمانی که یک نظام کارشناسی در کشور تصمیم گرفت و نهایی شد، عقل و شرع می گوید تبعیت کنید که حضرت آقا نیز همه را ارشا کردند که زمانی این ها حرفی می زنند همه گوش کنند.

خوب ما قبول کردیم، اما چرا تصمیم را تغییر می دهید؟! ما پیش از این با شما نشستیم، پروتکل ابلاغ کردید، و انتقاداتی را گفتیم گوش کردید یا نکردید ابلاغ شد، دیگر لحظه آخر جریان مسقف و غیر مسقف چیست؟ من به دوستان گفتم، دیگر حتما کسانی این تصمیم را می گیرند یا هیأت نرفته اند یا هیأت ندیده اند یا مسؤول هیأت نبوده اند، بلکه دوستان در حوزه دیگر فعالیت می کردند نه این که عاشق امام حسین(ع) یا عزاداری نیستند یا  این که روضه خواندن بلد نیستند به عنوان مثال اگر من در بیمارستان یا نظام پزشکی دخالت کنم یا فرض کنید در جایی فرمانده میدان شدم آیا ما اجازه داریم التزامات درون بیمارستان را نادیده بگیریم و بگوییم جا کم داریم بیماران آی سی یو را در خیابان ها به خط کنید؟ نه چنین حقی نداریم و حرف ما به نظام کارشناسی نیز این است اگر می خواهید تصمیمی در زمینه هیأت بگیرید، تصمیمی باشد که هیأتی بگوید احسنت و تصمیم دقیقی است.

همان گونه که به مجموعه های مذهبی فشار می آورید و ماهم می پذیریم، به مجموعه های دیگر نیز فشار آورید که آنها هم رعایت کنند

دوما، خواهش و التماس ما به نظام های مختلف این است همان گونه که به مجموعه های مذهبی فشار می آورید و ما هم سمعا و طاعتا می پذیریم، به مجموعه های دیگر نیز فشار آورید که آنها هم رعایت کنند؛ در بازار و استخر هیچ کس رعایت نمی کند درب باشگاه های ورزشی و تمام فروشگاه ها باز است همه این اتفاقات می افتد به دلیل چرخیدن چرخه اقتصاد مردم، اما زمانی که به مسجد می رسید، تمام مشکلات دنیا را بر سر مسجد خراب نکنید.

زمانی که هیأت نذورات می دهد، می گویید رعایت کنید چون غذا دست به دست می شود ممکن است عامل انتقال باشد؛ در حالی که در ساندویچی ها و رستوران ها هم این اتفاقات دارد می افتند و بچه هیأتی این را می بیند و می گوید آقای سازمان تبلیغات که مدافع هیأتی ها هستید، این موارد چیست؟ بچه هیأتی با ما طرف است و افتخار هم می کنیم که بچه هیأتی می آید اینجا و عصبانی می شود؛ آن ها به دلیل خدشه ندیدن مجلس امام حسین(ع) با عصبانیت به اینجا می آیند و همکاران ما تا جایی که می توانند با آرامش توجیه یا سکوت می کنند بنابراین خواهش ما از دوستان این است که اولا تصمیم دقیقی بیگرند و دوما این که تصمیمات خلق الساعه و دائم التغییر نباشد.

پیش از ابلاغ این آیین نامه جدید، هیأتی هشتاد میلیون برای هواکش های مناسب و آماده کردن فضا برای شرایط کرونایی خرج کرده است یا هیأتی برای زدن عکس های شهدا روی شاسی بیست میلیون هزینه کرده است تا با استفاده از آنها فاصله گذاری اجتماعی را مشخص کند اما 48 ساعت قبل می گویند برگزار کردن هیأت زیر محوطه مسقف ممنوع است.

