آیت‌الله کعبی:
مجمع نمایندگان طلاب، می‌تواند منشأ تحول جدی در حوزه باشد/ جهاد تمدنی، مسئولیت تاریخی حوزه علمیه است
نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه مجمع نمایندگان طلاب از ظرفیت‌های شخصی، علمی و سازمانی ممتازی برخوردار است، گفت: این مجمع می‌تواند منشأ تحرک و تحول جدی در حوزه علمیه باشد.
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت‌الله عباس کعبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در جمع کارگروه طرح وبرنامه مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با تأکید بر ظرفیت‌های بالای نمایندگان، اظهار داشت: ما به مجمع نمایندگان طلاب فاضل اعتقاد داریم که می‌تواند منشأ یک تحرک و تحول جدی باشد.
وی افزود: در جلسه هیئت‌رئیسه نکات مهمی مطرح شد که اگر به صورت جدی دنبال و عملیاتی شود می‌تواند تحول بزرگی در حوزه علمیه ایجاد کند. نمایندگان توانمندی‌های زیادی دارند؛ چه از نظر شخصیت حقیقی و چه جایگاه حقوقی و علمی که این ظرفیت‌ها باعث دلگرمی است.
تبیین مأموریت حوزه در مسیر تمدن نوین اسلامی
آیت‌الله کعبی محورهای راهبردی حوزه علمیه قم برای نظام اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی را مورد اشاره قرار داد و گفت: منظور از پیشران های راهبردی یا محرک‌های راهبردی، عوامل اساسی و مؤثری هستند که به عنوان لوکوموتیو حرکت حوزه را به سمت پیشرفت هدایت می‌کنند. این موضوع مورد توجه آینده‌پژوهان است که چشم‌اندازهای آینده را ترسیم می‌کنند.
وی هدف انقلاب اسلامی را تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و تأکید کرد: انقلاب اسلامی یک انقلاب تمدنی است که رسالت آن احیای اسلام ناب محمدی و مکتب اهل بیت علیهم‌السلام است که پاسخگوی نیازهای انسان معاصر می‌باشد. این انقلاب در زمانی شکل گرفت که جهان دوقطبی بود و مسلمانان در حاشیه قدرت‌های شرق و غرب قرار داشتند.
آیت‌الله کعبی با اشاره به شرایط کنونی، گفت: اکنون در نیمه دوم دهه پنجم انقلاب، افق‌های تمدنی انقلاب در منطقه و جهان به گونه‌ای است که نظام سلطه رو به افول است و هیمنه آمریکا شکسته شده است. دیگر قدرت‌ها نمی‌توانند بدون نقش ایران در منطقه و جهان اقدامی انجام دهند و تلاش می‌کنند ایران اسلامی را همراه خود کنند.
وی ادامه داد: هدف آنان از همراه کردن ایران این است که کشور ما را در چارچوب تمدن غرب ذوب کنند تا نفوذ و تأثیرگذاری‌مان کاهش یابد؛ اما اگر موفق نشوند مجبور به پذیرش عاقبت تمدنی ایران به عنوان یک واقعیت جهانی خواهند بود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تمدن غرب را محصول انقلاب صنعتی و تفکر رنسانس دانست که اکنون به افول نزدیک شده و گفت: در مقابل، تمدن اسلامی به عنوان تمدنی نوظهور و رو به رشد مطرح است و ما باید این موقعیت تاریخی را قدر بدانیم.
وی با تأکید بر نقش حوزه‌های علمیه و روحانیت در تحقق تمدن نوین اسلامی، اظهار داشت: باید پیشران‌های راهبردی حوزه قم و نظام اسلامی برای تحقق این تمدن نوین را بشناسیم و در مرکز همه این‌ها جهاد تمدنی قرار دارد.
آیت‌الله کعبی افزود: هر حوزوی از سطح طلبه مبتدی تا استاد فاضل، مجتهد جامع‌الشرایط، بزرگان حوزه و نهاده‌های مختلف حوزه باید خود را مجاهد فی سبیل الله بداند.
وی ادامه داد: روحیه جهادی و تلاش در مسیر سربازی امام زمان (عج) و فراهم کردن زمینه ظهور منجی عالم بشریت حضرت بقیه الله الاعظم (عج) بالاترین افتخار حوزه است. مجاهد فی سبیل الله باید برای فراهم کردن بستر عدالت جهانی و صلح پایدار تلاش کند و زمینه تحقق تمدن نوین اسلامی را فراهم آورد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت تبیین درست و جامع مفهوم امنیت جهانی، گفت: ادعای امنیت جهانی باید بر پایه توحید، رهبری الهی و انسان شایسته و کرامت انسانی استوار باشد. امروز جهان معاصر به شکل نادرستی مدیریت می‌شود و مناسبات ظالمانه‌ای بر آن حاکم است.
