مکانیسم ماشه محصول سادهاندیشی در برجام بود/ تنها راه، پاسخ قاطع و بازنگری در همکاری با آژانس است

اشاره: فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی بار دیگر نشان داد که غرب هیچگاه به دنبال گفتوگوی برابر و احترام به حقوق ملت ایران نبوده و تنها با زبان فشار و تحریم سخن میگوید. تجربه برجام اثبات کرد که اعتماد به اروپا و آمریکا نتیجهای جز زیانهای سنگین برای کشور نداشت؛ زیانی که نهتنها تخریب زیرساختهای هستهای و شهادت دانشمندان را در پی داشت بلکه میلیاردها تومان هزینه بیثمر بر دوش ملت گذاشت. در این میان ضعف قوه قضائیه در برخورد با مقصران و انفعال مجلس در اجرای قوانین مصوب موجب گستاخی بیشتر دشمن شد. امروز در برابر این شرایط تنها راه پاسخ قاطع و عزتمندانه به زیادهخواهی غرب و بازنگری جدی در همکاری با آژانس و معاهدات بینالمللی یکجانبه است.
در همین راستا خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، گفتوگویی با محمد صادق کوشکی استاد دانشگاه تهران انجام داده است که در ادامه تقدیم خوانندگان گرامی خواهد شد.
رسا ـ با توجه به فعال شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی دولت و مجلس چه برنامه ها و اقداماتی برای مقابله به مثل با غرب و خنثی سازی اثرات تحریم ها باید داشته باشند؟
فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی نشان داد که آنها هیچ تمایلی به مذاکره و حل مسائل از راههای مسالمتآمیز ندارند و صرفاً به دنبال تحمیل خواستههای خود با فشار و زور هستند. حتی خوشبینترین افراد نیز اکنون به این نتیجه رسیدهاند که اروپا راه گفتوگو را بسته و به دنبال وادار کردن ایران به پذیرش غنیسازی صفر، تحویل تمامی ذخایر اورانیوم و کنار گذاشتن دائمی هرگونه فعالیت هستهای است.
این روند تنها به موضوع هستهای محدود نمیماند و در مراحل بعدی، خلع سلاح موشکی، محدودسازی حضور منطقهای و حتی تغییر قوانین مبتنی بر احکام شرعی را هدف قرار خواهد داد. بنابراین عقبنشینی در این مسیر حد و مرزی نخواهد داشت و تسلیم شدن تنها زمینهساز فشارهای بیشتر خواهد شد.
در چنین شرایطی منطقیترین اقدام برای دولت و مجلس پاسخ قاطع و متناسب به اروپا و آمریکا و بازنگری جدی در ادامه همکاری با نهادهایی همچون آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. چراکه تجربه سالهای گذشته نشان داد که با وجود پایبندی کامل ایران به تعهدات آژانس عملاً به ابزاری در خدمت قدرتهای سلطهگر تبدیل شده و اطلاعات حساس کشور و دانشمندان هستهای ما را در اختیار دشمنان قرار داده است؛ نتیجه آن هم ترور دانشمندان و فشارهای مداوم بوده است.
از اینرو خروج کامل از معاهده NPT و قطع همکاری یکجانبه با آژانس میتواند بهترین راه برای حفظ امنیت ملی و منافع کشور باشد؛ چراکه ادامه حضور در این توافق نه دستاوردی برای ایران داشته و نه مانع زیادهخواهی غرب شده است.
رسا ـ چرا کسانی که برجام را بر ملت ایران تحمیل و عنوان کردند که با این توافق همه مشکلات کشور حل خواهد شد، و امروز مشخص شد که با قرار گرفتن مکانیسم ماشه در این توافق کلاه بزرگی سرشان رفته و به جای عذرخواهی هنوز هم طلبکار هستند، توسط قوه قضائیه محاکمه نمی شوند؟
واقعیت این است که یکی از وظایف اصلی قوه قضائیه پیشگیری از وقوع جرم است اما متأسفانه برخی افراد با تصمیمات و اقدامات خود زمینهساز جنایات سنگینی همچون ترور دانشمندان هستهای و آسیبهای جدی به امنیت کشور شدند. اطلاعات دانشمندان و مراکز حساس ما از طریق همان بازرسانی که در پوشش همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعالیت میکردند به دست دشمنان رسید و بستری برای عملیاتهای تروریستی صهیونیستها علیه کشور فراهم شد. اگر قوه قضائیه همان زمان که شهیدانی چون دکتر شهریاری و احمدی روشن به شهادت رسیدند قاطعانه وارد عمل میشد و این همکاریهای مشکوک را پیگیری میکرد امروز شاهد چنین وضعیت تلخی نبودیم.
با این حال بسیاری از مسئولان نهتنها پاسخگو نیستند بلکه با افتخار وجود مکانیسم ماشه را انکار میکردند و اکنون هم با لحن طلبکارانه سخن میگویند. در حالیکه میلیاردها تومان از بیتالمال صرف سفرهای خارجی، حقالمأموریتها و امتیازات آنان شد و نتیجه چیزی جز تخریب زیرساختهای هستهای کشور و شهادت دانشمندان نبود.
از سوی دیگر مجلس نیز در این مسیر کارآمدی لازم را نشان نداد. قوانینی که برای توقف همکاری با آژانس تصویب شد عملاً اجرایی نشد و نمایندگان مجلس حتی بر مصوبات خود پافشاری نکردند. همین بیتوجهی موجب گستاخی بیشتر طرفهای خارجی و تشدید تهدیدات آنان شد.
با چنین وضعیتی نه میتوان امید چندانی به اقدام جدی قوه قضائیه داشت و نه به مجلس؛ چرا که تجربه نشان داده است در بزنگاههای مهم یا ورود مؤثر نداشتهاند یا قوانین و وظایف خود را درست انجام نداده اند.
رسا ـ دشمنان با فعال کردن مکانیسم ماشه و ایجاد التهاب در بازار ارز و برخی کالاها به دنبال جنگ روانی علیه ملت ایران هستند. توصیه حضرتعالی به مردم و مسئولان برای عبور از این حربه چیست؟
واقعیت این است که گرانیهای اخیر بیشتر ناشی از فرصتطلبی و سودجویی برخی افراد است نه نتیجه مستقیم مکانیسم ماشه. چراکه هنوز حدود بیستوچند روز تا اجرایی شدن این سازوکار باقی مانده و اساساً تحریمهای ناشی از آن مربوط به حوزههایی مثل تسلیحات است و ارتباط مستقیمی با کالاهای مصرفی یا فروش نفت ندارد. بنابراین افزایش نرخ ارز و قیمت اجناس در این شرایط بیشتر به دلیل سوءاستفاده سودجویان و رهاشدگی بازار است. متأسفانه دولت در این زمینه منفعل عمل کرده و قوه قضائیه نیز در برخورد با متخلفان جدیت لازم را نشان نداده است و همین امر موجب بیثباتی و التهاب در جامعه شده است.
اما نقش مردم بسیار مهم است. مردم باید از نمایندگان مجلس به طور جدی مطالبه کنند تا از حالت انفعال خارج شوند. فلسفه وجودی مجلس دفاع از حقوق ملت و واداشتن سایر قوا به انجام وظایف قانونیشان است. اگر نمایندگان وظیفه خود را درست انجام دهند دولت نمیتواند بازار را به حال خود رها کند و قوه قضائیه نیز در مقام تماشاچی باقی نمیماند. بنابراین مطالبهگری و فشار مردمی بر مجلس میتواند موتور محرک سایر قوا باشد و جلوی ادامه این وضعیت را بگیرد.
مهدی الهی