آقای دکتر مگر شما قسم نخوردید!

پزشک با معرفت کم ندیده‌‎ام. پزشکانی مودب و با وجدانی که با آزمایشگاه‎‌ها و سایر مراکز عکسبرداری، زد و بند ندارند و بیمار را بیهوده حواله به اینجاها نمی‎‌دهند! با داروخانه‌‎ها زد و بند ندارند که مکمل‌های گران‎ قیمت خارجی به شکم بیمار ببندند، جلوی پای بیماری که سنّی از او گذشته است می‌‎ایستند، به حرف‌های بیمار خوب گوش می‎‌دهند و پول ویزیت برای آن‌‎ها در اولویت بعدی است.

گاهی هم خبرهای تلخ و ناگواری منتشر می‌شود و این سوال در اذهان عمومی به وجود می‌آورد که مگر پزشکان قسم نخورده‌اند؟ چند روز قبل خبری مبنی‌بر فوت یک کودک شش‌ماهه به‌دلیل ویزیت نشدن در بیمارستان مفید تهران، منتشر شد. پدر نوزاد فوت‌شده در روز حادثه به ماموران گفت دخترم تب داشت و بی‌قراری می‌کرد، همراه همسرم او را به‌سرعت به بیمارستان منتقل کردیم، اما در قسمت تریاژ کسی نبود که نوزاد ما را پذیرش کند. درخواست ما فایده‌ای نداشت و کارکنان و کادر درمان بیمارستان بدون توجه به درخواست بیماران در حیاط بیمارستان تجمع کرده ‌بودند. دخترم روی دستان ما از شدت تب بالا پرپر می‌زد و وقتی هم او را بستری کردند، تلاش‌هایشان نتیجه‌ای نداد و فوت کرد!

اما آنطور که رزیدنت‌های بیمارستان مفیدبه «فرهیختگان» گفته‌اند در روز فوت النا، برای اعتراض نسبت به مطالبات کادر درمان در بیمارستان مفید تجمع شده بود. تمام پرستاران نیز در تجمع شرکت کرده بودند به‌جز کادر اورژانس و تریاژ که در این تجمع اعتراضی شرکت نکرده بودند. مساله مورد تاکید ما این است که همه کادر درمان درگیر اعتراض بودند به‌جز تریاژ و اورژانس.

قسم میخورم منافع بیمار را  بر منافع مادی مقدم بدارم

از روایت خانواده نوزاد و رزیدنت‌های بیمارستان مشخص است بخشی از کادر درمان با رها کردن بیماران بستری در بخش‌های مختلف نسبت به مسایل مالی بدون توجه به وضعیت سایر بیماران دست به تجمع زده بودند، درحالی که یکی از مهم‌ترین مفاد تعهدات پزشکان در سوگندنامه این است که «از تضییع حقوق بیماران بپرهیزم و سلامت و بهبود آنان را بر منافع مادی و امیال نفسانی خود مقدم بدارم.» اما نگاه مادی گرایانه تعداد معدودی از پزشکان این باور را در اذهان ایجاد کرده است پزشک معالج به بیمار نگاه کالا محور دارد و به بیمار به عنوان یک منبع درآمد نگاه می‌کند، به طوری که وقتی پای افزایش درآمد یا سلامت بیمار وسط باشد ترجیح می‌دهد درآمد را انتخاب کند و مرگ این نوزاد ۶ ماهه نیز همین موضوع را در اذهان عمومی متبادر می‌کند.

فراموش کردن قسم پزشکی

جامعه ایرانی خدمات پزشکان در دوران هشت سال دفاع مقدس و بحران کرونا را از یاد نخواهد برد. پزشکان و پرستارانی که به صورت شبانه روز از بیماران مراقبت کردند تا این بیماری منحوس فروکش کند اما در همان دوران هم تعداد معدودی از پزشکان با فراموش کردن قسم پزشکی منافع مادی را بر منافع بیمار ترجیح دادند و حتی برخی از آنها با فراموش کردن وظیفه انسانی خود چندین ماه مطب خود را تعطیل کردند و ترجیح دادند بیماران را ویزیت نکنند.