تبدیل مناسبات ظالمانه به مناسبات عادلانه؛ وظیفه منتظران
وی افزود: ما به عنوان سربازان امام زمان (عج) وظیفه داریم تلاش کنیم این مناسبات ظالمانه را به مناسبات عادلانه تبدیل کنیم که این تلاش بخشی از مسیر تحقق ظهور و جهاد فی سبیل الله است.
آیت الله کعبی با اشاره به درس‌های مهم از صدر اسلام و عاشورا اظهار داشت: جهاد فی سبیل الله دعوتی است برای یاری امام حسین (ع) و پیروان واقعی ظهور؛ لذا جهاد تمدنی که حوزه‌های علمیه و روحانیت مامور به انجام آن هستند بزرگ‌ترین افتخار و لقب سربازی امام زمان (عج) است.
وی افزود: این نگاه مبتنی بر عقلانیت دینی و انقلابی است که رهبر انقلاب در خرداد ماه امسال بر آن تأکید کردند. عقلانیت امام(ره) موتور پیشبرنده انقلاب است؛ چرا که انقلاب‌های صرفاً احساسی و بدون پشتوانه عقلانی محکوم به شکست‌اند.
وی ارکان عقلانیت انقلابی را ولایت فقیه، استقلال ملی، مقاومت در برابر نظام سلطه، استقامت در برابر انحراف‌ها و تبیین درست آموزه‌ها دانست و گفت: اصالت مجمع نمایندگان حوزه بر همین مبنا استوار است.
این عضو جامعه مدرسین به تشریح ابعاد مختلف جهاد تمدنی پرداخت و گفت: جهاد تمدنی محصول عقلانیت دینی و روحیه انقلابی است و از چند عنصر اساسی تشکیل می‌شود؛ نخست جهاد مرزبانی و دیده‌بانی دین که شامل مراقبت و رصد دقیق حرکات دشمن و رفع نقاط ضعف است. این امر نیازمند تعمیق معرفت دینی مبتنی بر اجتهاد اصیل، زنده و پاسخگوست.
وی ادامه داد: دوم، جهاد تبیین است؛ یعنی فرهنگ‌سازی و تمدن‌سازی نرم که باید باورهای دینی را به نحوی انتقال دهد که ذهن و عاطفه جامعه را اشباع و توازن میان عقلانیت و احساسات ایجاد کند.
نماینده مجلس خبرگان رهبری همچنین جهاد میدانی یا مقاومت در برابر سلطه و زورگویی، نمونه آن مقاومت در برابر آمریکا و صهیونیسم را از دیگر ابعاد جهاد تمدنی دانست و تأکید کرد: این جهاد مبتنی بر منظومه فکری اهل بیت(ع) و انقلاب اسلامی، موتور محرک گفتمان مقاومت، عدالت‌گستری و امت‌سازی است که باید جدی گرفته شود.
جهاد تمدنی، فراتر از میدان نبرد
وی افزود: رسالت ما این است که خود را سرباز امام زمان(عج) بدانیم؛ مجاهد فی سبیل الله حاضر در میدان. این جهاد تنها محدود به جنگ فیزیکی نیست بلکه ساختن جامعه بر مدار ایمان و عمل صالح، خودسازی و جامعه‌پردازی نیز جزئی از آن است که همان جهاد تمدنی و تولید قدرت نرم برای اسلام و مکتب اهل بیت (ع) می‌باشد.
آیت الله کعبی به پیشران دوم حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: پیشران معرفتی حوزه‌ها، اجتهاد متناسب با مقتضیات زمان و مکان است. ما به مبلغ، محقق و مجتهد جامع‌الشرایط نیاز داریم تا بتواند نیازهای روز را با اجتهادی زنده و پویا پاسخ دهد و در عین حال اصالت دینی را حفظ کند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر ضرورت ایجاد تحولی عمیق در فقه تأکید کرد و گفت: امروز نیاز است که تحول عمیقی در فقه ایجاد شود؛ تحولی که فقه را از پاسخگویی صرف به مسائل فردی به سمت فقه نظام‌سازی و تمدن‌ساز سوق دهد.
وی افزود: این تحول مستلزم گسترش دایره اجتهاد از فقه فردی به فقهی است که بتواند مسائل جامعه، دولت، اقتصاد و فرهنگ را حل کند و متون دینی را با واقعیت‌های اجتماعی پیوند دهد. برای تحقق این هدف حوزه‌های علمیه باید در عرصه‌های حکمرانی داخلی و بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشند.
