اندیشه فقهی رهبری نسبت به اصالت صلح یا جنگ
حجت الاسلام سید ابوالقاسم حسینی زیدی، در این همایش مقاله «بررسی اندیشه فقهی رهبر معظم انقلاب نسبت به اصالت جنگ یا صلح با نیم نگاهی به شرایط مقرره ایشان در پذیرش برجام» را با همکاری علی محمدینیا ارائه کرد و با بیان اینکه جنگ و صلح، از مقولهها و مسائلی است که در هر نظام و ملتی وجود دارد، اظهار داشت: مفهوم جهاد در جنگ و صلح موضوع اصلی مد نظر است.
وی به تبیین مفهوم جهاد پرداخت و تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب چنین میفرمایند که جهاد به معنای مبارزه و در زبان فارسی به معنای جنگ است، البته ستیزه گری معنای مبارزه را نمیدهد، چنان که گفته میشود، من مبارزه علمی میکنم، مبارزه اجتماعی میکنم، مبارزه سیاسی میکنم، مبارزه مسلحانه میکنم و همه اینها مبارزه است و لذا مبارزه یعنی تلاش پر نیرو در مقابل یک مانع.
نگارنده این مقاله با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب بر این مسأله تاکید دارند که صلح قطعا نباید به معنای اعتماد به دشمن باشد بلکه در مقابل آن، باید بدانید که مرزبندیهای محکمی را با دشمنان داریم، عنوان کرد: مقام معظم رهبری در اندیشههای دفاعی بر این مرزبندیها تأکید دارند و آیات شریف قرآن نیز میتواند موید بر این مرزبندیها و ترسیم خطوط باشند.
حجت الاسلام حسینی زیدی ادامه داد: آنچه که اهمیت فراوان دارد و در مقاله سعی کردیم تأکید کنیم، این است که ایشان یکی از مصادیق جهاد را جنگ و دیگر مصداق را صلح میدانند، باید جهاد را با همان معنای رهبر معظم انقلاب دنبال کنیم که میفرمایند ممکن است گاهی در برخی موارد در قالب حمله و جنگ و در برخی موارد همراه و توأمان با صلح باشد.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری صلح را بعنوان یکی از مهمترین قطعات پازل میدانند که در شرایط و جایگاه موثر مورد استفاده قرار میگیرد، خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری، بر روی شرایط تأکید بسیاری دارند که طبیعتا در مبانی فقهی نیز این مساله بسیار مورد تأکید و توجه است.
ارائه نقد داوران در خصوص مقاله ارائه شده
دکتر غلامرضا کحلکی و دکتر محمد علی شیخ الاسلامی داوران این نشست در ادامه به بیان دیدگاهها و نظرات خود در خصوص مقاله ارائه شده پرداختند و با بیان اینکه در این مقاله بنا بر آن است تا مفهومی از برجام ارائه شود و برجام همان برنامه جامع اقدام مشترک است، اظهار داشت: وقتی این مفهوم در مساله برجام مطرح میشود، اشتراکی بودن مساله با دیگر کشورهای هم پیمان باید دیده شده و در متن بدان اشاره شود، همچنین در این مقاله بناست نوع نگاه رهبری به برجام را با جنگ و صلح پیوند دهیم، بنابراین شرایط برجام و اقدام مشترک باید مورد تبیین قرار گیرد.
داوران ضمن اشاره به ضرورت تبیین ارتباط بین جهاد و صلح در این مقاله ابراز کردند که کار ارزشمندی در راستای بیان موضوعات جنگ و صلح صورت گرفته اما مفاهیم جهاد باید بیش از این مورد تأکید و تبیین باشند، البته مقالات، آثار، دستاوردها و منشورات علمی تخصصی ارائه شده به اعتلای مفاهیم ادبیات جهاد در عرصه بینالملل و جهانی، کمک بسزایی میکند.
ناقدان این مقاله در بخشی دیگر تأکید کردند که این مقاله از لحاظ موضوع کاملا کاربردی و از جنبه ساختاری قوی است، اما میطلبد استناداتی که در مقاله مطرح میشود، حوزه جنگ نرم را نیز به عنوان یک عرصه اثرگذار در بر بگیرد.