دقت، ابتکار و تلاش حلقه گمشده رسانه ملی

اشاره: در پیامی که اخیراً توسط رهبر معظم انقلاب به صدا و سیما ارسال شده نکات مهمی مطرح شده که می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر رسانه ملی و جامعه داشته باشد؛ رهبر انقلاب در این پیام به نقش بی‌بدیل رسانه و تبلیغ در پیکارهای کنونی جهان که بیش از همیشه است، تاکید داشتند و تصریح کردند: امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه‌ی مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم. این پیام من به این همایش است.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حسین خان بابا زاده مدیر مسئول سایت جهان نیوز به گفت‌وگو نشسته که مشروح آن در ادامه می‌آید:

رسا ـ رهبر معظم انقلاب در آخرین پیام خود به ریاست رسانه ملی از سه ویژگی مهم رسانه ای که گرفتن، رساندن و روایت پیام است سخن گفتند نظر شما در مورد این ویژگی ها چیست؟

 مفهوم رسانه به معنای انتقال پیام و اثرگذاری است و باید صداوسیما به عنوان اصلی ترین و بزرگترین رسانه کشور مراقبت کند که نقش آن در این حوزه ضعیف نشود. اگر بخواهیم صرفا به سابقه طولانی صداوسیما اکتفا کنیم دردی از کشور درمان نخواهد شد. رسانه ملی باید بتواند در نقشی که از قدیم برعهده‌اش گذاشته شده قدرتمندتر شود و در انتقال پیام به مردم و اثرگذاری، بسیار قوی‌تر ظاهر شود.

رسا ـ تحلیل شما از آسیب شناسی رسانه ملی در زمینه روایت سازی و تأثیرگذاری چیست؟

 پیام رهبر معظم انقلاب حالت خودمانی‌ و صمیمی‌ داشت؛ جنس متن پیام خارج از پیام های مرسوم است و به نوعی پدرانه و دلسوزانه بود. نکته دوم پیام به نظرم این است که رهبر انقلاب معتقد هستند جایی که اکنون صداوسیما ایستاده نقطه خوبی نیست و باید دقت، ابتکار و تلاش بیشتری صورت بگیرد تا آن پیشرفت جدی محقق شود. در پیام اخیر، رهبری معظم فرمودند امروز برتری برای طرفی است که بیش و پیش‌تر از قدرت‌های نظامی وارد صحنه شده و توانسته باشد پیام خود را به طرف مقابل برساند؛ در مجموع وقایع دوسال گذشته نمونه‌هایی هم از موفقیت و هم از عدم توفیق و یا کم توفیقی رسانه‌ای را تجربه کردیم.

رسا ـ آیا رسانه ملی در انعکاس اخبار برون مرزی وضعیت خوبی داشته یا در این جنگ رسانه ای ضعیف ظاهر شده است؟

 عملکرد رسانه ملی در پوشش اخبار خوب است اما قطعا اینجا نقطه مطلوب در انتقال پیام و اثرگذاری نیست و نیاز به ابتکار عمل داریم. در کنار این موضوع احساس من این است که رسانه ملی در یک حوزه فراگیرتر و عام‌تر با کاهش مخاطب روبرو است. باید رسانه ملی را یک بسته جامع دید. قسمت‌های مختلف صداوسیما روی یکدیگر اثر می گذارند. رسانه ملی ممکن است در حوزه بین الملل خوب عمل کند اما به خاطر اینکه مخاطب عمومی آن تا حدی افت کرده، این حوزه کمتر دیده شده و کمتر اثر می‌گذارد.

رسا ـ طبق آمار جهانی با وجود شبکه های اجتماعی و پلتفرم های اینترنتی هنوز هم تلویزیون به عنوان یک رسانه پر مخاطب دیده می شود، آیا رسانه ملی از شبکه های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی عقب نیفتاده است؟

حتما عقب افتاده و شاید به دلیل دیر جنبیدن و دیر به فکر افتادن است؛ فکر کنم چند سال پیش بود که رهبر انقلاب به مسئولان صداوسیما تذکر دادند که از حضور در فضای مجازی غافل نشوید. چیزی که اکنون مشاهده می شود این است که رسانه ملی در همان حوزه خودش فعالیت می کند و نهایتا وارد شبکه نمایش خانگی شده اما در فضای مجازی بخشی از اثرگذاری به دست گروه‌های دیگری افتاده و در آن حوزه که مخاطب از آن ارتزاق فکری می کند رسانه ملی نقش جدی ندارد و نتوانسته آن نقش موثر و جهت دهنده ایفا کند. این موضوع باید در اولویت باشد و جبران آن الزامی است.

رسا ـ چه راهکارهایی می توان برای توفیق بیشتر رسانه ملی ارائه داد؟

نکته بسیار مهمی که در پیام اخیر رهبر انقلاب وجود داشت بحث ابتکار بود. ابتکار بحث یک جلسه و دو جلسه نیست، باید افراد خوش ذوق و اهل فنی برای این موضوعات فکر کنند؛ زمانی در کشور چند شبکه تلویزیونی و دو سه روزنامه وجود داشت و بعد از مدتی سایت‌ها و شبکه‌های مجازی و ماهواره اضافه شدند. الان که همه این رسانه ها وجود دارند و بخش زیادی از زمان مردم با موبایل و فضای مجازی سپری می شود. در این شرایط باید خیلی فکر شود که پیام اصلی و صحیح را چگونه به دست مخاطب برسانیم. 

بحث دقتی که رهبر انقلاب در پیام اشاره کردند به نظرم بر سر بزنگاه‌ها است. ما باید اتاق‌های فکر و عملیات آماده‌ای داشته باشیم که لحظه حساس را متوجه شود و عملیات رسانه‌ای با دقت بالا انجام دهد؛ البته برخی از مسائل به صداوسیما مربوط نمی شود و دستگاه هایی که مسئول هستند برای سرعت صداوسیما مانع ایجاد می کنند؛ مانند ماجرای فوت خانم مهسا امینی. در شرایط فعلی دنیا، زمان بسیار مهم است چون سرعت تحولات بسیار زیاد است؛ فهم بزنگاه خیلی مهم است. برای مفهوم «ابتکار» هم که در پیام رهبری آمده بود باید قبل از رخ دادن وقایع، ابتکار عمل‌ها را بررسی شده، تمرین کرده و آماده باشیم. همه این موارد هم جز با تلاش مضاعف محقق نخواهد داد.

مهدی الهی