پیوند علم و عالم شرط پیشرفت حوزه و دانشگاه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در کاشان، حضرت آیت الله جوادی آملی در دیدار هیأت رئیسه دانشگاه کاشان با تأکید بر اهمیت پیوند حوزه و دانشگاه، گفت: تا زمانی‌که رابطه میان عالم و علم به‌درستی تعریف نشود، وحدت حوزه و دانشگاه نیز محقق نخواهد شد.

وی به شأن مقدس حوزه و دانشگاه اشاره کرد و با بیان اینکه پیش از آن‌که سخن از وحدت حوزه و دانشگاه باشد، باید از پیوند عالم و علم سخن گفت، اظهار داشت: اگر این پیوند درست برقرار شود، هم حوزه رشد می‌کند، هم دانشگاه و هم علوم انسان در مسیر درست قرار می‌گیرد.

حضرت آیت الله جوادی آملی ادامه داد: علم، حقیقتی مثلث گونه است، از یک سو به آغاز متصل است «چه کسی معلوم را آفرید؟»، از سوی دیگر به انجام پیوند دارد، یعنی غایتی دارد، «برای چه آفرید»، و ضلع وسطی دارد که «چه هست؟»، زمین چیست؟ آسمان چیست؟ دریا چیست؟؛ در غرب، حقیقت انسان را که مثلث است مثله کرده‌اند، ارتباطش را با آفریدگار قطع کرده‌اند، ارتباطش را با آینده قطع کرده‌اند، از آغاز و انجامش غفلت کرده‌اند و تنها به پوسته‌ای از معلومات بسنده کرده‌اند، از این رو علم مثله شده، علم سردخانه‌ای است و لاشه‌ی سرد، گرمی و فروغ علم ندارد.

آنچه امروز در برخی جوامع علمی دانشگاهی است علمی مرده و سردخانه‌ای است

وی ادامه داد: علم، نوری است که خدا در دل هر که بخواهد می‌تابد، اما آنچه امروز در برخی جوامع علمی دانشگاهی هست علمی مرده و سردخانه‌ای است و این علم سردخانه‌ای عالمان بزرگ تربیت نمی‌کند، بلکه این علم انسان‌ساز نیست و ابزار است، از این رو باید علمی زنده، شهودی و حیات‌بخش داشته باشیم، علمی که معلوم آن نه صرفاً داده‌ای ذهنی بلکه حقیقتی مرتبط با هستی و خداوند باشد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به ارزش علم حقیقی تأکید کرد: تا وقتی علم به حقیقت معلوم، به آغاز و انجام هستی متصل نباشد، نه عالم می‌فهمد چه می‌آموزد، نه جامعه از او بهره می‌برد.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت خودشناسی گفت: اولین قدم برای انسان، معرفت نفس است، انسان اگر بداند که یک حقیقت زنده است و بداند از جایی آمده و به جایی می‌رود دیگر خود را فراموش نمی‌کند، از این رو وقتی بفهمد من هستم که هستم که هستم و نمی‌پوسم، بلکه با مرگ از پوست به در می‌آیم، آن‌گاه به علم شهودی می‌رسد و این معرفت ره‌آورد بزرگی برای انسان دارد و چنین انسانی نه بیراهه می‌رود و نه راه کسی را می‌بندد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به مفهوم آزادی در نگاه توحیدی، یادآور شد: آزادی در منطق نورانی حضرت امیر (ع) به معنای رهایی از شهوت و هواست، نه رها بودن در لذت طلبی، همان‌طور که دستگاه گوارش ما اشتها دارد، اما هر غذایی برای ما مناسب نیست، بنابراین خواسته‌های انسان نیز باید با فطرت و حقیقت او سنجیده شود و هر منظره‌ای، هر آهنگی یا هر رفتاری که مورد میل ما باشد، لزوماً برای ما مفید نیست، چرا که ما موجوداتی محدود هستیم و نمی‌توان خواسته‌های نامحدود داشته باشیم و آزادی عبد در کمال عبودیت اوست.

استاد برجسته تفسیر قرآن با تأکید بر اهمیت حفظ حریم‌ها و حرمت‌ها افزود: غیرت از پرفضیلت‌ترین فضایل نفسانی است، غیرت تنها در مسائل خانوادگی نیست بلکه غیرت واژه‌ای است که از سه عنصر دقیق تشکیل شده، اول اینکه انسان به حریم غیر وارد نشود، نگاه نکردن به نامحرم، دست‌درازی نکردن به بیت‌المال، تعرض نکردن به حقوق ملت، همه از مصادیق غیرت است.

هر کجا عالمِ عامل، متواضع و اهل معنا باشد دل‌ها جذب می‌شوند

وی ادامه داد: اصل دوم این است که انسان غیرتمند اجازه نمی‌دهد به حرم و حریم او تجاوز شود و بیان نورانی حضرت امیر است «رُدُّوا الْحَجَرَ مِنْ حَیْثُ جَاءَ»؛ سنگ را همان جا که آمد، برگردانید و فرمود: «لَا یَمْنَعُ الضَّیْمَ الذَّلِیلُ‏»؛ ستم را جز ملّت فرومایه قبول نمی‌کند، و ضلع سوم متفرع بر آن دو ضلع است و آن اینکه انسان باید حریم شناس باشد، انسان تا مرز خود را نشناسد نمی‌تواند سنجشی داشته باشد که در کجا از مرز رد شده و کجا به مرز و حریم او وارد شده‌اند، این سه عنصر که جمع شد، این مرد اهل غیرت می‌شود.

حضرت آیت الله جوادی آملی در پایان این دیدار، اساتید دانشگاه را به عمل و تواضع دعوت کرد و اظهار داشت: هر کجا عالمِ عامل، متواضع و اهل معنا باشد دل‌ها جذب می‌شوند، ما برای جذب دل‌ها نیازمند شوکت نیستیم، بلکه محتاج صداقت و نور علم هستیم./۱۳۰۷/