مسأله دیگری وجود دارد که می خواهم شفاف مطرح کنم؛ از روزی که کرونا شروع شد آقای نمکی در مصاحبه ای بیان کرد ما مهرماه پیک دیگری خواهیم داشت یعنی از روز اول ما را از مهرماه ترساندند از سوی دیگر بیان می کردند این بیماری در گرما از بین می رود گرچه امروزه می گویند ویروس جهش داشته است یا اخلاق آن را نفهمیده ایم و همه این سخنان را باز هم ما می پذیریم اما اگر این سخنان در جریان فقاهت زده شود رسانه ها چه بر سر ما نمی آورند چنانچه در مورد هلال ماه رمضان نیز مشاهده کردید که چه کردند اما عیب ندارد؛ این موارد را نیز با جان می خریم و دست مسؤولان بهداشت را می بوسیم زیرا از جان خود مایه می گذارند اما مدیرانی مانند آقای رئیسی که معاون بهداشت وزارت بهداشت هستند و این گونه ابلاغیه ها را مصوب می کند، به ضوابط و چارچوب های قانون نویسی و بعد هم ابلاغ پایبند باشد.

5 ماه است می گوییم می خواهیم محرم مجلس بگیریم، هیچ کس گوش نکرده است که با پیگیری و فشار یک ماه پیش از محرم درب را به روی ما باز کرده اند، بعد با صحبت های فراوان آقای قمی بگوید مسؤولیت آن گردن من، آیین نامه یک هفته قبل بلاغ می شود یعنی پنج شنبه ای که شنبه آن عید غدیر است و همه نظامات اداری و همه جا تعطیل است، مانند اتفاق دردناکی که در عرفه افتاد و این کارها بی انصافی است.

برای مراسم روز عرفه همه هیأت های ما همه چیز را آماده کرده بودند و پوسترها نصب شده بود اما ساعت 19 روز چهارشنبه آقای استاندار در شورای فرهنگی عمومی ابلاغیه را خواند که مراسم روز عرفه تعطیل است البته آقای استاندار مقصر نبود زیرا ابلاغیه ملی آمد.

رسا ـ مگر در آن زمان کنکور دکتری برگزار نشد؟

من نمی گویم این ها نباید باشد و تعطیل کنید به عبارت دیگر ایجابی می خواهم بحث کنم، همه باشند همه استخر بروند، ورزش کنند، کاسبی کنند و همه کارهای خود را انجام دهند اما اولا همان قدر به ما سخت می گیرد به آنها نیز سخت بگیرید، سخت که می گویم یعنی سخت خوب، نظارت کنید و سلامت آنها را هم مهم جلوه بدهید؛ دوما خلق الساعه تصمیم نگیرد و ما و هیأت ها را به گرفتاری نیندازید.

رسا ـ برخی از بزرگترین هیأت های کشور به دلیل این که جمعیت زیادی داشتند، تعطیل شدند به عنوان متولی هیأت های مذهبی به نظر شما باید چه کار کنیم؟

می خواهم ابتدائا به عنوان مسؤول سازمان تبلیغات با این که شاید در این جریان خیلی مقصر نباشیم ولی اول از همه از مردم و بچه های هیأتی عذر خواهی می کنم و در خانه خدا توبه می کنم؛ اگر آنها را اذیت کرده ایم ما را ببخشند و شاید اگر ما بیشتر تلاش می کردیم وضعیت هیأت ها بهتر بود؛ ما خاک پای این مردم و بچه هیأتی ها هستیم که با این همه سختی ها اجازه نمی دهند پرچم امام حسین(ع) زمین بیافتد.

چند شب پیش در جمکران بودیم که باد و طوفانی برپا شد و من به بغل دستی گفتم بیچاره هیأت فاطمیون، چگونه می خواهد در این جا مراسم بگیرد زیرا یک طوفان تمام شیرازه این هیأت را از هم می پاشد.

به راحتی می گویند در بوستان هیأت بگیرید مگر می شود در بوستان هیأت گرفت؟! هیأت شاکله و ویژگی‌های خاص دارد، شما هیأتی باشید می فهمید زمانی به بچه هیأتی ها بگویند بروید در مدرسه، بسیار خوشحال هستند و می گویند حداقل یک چهار دیواری وجود دارد. همین جا از آقای شیخ الاسلام و دوستان‌شان تشکر می کنم که با تمام مشکلات قانونی موجود به ما کمک کردند تا حداقل یک چهار دیواری باشد که حدود هیأت را بدانیم.

رسا ـ شنیده شده که مدارس پول دریافت می کنند.

