امامین انقلاب، رهبران دوران پیچیدهی تمدنی هستند

اشاره: انقلاب اسلامی ایران دو مقطع متمایز اما پیوسته را تجربه کرده است: دوران امام خمینی(ره) و دوران رهبری حضرت آیتالله خامنهای. نخستین مرحله دوران تأسیس بود؛ دورانی با معماری نظام و شکستن هیمنه استکبار. اما مرحله دوم دوران تثبیت و پیشرَوی است؛ عبور از تهدیدات پیچیده و حرکت بهسوی تمدن نوین اسلامی. حکمرانی حضرت امام(ره) مبتنی بر کاریزما، روح انقلابی و سازماندهی نهادهای نوپا بود؛ در حالی که رهبری آیتالله خامنهای، حکمتمحور، آیندهنگر و درگیر با جنگ نرم و عملیات روانی است. اگر امام(ره) پرچمدار انقلاب بود، آیتالله خامنهای پرچمدار تمدنسازی است. این دو دوران نه در تعارض، بلکه در امتداد یکدیگرند؛ دومی استمرار طبیعی و ضروری اولی است. امروز نقشهراه انقلاب با هدایت رهبر فرزانه در مسیر تحقق وعدههای الهی در حرکت است.
در همین راستا، خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، گفتوگویی حجتالاسلام و المسلمین سید جلال رضوی مهر رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم ترتیب داده است که مشروح آن در ادامه تقدیم مخاطبان گرامی میشود.
رسا ـ یکی از موضوعات مهم برای تحلیل وضعیت جمهوری اسلامی، بررسی تفاوت شرایط در دوران امام خمینی(ره) و حضرت آیتالله خامنهای است. به عنوان سؤال نخست بفرمایید شاخصترین تفاوت میان این دو دوران چیست؟
برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا به ماهیت دو مقطع تاریخی توجه کنیم. دوران رهبری امام خمینی(ره) مقطع تأسیس نظام بود؛ نظامی که بر پایه اصول توحیدی و ولایت فقیه بنا شد و با انقلاب اسلامی در سال ۵۷، سلطه استکبار را در منطقه به چالش کشید. این دوران، دوران تحول انقلابی بود با ویژگیهایی مانند حرکت تودهای، تشکیل نهادهای انقلابی و البته وقوع جنگ تحمیلی.
اما دوران رهبری حضرت آیتالله خامنهای مقطع تمدنسازی و تثبیت نظام است. ایشان پرچمدار دورهای هستند که جمهوری اسلامی نه تنها باید از تهدیدها عبور کند بلکه باید به سمت تحقق دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت تمدن نوین اسلامی حرکت کند. تفاوت در نوع مأموریت این دو دوره طبیعتاً تفاوتهایی در سبک حکمرانی هم ایجاد کرده است.
رسا ـ از نظر اجتماعی و سیاسی چه تفاوتهایی را میتوان میان جامعه زمان امام(ره) و جامعه امروز برشمرد؟
در دوران امام خمینی(ره) جامعه ایران تازه از دیکتاتوری پهلوی عبور کرده بود و نیاز به بازسازی هویت اسلامی و انقلابی داشت. فضای عمومی پر از شور انقلابی و آمادگی برای ایثارگری بود. از سوی دیگر رسانهها و ابزارهای نفوذ فرهنگی دشمن به گستردگی امروز نبود. تهدیدات بیشتر امنیتی و نظامی بود تا فرهنگی.
اما امروز در دوران آیتالله خامنهای شرایط تغییر کرده است. جامعه با تهاجم فرهنگی، جنگ نرم، شبیخون فرهنگی و جنگ روایتها مواجه است. دشمن بهجای لشکرکشی مستقیم با ابزار رسانه و نفوذ فکری و فرهنگی وارد میدان شده است. لذا حکمرانی در این دوره نیازمند عمقبخشی فرهنگی، تقویت جهاد تبیین و مقابله با عملیات روانی دشمن است. همچنین امروز جامعه ما با پیچیدگیهای خاص اقتصادی، فناوری و جمعیتی هم روبهروست.
رسا ـ برخی معتقدند دوران امام(ره) یکپارچهتر بود اما امروز اختلافات درونی بیشتر دیده میشود. شما این تحلیل را چگونه ارزیابی میکنید؟
چنین تحلیلهایی اگر از منظر سطحینگرانه مطرح شود انحرافی است. واقعیت این است که در دوره امام(ره) هم اختلافات و چالشها وجود داشت اما نوع رسانهها و سطح درگیریها متفاوت بود. امروز به واسطه گسترش فضای مجازی بسیاری از تضادهای سیاسی و فرهنگی علنی و برجسته میشود. در عین حال باید تأکید کرد که اقتدار رهبری در هر دو دوره نظام را از بحران عبور داده است؛ چه در دوران جنگ، و چه در فتنههای سیاسی پس از ۷۸، ۸۸، و ۹۸.
رسا ـ اگر بخواهید یک جمعبندی داشته باشید از نوع حکمرانی این دو رهبر انقلاب، چه خواهید گفت؟
امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی بودند؛ با رهبری کاریزماتیک، قدرت بسیج تودهها و شکستن هیمنه ابرقدرتها. ایشان معماری نظام اسلامی را انجام دادند. حضرت آیتالله خامنهای، رهبر دوران پیچیدهی تمدنی هستند؛ با حکمت، صبر، اشراف اطلاعاتی و تسلط بر جبهه دشمن، نظام را از پیچهای تاریخی عبور دادهاند. مدیریت ایشان در فتنهها، تحریمها، جنگ ترکیبی و تهاجم فرهنگی، بینظیر و راهبردی بوده است. اگر دوران امام(ره) انفجار نور بود، دوران آقا، نقشهراه ظهور تمدن اسلامی است.
میان دوران امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب پیوندی پیوسته و در امتداد یکدیگر وجود دارد؛ بهگونهای که این دو دوره از هم گسسته نیستند، بلکه مکمل و وابسته به هماند و هر یک استمرار منطقی و ضروری دیگری بهشمار میآید.