آیت‌الله کعبی، حرکت علمی در حوزه‌ها را یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های حوزویان دانست و اظهار داشت: حوزه‌های علمیه نباید صرفاً به انباشتن علوم برای علم اکتفا کنند بلکه باید منشأ تحول و تولید فکر باشند. اگر علم فقط برای علم باشد به هلاکت منجر می‌شود، اما اگر منشأ تحول باشد می‌تواند زمینه‌ساز تمدن‌سازی شود.
حوزه، نهادی تمدنی و نه صرفاً آموزشی
وی همچنین حوزه علمیه را نهادی فراتر از آموزش و یادگیری خواند و تأکید کرد: حوزه باید پیشرو و پیشگام در تمدن‌سازی باشد. این پیشروی نهادی و پیشران سوم کار حوزه‌های علمیه است.
عضو جامعه مدرسین با اشاره به جایگاه ولایت فقیه در عصر غیبت بیان کرد: ولایت فقیه نه تنها یک نهاد بلکه یک منظومه فکری و رهبری است که همه امور باید به آن منتهی شود و تحت هدایت و راهبرد آن قرار گیرد. نمی‌توان کارها را جزیره‌ای و بدون هماهنگی با ولی فقیه پیش برد.
وی ولایت فقیه را عامل حفظ جهت‌گیری توحیدی، مقابله با انحراف و نهادسازی بر اساس مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی دانست و تأکید کرد: این رهبری موتور تمدن‌سازی در جامعه اسلامی است و پشتوانه مردمی دارد که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
آیت‌الله کعبی با اشاره به سه پیشران اصلی جهاد تمدنی، اجتهاد متناسب با مقتضیات زمان و ولایت فقیه، پیشران چهارم را رسیدن به مرجعیت علمی جهانی معرفی کرد و گفت: تمدن‌سازی بدون هویت و مرجعیت جهانی ممکن نیست. حوزه علمیه قم متعلق به یک شهر یا کشور خاص نیست بلکه مرکز صدور اندیشه، مرجعیت و تبلیغ جهانی برای جهان اسلام است.
وی افزود: نگاه حوزه باید فرامرزی و جهانی باشد و طلاب باید این نگرش را در خود پرورش دهند. قم باید در گفتمان‌های توحید، عدالت، مقاومت، زن، خانواده، محیط زیست و سایر عرصه‌ها میدان‌دار و پیام‌رسان جهانی باشد.
آیت‌الله کعبی به پیشران پنجم، ظرفیت مردمی و شبکه اجتماعی، اشاره و تصریح کرد: این پیشران فرهنگی-اجتماعی مستلزم پیوند قوی با بدنه انقلابی مانند بسیج، هیئت‌ها، طلاب جهادی و مبلغین بین‌المللی است. همچنین باید از ظرفیت شعائر دینی مانند عاشورا، اربعین، اعتکاف، دعا و انتظار بهره برد تا سرمایه اجتماعی بر پایه محبت اهل بیت و وحدت امت شکل گیرد و نفوذ فرهنگی عمیق در میان مردم به دست آید.
تحول آموزشی، ضرورتی برای نوآوری در حوزه
وی درباره پیشران ششم نیز گفت: نظام آموزشی و پژوهشی تحولی ضرورت دارد که شامل تحول زیرساختی در آموزش، پژوهش و محتواست. باید از ساختار سنتی آموزش حوزه محافظت کرد اما در عین حال نباید منفعل بود و باید به سمت نوآوری حرکت کرد.
آیت‌الله کعبی افزود: باید پیوند حوزه‌ها با مراکز داده‌پردازی، توجه به هوش مصنوعی و آینده‌پژوهی و سیاست‌گذاری علوم انسانی اسلامی تقویت شود. تاسیس رشته‌های ترکیبی با بهره‌مندی از علوم انسانی و اجتهاد نیز از ضروریات است.
وی به پیشران هفتم اشاره و بیان کرد: بهره‌گیری از تجربه انقلاب اسلامی و مقاومت از جمله دستاوردهای مهم ما است. نزدیک به نیم قرن تجربه در عرصه‌های حکمرانی، حوزه، نقش شهدا و فرماندهان مقاومت مانند شهید سلیمانی وجود دارد که نگارش و بازخوانی این تجارب می‌تواند منبع الهام و حرکت سازنده برای کل جامعه باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه سخنان خود با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص شهید آیت‌الله رئیسی، گفت: مقصود رهبر انقلاب از تجلیل شهید رئیسی صرفاً ستایش نبود؛ بلکه معرفی یک الگو برای حکمرانی اسلامی بود. ما باید بتوانیم مکتب مقاومت را در برابر نظام سلطه و آمریکا به‌پیش ببریم و در این مسیر نهادسازی تمدنی انجام دهیم.
