شک و احتمال، آبشخور فتنه

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در جهانی که تقسیمات قدرت بسیار پیچیده است، دسترسی به منبع آزاد و بی‌طرف برای اتکا، بیشتر شبیه یک رویاست تا واقعیت. درجایی که وثوق و اطمینان اندک می‌شود، فقدان سواد رسانه‌ای و بصیرت، به فتنه مجال تاخت‌وتاز بیشتر می‌دهد.

امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام در توصیف فتنه می‌فرمایند: «إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ یُنْکَرْنَ مُقْبِلَاتٍ وَ یُعْرَفْنَ مُدْبِرَاتٍ یَحُمْنَ حَوْمَ الرِّیَاحِ یُصِبْنَ بَلَداً وَ یُخْطِئْنَ بَلَداً»[1]؛ «آنگاه که فتنه‌ها روی‌آورند، حقّ و باطل درهم آمیزند و هنگامی‌که پشت کردند[تمام شدند]، شناخته شوند. فتنه‏ها چون بادها در گردش‌اند، گاهی به شهری رسند [و آنجا را مورد تاخت‌وتاز قرار دهند] و زمانی به شهر دیگر هجوم‌آورند».

اگر به ماجرای واقعه‌ تاسف برانگیز درگذشت خانم مهسا امینی توجه کنیم، از ابتدا تا انتهای ماجرا، وجود ابهام و احتمالات را به‌وضوح می‌بینیم. ماجرا از احتمال کشته شدن به سبب ضربه به سرِ این بانو آغاز می‌گردد. احتمالی که هیچ‌گاه ثابت نشد، بلکه مستنداتی برخلاف آن منتشر گردید.

بعد از تضعیف احتمال ضربه‌مغزی، احتمال ایجاد رعب و وحشت در دل فرد بازداشتی مطرح شد، آن‌چنان رعب و وحشتی که موجب سکته قلبی شده باشد.

پس از برانگیختگی احساساتِ نوع‌دوستانه مردم شریف کشورمان، بازار شایعات داغ شد. مسمومیت فضای مجازی در ادامه بر این آتش دمید و سعی بر بحرانی‌تر کردن اوضاع داشت.

 فتنه با شک و احتمال آغاز می‌گردد و با همان شک و شایعات به حیات خود ادامه می‌دهد. با فرونشستن غبار فتنه، تازه واقعیت امر نمایان می‌شود، اما دریغ که با مشخص شدن اصل ماجرا نیز، احساسات غلیان کرده و تکبر در برخی افراد فریب‌خورده، باعث می‌گردد از رفتار خود اظهار پشیمانی نکنند. درست مانند آنچه در فتنه سال 88 بر ما گذشت.

پی‌نوشت:
[1]. سیدرضی، شریف، نهج‌البلاغه، مترجم محمد دشتی، چاپ نهم، نشر نشتا، 1391ش، ص122، خطبه 92.