قسم پزشکی

بیمار، چند می‌­ارزد؟

ابراهیم فیاض، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، می‌گوید در گذشته طبابت، جسم و روح را با هم داشت ولی رفته رفته  فقط جسم آن برای برخی پزشکان باقی مانده است گفت: الان پزشکی ما فقط مصرف کردن دارو است؛ در واقع یا جراحی است یا دارو. بیمار در ذهن این پزشکان یک شئ  است که می­‌شود آن را دستکاری کرد، شاهد هستیم که برخی از پزشکان تنها راهکار مداوای بیمار را تجویز آنتی‌بیوتیک می‌دانند و حتی وقت کافی برای روحیه دادن به بیمار نمی‌گذارند؛ می‌­خواهم بگویم ساختار این­‌ها یک چیز است و اینکه این بیمار، چند می‌­ارزد؟ اخباری نظیر انجام جراحی‌های زیاد یا غیرمعمول را بسیاری از ما شنیده‌ایم و حتی مسؤولان وزارت بهداشت نیز به این موضوع اعتراض کردند؛ وقتی به زوایای پنهان این موضوع نگاه می‌کنیم می‌بینیم که بیمار به جراحی نیاز نداشته و پزشک برای کسب درآمد دست به این اقدام زده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: متاسفانه مشاهده می‌کنیم که در جامعه نوجوانی که می­‌خواهد وارد پزشکی بشود فقط به فکر تجارت است؛ فکرش این است که من میلیاردر شوم؛ یعنی استاد یا پزشک با میزان ثروتش سنجیده می‌شود. اینکه چند میلیارد تومان درآمد دارد یا مثلاً ماشین او چه مدلی است.

فیاض با بیان اینکه خوشبختانه موضوعات مطرح شده مختص معدود پزشکانی است که بدون توجه به حقوق بیمار و اخلاق پزشکی درحال فعالیت هستند گفت: در همین جامعه نیز شاهد فعالیت انسان‌های شریفی هستیم که بدون هیچ چشم‌داشتی به بیماران خدمت ارائه می‌کنند.

 یک ساعت اضافه کار اجباری ۱۶ هزار تومان

از سوی دیگر نباید در ماجرای فوت نوزاد مشکلات کادر درمان شاغل در بخش دولتی را نادیده گرفت، اضافه کاری‌های اجباری است که فقط به خاطر خلأ کمبود پرستار در بیمارستان‌های کشور اتفاق می‌افتد یکی از مشکلات جدی این حوزه است. در واقع، اغلب پرستاران راضی به انجام اضافه کاری نیستند؛ اما مدیریت بیمارستان از آنها می‌خواهد که شیفت اضافه بمانند. این در حالی است که پرداختی با حجم کاری، هیچ تناسبی ندارد.

به گفته پرستاران، مبلغ پرداختی یک ساعت اضافه کار اجباری، بین ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان است. یعنی، پرستار ما برای خرید یک قوطی کنسرو ماهی که ۹۷ هزار تومان قیمت دارد، باید ۶ ساعت اضافه کاری انجام دهد. جالب اینکه برای غیبت پرستار از محل کار، جریمه‌های سنگینی در نظر گرفته شده است، به طوری که یک پرستار خانم نقل قول می‌کند که همسرش مأموریت است و به همین خاطر باید با تنها فرزندش سر کار برود؛ چون بابت غیبت صبح یا عصر ۴۰۰ هزار تومان و شیفت شب ۸۰۰ هزار تومان از حقوقش کم می‌کنند. از سوی دیگر پرداخت‌های دیرهنگام و معوقات چند ماهه بیمه‌ها به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دیگر چالشی است که کادر درمان با آن مواجه هستند؛ موضوعات و مسائلی که پیش از آنکه با اعتراض و به خطر افتادن جان بیماران همراه باشد وزارت بهداشت و سازمان‌های مربوطه باید برای آن چاره اندیشی کنند.