لزوم تحول در برنامههای آموزشی حوزه با تمرکز بر فقه اجتماعی، تفسیر قرآن و مهارتهای فرهنگی

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام محمدرضا غریبی استاد حوزه علمیه در نشست تحلیل و بررسی «پیام رهبر معظم انقلاب همایش به ملی صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم» که به همت اندیشکده اخلاق و معنویت اندیشگاه گام دوم انقلاب در خبرگزاری رسا برگزار شد، از این رسانه حوزوی بابت پرداختن به موضوعات مهم و برجسته قدردانی کرد.
وی نخستین نکتهای که مورد توجه قرار داد را نگاه مثبت رهبر معظم انقلاب به حوزه دانست و گفت: رهبر معظم انقلاب بر موفق بودن حوزه علیرغم مشکلات موجود تأکید داشتند که این مدال افتخاری برای این نهاد علمی و دینی محسوب می شود.
ضرورت آشنایی فقیه با معارف دین و علوم انسانی نوین
حجت الاسلام غریبی در ادامه به تأکید رهبر معظم انقلاب بر لزوم آشنایی فقیه با همه ابعاد معارف دینی و نیز با یافتههای نوین علوم انسانی اشاره کرد.
این استاد حوزه علمیه همچنین طولانی بودن دوره تحصیل طلاب را یکی از چالشهای جدی حوزه دانست و خواستار برنامهریزی دقیق برای کاهش این مشکل شد.
حجتالاسلام غریبی در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله اولویتهای فقهی اشاره کرد و گفت: بسیاری از بخشهای نظام اجتماعی کشور فاقد پشتوانه فقهی هستند در حالی که یکی از دغدغههای رهبر معظم انقلاب نیز همین موضوع است. حوزه باید برای پر کردن این خلأ وارد میدان شود.
فقاهت؛ فراتر از احکام فردی و عبادی
حجت الاسلام غریبی با اشاره به استقرار نظام اسلامی، تأکید کرد: وظیفه فقیه امروز بسیار سنگینتر از گذشته است. نمیتوان فقاهت را محدود به احکام فردی و عبادی دانست و این دانش باید به حوزههای اجتماعی و نظامات کلان نیز تسری یابد.
این استاد حوزه علمیه بر اهمیت ارتباط فضلای حوزه با مردم تأکید و خواستار حضور فعال حوزویان در بطن جامعه شد و همچنین بر ضرورت گنجاندن سرفصلهایی در برنامههای آموزشی حوزه برای آشنایی طلاب با مدیریت فرهنگی و مسائل اجتماعی تأکید کرد.
حجت الاسلام غریبی با اشاره به خلأهای موجود در نظام آموزشی حوزه، گفت: اگرچه ممکن است در سطوح تخصصیتر مانند سطح ۳ به برخی مسائل پرداخته شود، اما لازم است دروس عمومی نیز این مباحث را پوشش دهند.
وی افزود: طلبهای که باید «مجاهد فرهنگی» باشد، نیازمند آموزشهای تخصصی در این زمینه است.
تقدیر از برنامههای آموزشی و تأکید بر تولید سرفصلهای جدید
این استاد حوزه علمیه در ادامه بر ضرورت تولید سرفصلهای آموزشی جدید، جمعآوری منابع و انتقال تجربیات تأکید کرد و گفت: اضافه شدن این سرفصلها به دروس حوزه، طلاب را برای ایفای نقش مؤثرتر در حوزههای اجتماعی و فرهنگی توانمندتر خواهد ساخت.
حجتالاسلام غریبی به یکی دیگر از نکات مهم بیانات رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: ایشان بر ضرورت دقت فضلای جوان در منابع اصیل اسلامی بهویژه قرآن کریم تأکید داشتند.
وی خواستار بازنگری در برنامههای درسی حوزه شد تا فقهی روشنبین، روزآمد و فنی با رویکرد اجتهادی و مبتنی بر نیازهای اجتماعی تدریس شود.
این استاد حوزه علمیه تاکید کرد: این آموزشها باید توسط استادانی ماهر و در کنار دانش کلام و فلسفه با توانایی تبیین و تفسیر دقیق قرآن صورت گیرد.
ضرورت تقویت دروس تفسیر و اخلاق در حوزه
حجت الاسلام غریبی با اشاره به کمتوجهی به دروس تفسیر در حوزههای علمیه، بر لزوم طراحی یک برنامه آموزشی ویژه برای تفسیر تأکید کرد.
وی با بیان تجربه شخصیاش در تدریس تفسیر افزود: در حال حاضر دروس تفسیر به شکل سطحی و صرفاً برای نمرهدهی ارائه میشوند و این وضعیت باید بهطور جدی اصلاح شود.
حجت الاسلام غریبی تأکید کرد: تفسیر قرآن باید با مباحث کلامی و فلسفی تلفیق شود تا بتواند در پاسخگویی به مسائل روز و نیازهای جامعه مؤثر واقع شود. اگر تفسیر به صورت جامع و اصولی تدریس شود، میتواند بسیاری از چالشهای فکری و اجتماعی را برطرف کند و طلاب را برای حضور در عرصه جامعه توانمند سازد.
انتقاد از کمتوجهی به قرآن در نظام درسی حوزه
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه فقه و اصول جایگاه اصلی در دروس حوزه را دارند اما تفسیر و قرآن کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. برای اصلاح این وضعیت، حوزه نیازمند برنامهریزی دقیق و عملی است و افزودن چند سرفصل مقدماتی در ابتدای تحصیل کفایت نمیکند و تحول در آموزش تفسیر نیازمند رویکردی کلان و هدفمند است.