این کار به خاطر موانع قانونی بود یعنی دستگاه های نظارتی و موانع قانونی، و از طرف دیگر دوستان ما در آموزش و پرورش مطالباتی داشتند زیرا در طول مدت کرونا کمک هایی کردند اما هیچ کدام از آنها جبران نشد بنابراین آموزش و پرورش از نظر مالی به شدت در فشار است.

البته دوستان بیان کردند شاید این پول را هم برگردانیم اما ممکن است هزینه ای یا خسارتی ایجاد شود و از سوی دیگر هزینه آب برق وجود دارد و حتی خود بچه های آموزش و پرورش دارند تلاش می کنند تا در این ایام حداقل هزینه برق و آب رایگان شود؛ ما گمان می کردیم این هزینه ها رایگان است اما این گونه نیست.

بالاخره هیأت می رود لامپ شمعی وصل می کند، درست است اسمش دو ساعت است اما چندین ساعت باید از برق استفاده کنند یا سیستم صوتی داشته باشد، بالاخره مدرسه زیر بار هزینه می رود؛ البته هیأت ها در گذشته نیز حیاط مدرسه اجاره می کردند.

از بچه های آموزش و پرورش واقعا تشکر می کنم و به دلیل این که آقای شیخ الاسلام خودش بچه هیأتی است امسال مساعدت می کند اما به هر حال باید یک وثیقه مانندی باشد که اگر اتفاقی افتاد، از نظر دستگاه نظارتی مشکلی وجود نداشته باشد.

به هر حال امسال رعایت فاصله گذاری اجتماعی، ضدعفونی کردن محیط و زدن ماسک ضروری است و هیأت ها باید تمام تلاش خود را برای رعایت آنها به کار گیرند و برای نظارت انتظامات داشته باشند و خادمان‌شان نیز ضوابط را رعایت کنند و تا جایی که امکان دارد نذورات را به صورت طرح مواسات و خشک در اختیار افراد نیازمند قرار دهند؛ اگر هم ناچار به طبخ غذا هستند یا باید غذا توزیع کنند یا حداقل تماس را داشته باشد چه در هنگام تولید غذا چه در هنگام توزیع، که توزیع مهم تر از طبخ است.

رسا ـ برخی رییس هیأت ها گفته اند، در سازمان تبلیغات از ما خواسته اند تعهد بدهیم که مثلا اگر کسی از دنیا رفت، رییس هیأت مسؤول است.

خیر طبق پروتکل، مسؤول هیأت باید تعهد دهد که ضوابط را رعایت کند حالا اگر فردی کرونا داشت یا کرونا گرفت دیگر رییس هیأت مسؤولیتی ندارد هیأتی که رعایت می کند مانند رییس بیمارستان است اگر کسی بمیرد مگر او مسؤول است.

رسا ـ حالا اگر رعایت نکرد و یک نفر از دنیا رفت چه می شود؟

اگر رعایت نکرد در روزهای اول اجازه نمی دهیم این هیأت ادامه پیدا کند.

رسا ـ بالاخره چنین امضایی گرفته شده یا خیر زیرا؟ بسیاری از مداحان مشهور و خطبا این مطلب را مطرح کرده اند.

ما امضا گرفته ایم رعایت ضوابط بر عهده مسؤول هیأت است. بندهای تعهد نامه از این قبیل است که: متعهد می شوم برای برگزاری مراسم همکاری کامل داشته باشم، دقیقا بر اساس اطلاعات برگزار کنم، اخبار روزانه بدهم، متعهد می شوم ضوابط بهداشتی را در معرض دید قرار دهم، معتهد می شوم نسبت به معرفی و آموزش یک نفر اقدام کنم، امضای من در ضمن، نشانه این است که تمام سند را به دقت مطالعه کرده ام، مسؤولیت اطلاعاتی که در این فرم درج کرده ام برعهده خودم است.

در کجای این تعهدنامه سخنان مطرح شده را مشاهده می کنید بنابراین سخنانی که گفته می شود شایعات است و ضوابط برگزاری نذری، مراسم را نیز به رییس هیأت داده ایم./1324/گ401/ف

گزارش تصویری مرتبط با این خبر را اینجا ببینید.