هم‌افزایی نهادهای انقلابی برای ساخت تمدن نوین
وی ادامه داد: نهادهای انقلابی همچون سپاه، بسیج، جامعة‌المصطفی، دانشگاه امام صادق، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و صدا و سیما باید فعالیت‌های خود را در راستای تحقق این هدف تمدنی تقویت کنند.
آیت‌الله کعبی با معرفی پیشران هشتم تمدن‌سازی اسلامی، افزود: گفتمان فرهنگی و تمدنی عاشورا و اربعین یکی از ظرفیت‌های بی‌بدیل امت‌سازی و تحول جهانی است. اربعین رسانه عاشوراست و می‌تواند نقطه آغاز حرکت تمدنی نوین باشد. این گفتمان، تجلی مکتب الهام‌بخش جهاد، مقاومت و وحدت است و در آن، معنویت، عزت، اخلاق و پیوند مردم، مراجع و حاکمیت نمود دارد.
وی با تأکید بر پیوند میان بخش تمدنی و وظایف مجمع نمایندگان طلاب تصریح کرد: اکنون لازم است این بحث‌های راهبردی را به وظایف عینی نمایندگان طلاب پیوند دهیم. نمایندگان نباید خود را محدود به ساختارهای موجود کنند بلکه باید با خلاقیت، ابتکار و ظرفیت‌سازی وارد میدان شوند. باید اندیشید که مفهوم مرکزیت عالم چیست و حوزه چگونه می‌تواند در مقیاس جهانی اثرگذار باشد. ظرفیت‌های شما نمایندگان بسیار بالا و ارزشمند است و نباید آن‌ها را محدود کرد.
عضو جامعه مدرسین ادامه داد: از فرصت این جلسه استفاده می‌کنم تا یادآوری کنم آنچه در مجمع نمایندگان از سوی بنده مطرح می‌شود، ناظر به راهبردهای کلان حوزه است و انتظار دارم شما نیز با دیدگاهی راهبردی و آرمان‌گرایانه در این محورها فعال باشید.
وی در ادامه، هفت محور اصلی وظایف مجمع نمایندگان طلاب را چنین برشمرد:
1.تقویت بنیه علمی طلاب
آیت‌الله کعبی تأکید کرد: نمایندگان باید بر پیشرفت علمی طلاب نظارت دقیق داشته باشند، نخبگان را شناسایی و از آن‌ها حمایت کنند. اگر خودتان نمی‌توانید در شهرهای مختلف این مأموریت را انجام دهید، افرادی را مأمور این امر کنید.
2. ورود جدی به میدان جهاد تبیین
وی با اشاره به تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب افزود: نمایندگان باید توان پاسخگویی به شبهات را داشته باشند. جلسات منظم تبیینی با حضور سخنرانان برجسته باید در استان‌ها برگزار شود. اگر فرصت حضور مستقیم ندارید گروهی را برای پیگیری این امر تعیین کنید.
3. برگزاری جلسات اخلاقی و تهذیبی
عضو هیئت‌رئیسه خبرگان رهبری، تشکیل جلسات اخلاقی در شهرستان‌ها را از نیازهای ضروری حوزه دانست و گفت: این جلسات می‌تواند به حل مسائل اخلاقی و شخصی طلاب کمک کرده و مانع آسیب‌های جدی به بدنه حوزه شود.
۴. پایش وضعیت طلاب و رصد میدانی روحیات و دغدغه‌ها
وی افزود: باید به روحیه و وضعیت روانی و خانوادگی طلاب توجه کرد و دانست که برخی ممکن است به دلایل مختلف از فضای طلبگی فاصله گرفته باشند. این رصد دائمی و مسئولانه ضروری است.
۵. ترویج فرهنگ جهاد، ایثار و شهادت
آیت‌الله کعبی با اشاره به ضرورت ترویج فرهنگ مقاومت گفت: در هر استان باید شهدای شاخص و الگوهای ایثار شناسایی و معرفی شوند تا طلاب و جوانان با این فرهنگ حیاتی آشنا گردند.
۶. مسئله‌شناسی و کمک به حل مسائل حوزه و جامعه
وی تأکید کرد: نمایندگان باید مسائل شهرستان‌ها را شناسایی کرده و به مسئولان حوزه و نظام منتقل کنند و در حل آن‌ها مشارکت داشته باشند.»
