واکاوی گرانی برنج/ فشار برخی نمایندگان برای توقف واردات

سالار ساکت، با اشاره به وضعیت کنونی بازار برنج گفت: در خصوص مباحث مربوط به احتکار باید گفت که انبارش در تمام کالاهای اساسی وجود دارد و تنها مربوط به برنج نیست چرا که برخی فعالان اقتصادی، کشاورزان و کارخانه داران ترجیح می دهند که در چنین شرایطی سرمایه خود را به کالا تبدیل کنند و آن را در قالب ریال نگه داری نکنند. با این حال حجم این احتکار به اندازه ای نیست که بتواند بازار بزرگی مانند بازار برنج را بر هم بریزد و برای آن ایجاد مشکل کند.

وی تصریح کرد: انبارش طولانی مدت محصولی مانند برنج به دلیل آسیب دیدگی، آفت زدگی و مواردی از این قبیل عملا امکان پذیر نیست ضمن اینکه الان در پایان فصل زراعی هستیم و هر کس که برنجی در انبار دارد حتی خود کشاورزان، محصول شان را به بازار عرضه خواهند کرد.

این فعال بخش خصوصی درباره علت نابسامانی بازار برنج گفت: سال گذشته کارشناسان به وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های مسئول هشدار دادند که اقدامات در حال انجام، منجر به ایجاد بی‌نظمی در بازار این کالای اساسی خواهد شد اما متاسفانه کسی به این هشدارها توجه نکرد. 

عضو انجمن فراوری برنج ایران با بیان اینکه سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی آمار تولید برنج را 2.7 میلیون تن اعلام کرد، گفت : همان زمان هم انجمن های تخصصی مربوطه عنوان کردند که اطلاعات و آمار با ارقامی که معاونت زراعت وقت اعلام می کرد هم خوانی ندارد.

وی با بیان اینکه معتقدیم سطح زیرکشت برنج  به دلیل تغییر کاربری و مسائل ارث بری در حال کاهش است، افزود: این اتفاق هم در شمال و هم در سایر استان ها از جمله خوزستان، اصفهان و غیره رخ داده ضمن اینکه وضعیت خشکسالی کشور مزید بر علت شده چرا که برنج محصولی آب بر است و تولید آن در شرایط تنش آبی موجود با مشکل مواجه می شود. پیشنهاد می‌گردد مسئولان امر برای غلبه رفع بخشی از مشکلات تامین برنج توجه بیشتری به کشت فراسرزمینی و فراوری برنج خارجی در داخل کشور داشته باشند.

ساکت برنامه واردات برای سال گذشته را 1.2 میلیون تن اعلام و اضافه کرد: این برنامه نیز به طور کامل و طبق زمان بندی مناسب محقق نشد و حدود 60 هزار تن کمتر از رقم پیش بینی شده، واردات انجام گرفت. همچنین بخشی از این واردات به پایان فصل زراعی موکول گردید و امکان تامین به موقع با قیمت مناسب برای تجار فراهم نشد. 

وی تصریح کرد: در بحث تنظیم بازار تحقق واردات یک مساله است و تحقق به موقع آن مساله ای دیگر. اگر تامین یک کالای اساسی به میزان کافی و به موقع صورت نگیرد به ویژه در دوران اوج مصرف مانند ایام نوروز و ماه مبارک رمضان، تنشی در بازار ایجاد می شود که بعد از آن حتی اگر چندین برابر نیاز کالا به بازار تزریق شود، بازار دیگر به آرامش سابق باز نخواهد گشت و تجربه بارها این مساله را ثابت کرده است اما متاسفانه کماکان به آن توجهی نمی شود.

ساکت ادامه داد: سال گذشته نیز علاوه بر اینکه ثبت سفارش ها به موقع انجام نشد، محدودیت هایی نیز مانند زمان بسیار محدود اعتبار ثبت سفارشات در این حوزه ایجاد شد که زمینه ساز شرایط فعلی بود.

وی با بیان اینکه فعالان صنعت برنج و تولیدکنندگان به صورت مستمر در استان های شمالی در حال رصد وضعیت تولید و سطح زیر کشت هستند، افزود: واقعیت این است که سطح زیرکشت برنج در شمال کشور تقریبا 600 هزار هکتار است و به صورت متفرقه نیز 200 هزار هکتار سطح زیرکشت برنج در دیگر استان های کشور وجود دارد. 

وی ادامه داد: در این سطح زیرکشت  3.5 میلیون تن شلتوک تولید می‌شود که تولید برنج آن در نهایت به 1.8 میلیون تن خواهد رسید ضمن اینکه امسال به دلیل شرایط خشکسالی احتمال دارد این مقدار نیز به محقق نگردد.

ساکت گفت : بنابراین برای تامین کسری مصرف برنج کشور در سال‌ زراعی جاری باید حدود 1.4 میلیون تن واردات انجام شود، که با توجه به شرایط منطقه و کشور وزارت جهاد کشاورزی برنامه واردات برای سال‌جاری را به درستی 1.5 میلیون تن بر اساس شنیده‌ها در نظر گرفته است.

ساکت عنوان کرد: فشار زیادی از سوی نمایندگان استان‌های شمالی برای متوقف کردن و اخلال در روند واردات برنج وجود دارد که به نظر این مساله بیشتر نشات گرفته از نگاه بخشی آنان بوده و منافع ملی را تامین نمی نماید و دسترسی مصرف کنندگان را که تحت فشار اقتصادی قرار دارند، به این کالای اساسی محدودتر می‌سازد.

این فعال بخش خصوصی درباره اینکه آیا انتظار کاهش قیمت برنج در روزهای آتی وجود دارد، گفت : معمولا با آغاز فصل برداشت انتظار کاهش قیمت وجود دارد اما نکته ای که وجود دارد این است که هم اکنون کشاورزان شلتوک را با قیمت تقریبی 100 هزار تومان عرضه نموده‌اند، در حالی که برآورد می شد این رقم حدود 80 تا 90 هزار تومان باشد. این در حالی است که راندمان و کیفیت شلتوک ابتدای برداشت ار کیفیت بسیار بالایی نیز برخوردار نمی باشد.

ساکت ادامه داد: بنابراین احتمال می دهیم قیمت برنج  کیفی به 260 تا 270 هزار تومان برسد و امیدواریم کاهش قیمت در انواع برنج کمی بیشتر از این مقدار باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در سال زراعی گذشته کشاورزان در ابتدای فصل بخش قابل توجهی از برنج خود را با قیمت 80 الی 90 هزار تومان فروختند، گفت: هیچ گاه کل محصول با قیمت ابتدای فصل عرضه نمی‌شود و بعضا به تدریج برنج با قیمت‌های بالاتر نیز توسط کشاورزان عرضه شده است.

ساکت اضافه کرد: امسال نیز با توجه به تجربه سال گذشته، کشاورزان قطعا محصول خود را به تدریج عرضه خواهند کرد و هم اکنون نیز فروش آن را با قیمت 100 هزار تومان شروع کرده اند که رقم بالایی است.