ایران با ظرفیتهای داخلی و روابط منطقهای در برابر فشارهای غرب ایستادگی میکند

حجتالاسلام محمدرضا باقرزاده، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ددر گفتوگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، به بررسی ابعاد مختلف فعال شدن مکانیسم ماشه توسط برخی کشورهای اروپایی و پیامدهای آن برای کشور پرداخته و راهکارهای مقابلهای ایران را تشریح کرد.
حجتالاسلام باقرزاده با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی گفت: اقدام اخیر اروپاییها نشاندهنده تداوم فشارهای بینالمللی بر ایران است. آنها تلاش دارند با این مکانیسم محدودیتها و تحریمها علیه کشور را بهطور رسمی بازگردانند و ایران را در سطح بینالمللی تحت فشار قرار دهند.
وی با تأکید بر اینکه این اقدام اروپاییها در واقع بخشی از سیاستهای فشار حداکثری غرب علیه ایران محسوب میشود، افزود: نباید فراموش کنیم که این کشورها تاکنون بارها نشان دادهاند که در برخورد با ایران بیشتر از ملاحظات حقوقی و دیپلماتیک به دنبال دستیابی به منافع سیاسی و اقتصادی خود هستند. آنها با راهاندازی مکانیسم ماشه قصد دارند ایران را در موضع دفاعی قرار دهند و از فرصتهای دیپلماتیک و اقتصادی کشور جلوگیری کنند.
گزینههای ایران در مواجهه با فشارها
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) درباره راهکارهای مقابلهای ایران گفت: در برابر این فشارها، ایران چند گزینه دارد که باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد. یکی از این گزینهها طرح خروج از برخی معاهدات بینالمللی مانند انپیتی یا قرار دادن چنین گزینهای در دستور کار سیاسی است تا نشان دهد ایران نیز قادر به پاسخ متقابل است.
وی ادامه داد: اما گزینه واقعگرایانهتر استفاده از ظرفیتهای داخلی و بهرهگیری از شکافهای اطلاعاتی طرف مقابل است. به این معنا که میتوان با ایجاد بحران اطلاعاتی و بلاتکلیفی در فضای بینالمللی اثرگذاری تحریمها و فشارها را کاهش داد و طرف مقابل را در موقعیت دشوار قرار داد.
حجتالاسلام باقرزاده با تأکید بر تجربه گذشته، گفت: تحریمهای آمریکا همیشه اثرگذاری بیشتری نسبت به تحریمهای سازمان ملل داشتهاند. حتی پس از برجام که بسیاری از تحریمهای بینالمللی برداشته شد تحریمهای آمریکا با شدت و گستردگی بیشتری ادامه یافت و اقتصاد کشور را تحت فشار قرار داد. بنابراین مقابله صرفاً حقوقی و دیپلماتیک کافی نیست و باید اقدامات راهبردی و عملیاتی نیز در دستور کار قرار گیرد.
تقویت روابط با شرق و کشورهای همسایه
وی افزود: یکی از اقدامات اساسی ایران در مقابله با فشارهای تحریمی، تقویت روابط با کشورهای شرق و همسایه است. این امر میتواند به کاهش وابستگی اقتصادی به غرب و ایجاد توازن در مناسبات بینالمللی کمک کند. همکاریهای اقتصادی، تجاری و سیاسی با این کشورها ایران را در برابر فشارهای خارجی مقاومتر میکند.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: ایجاد قدرت اقتصادی منطقهای نیز یکی دیگر از ابزارهای اثرگذار در این زمینه است. ایران با بهرهگیری از ظرفیتهای داخلی و همکاری با کشورهای همسایه میتواند نقش موثری در توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد و در عین حال ابزار فشار کشورهای خارجی را کاهش دهد.
حجتالاسلام باقرزاده با اشاره به تجربه برجام تصریح کرد: پس از برجام، تحریمهای سازمان ملل لغو شد اما تحریمهای آمریکا به شکل گستردهتر و بیسابقه ادامه یافت. این تجربه نشان میدهد که تکیه صرف بر توافقات بینالمللی نمیتواند کشور را از فشارهای خارجی مصون کند و لازم است ایران با اقدامات هوشمندانه و متنوع، این فشارها را مدیریت کند.
وی افزود: ایجاد اهرمهای اقتصادی، سیاسی و اطلاعاتی در کنار دیپلماسی فعال میتواند پاسخ مناسبی به اقدامات فشارزا باشد و از کشور در برابر اثرات منفی آنها محافظت کند.
ایجاد شکاف اطلاعاتی و بحران دیپلماتیک برای طرف مقابل
حجتالاسلام باقرزاده همچنین به اهمیت استفاده از ظرفیتهای اطلاعاتی در مقابله با فشارهای خارجی اشاره کرد و گفت: «یکی از راهکارهای ایران ایجاد شکاف اطلاعاتی و بحران دیپلماتیک برای طرف مقابل است. وقتی طرف مقابل نتواند تصویر روشنی از شرایط ایران داشته باشد امکان تصمیمگیری صحیح و اعمال فشار موثر برای او کاهش مییابد.
وی ادامه داد: این موضوع به ویژه در شرایطی که تحریمها و فشارها به شکل ترکیبی اعمال میشود اهمیت بیشتری پیدا میکند. ترکیب اقدامات اطلاعاتی، اقتصادی و دیپلماتیک میتواند اثرگذاری فشارهای خارجی را کاهش دهد و فرصتهای مناسبی برای ایران ایجاد کند.
راهبرد آینده
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پایان گفت: «در مجموع، فعال شدن مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی نشاندهنده استمرار فشارهای بینالمللی بر ایران است، اما این فشارها نمیتواند اراده کشور را تضعیف کند. ایران با بهرهگیری از ظرفیتهای داخلی، تقویت روابط با کشورهای منطقه و شرق، استفاده هوشمندانه از ابزارهای اطلاعاتی و ایجاد قدرت اقتصادی منطقهای میتواند در برابر این فشارها ایستادگی کند.
وی افزود: تجربه گذشته نشان داده است که اقدامات متنوع و هوشمندانه اثرگذاری تحریمها را کاهش میدهد و کشور را قادر میسازد در مسیر توسعه و تقویت جایگاه بینالمللی حرکت کند. به همین دلیل ترکیب دیپلماسی فعال، اقدامات اقتصادی و استفاده از ظرفیتهای اطلاعاتی، راهبردی مؤثر برای مقابله با فشارهای بینالمللی است.
حجتالاسلام باقرزاده در خاتمه تأکید کرد: ایران باید در مواجهه با فشارهای بینالمللی نه تنها موضع دفاعی اتخاذ نکند بلکه با اقدامات پیشگیرانه و هوشمندانه، زمینه را برای تقویت جایگاه خود و کاهش اثرات تحریمها فراهم آورد. این رویکرد میتواند به عنوان الگویی برای مقابله با فشارهای خارجی در آینده مورد استفاده قرار گیرد.