۷. تقویت تبلیغ بین‌المللی
آیت‌الله کعبی گفت: نمایندگانی که توانایی‌های زبانی دارند یا طلاب مستعد را می‌شناسند باید آن‌ها را معرفی و برای حضور در عرصه بین‌المللی تبلیغ آماده کنند. این یکی از مأموریت‌های تمدنی حوزه است.
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه سخنان خود بر لزوم گسترش خدمت اجتماعی توسط نمایندگان تأکید کرد و گفت: نمایندگان نباید خود را تنها محدود به عرصه‌های علمی و تبلیغی بدانند بلکه باید به‌صورت جدی وارد میدان خدمت اجتماعی شوند و ارتباط خود را با گروه‌های جهادی تقویت نمایند.
وی افزود: ایجاد مرکزی با عنوان شهید حاج قاسم سلیمانی در حوزه‌های علمیه با هدف حمایت از فعالیت‌های جهادی و اجتماعی طلاب می‌تواند حرکتی رو به جلو باشد. اکنون که شش سال از شهادت حاج قاسم گذشته لازم است یاد و راه او در قالب‌های نهادی و میدانی ادامه یابد.
عضو جامعه مدرسین ادامه داد: طلاب جدیدی که وارد حوزه می‌شوند باید از امکانات لازم برای سامان‌دهی فعالیت‌های خود برخوردار باشند. فراهم‌کردن فضای مناسب و حمایت از این طلاب، اقدامی اساسی در جهت تربیت نیروهای انقلابی و اجتماعی‌محور است.
تدوین بسته‌های حمایتی و همکاری با نهادهای دانشگاهی
آیت‌الله کعبی با اشاره به لزوم طراحی بسته‌های حمایتی برای طلاب و دانشجویان اظهار داشت: ایجاد برنامه‌های منسجم حمایتی برای طلاب، فضلا و حتی دانشجویان ضروری است. نمایندگان باید ارتباط مستمر و سازمان‌یافته‌ای با بسیج دانشجویی و بسیج اساتید برقرار کرده و جلسات مشترک برگزار نمایند. این همکاری‌ها می‌تواند به تقویت جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی کمک فراوانی کند.
ضرورت کار شبکه‌ای و هوشمند در مدیریت مجمع نمایندگان
وی در ادامه یکی از نکات راهبردی در مدیریت مجمع نمایندگان را «شبکه‌سازی هدفمند» دانست و گفت: شناسایی، سامان‌دهی، به‌کارگیری و ارزیابی ظرفیت‌ها باید به صورت شبکه‌ای و هوشمند انجام شود. روش‌های مدیریتی سنتی پاسخگوی شرایط امروز حوزه و انقلاب نیستند.
عضو هیئت‌رئیسه مجلس خبرگان افزود: همه فعالیت‌های شما نمایندگان باید مبتنی بر چشم‌انداز تمدنی نظام اسلامی باشد. این بدین معناست که علاوه بر نگاه کلان باید به پیشرفت و تحول در استان‌ها و شهرستان‌هایی که مسئولیت دارید نیز توجه کنید.
آیت‌الله کعبی با اشاره به ضرورت ارتقاء مهارت‌های مدیریتی طلاب و فضلا تصریح کرد: «مدیریت شما باید هدفمند و برنامه‌محور باشد. روشی در علم مدیریت به نام «مدیریت بر مبنای هدف» وجود دارد که بسیار کارآمد است. توصیه می‌کنم از مؤسسات تخصصی مانند مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برای برگزاری دوره‌های مهارتی استفاده شود.
وی ادامه داد: دعوت از اساتید و صاحب‌نظران در حوزه مدیریت می‌تواند در ارتقاء سطح مدیریتی طلاب و مسئولان مجمع نمایندگان بسیار مؤثر واقع شود.
تأکید بر مدیریت هدفمند و قدردانی از تلاش‌ها
آیت‌الله کعبی در پایان با تأکید مجدد بر لزوم مدیریت هدفمند گفت: هر برنامه‌ای که اجرا می‌کنید باید در راستای تحقق اهداف کلان و راهبردی حوزه و نظام اسلامی باشد. فعالیت بی‌برنامه و پراکنده نتیجه نمی‌دهد؛ باید به‌صورت مسئله‌محور و هدفمند عمل کرد.»
وی در پایان با قدردانی از تلاش‌های اعضای مجمع نمایندگان طلاب، خاطرنشان کرد: از زحمات و حضور فعال شما صمیمانه تشکر می‌کنم.
ارسال نظرات