حجتالاسلام بهرامی:
علوم اسلامی دیجیتال میتواند پیشران تحول در علوم انسانی باشد

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در آیین افتتاحیه نمایشگاه دستاوردهای فناورانه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با تأکید بر اهمیت گفتمانسازی در حوزه علوم اسلامی دیجیتال گفت: این مرکز طی سیوشش سال گذشته فعالیتهای گستردهای در عرصه علوم انسانی و اسلامی دیجیتال انجام داده و امروز هدف آن، ایجاد پیوند میان مراکز علمی و معرفی محصولات فناورانه بومی در این حوزه است.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجتالاسلام محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در آیین افتتاحیه نمایشگاه دستاوردهای فناورانه علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با اشاره به ضرورت برپایی این همایش و نمایشگاه افزود: مفهوم علوم انسانی محاسباتی یا رایانشی از حدود سال ۱۹۶۰ میلادی در غرب شکل گرفت که در ابتدا بیشتر با تأکید بر زبانشناسی و ادبیات رایانشی مطرح بود. در این حوزه، مراکز متعدد و دپارتمانهای دانشگاهی، پروژهها و انجمنهای علمی در کشورهای مختلف شکل گرفتند تا اینکه در سال ۲۰۰۵ میلادی اصطلاح "علوم انسانی دیجیتال" جایگزین اصطلاحات پیشین شد و بهصورت فراگیر به کار رفت. این عنوان نهتنها مفاهیم مشابه را در ذیل خود گرد آورد بلکه دامنه استفاده از فناوری در علوم انسانی را نیز گسترش داد.
وی با اشاره به اینکه از آن زمان تاکنون رویدادهای علمی، آثار پژوهشی و محصولات فناورانه متعددی در سراسر جهان در این حوزه پدید آمده است، تصریح کرد: امروز تقریباً هیچ دانشگاه مطرحی در حوزه علوم انسانی وجود ندارد مگر آنکه بخشی با عنوان علوم انسانی دیجیتال در آن فعال باشد. در کنار آن نیز شاخهای با عنوان علوم داده دیجیتال شکل گرفته که بسیاری از مراکز پژوهشی غربی ذیل آن، پروژههایی با محوریت علوم اسلامی دیجیتال تعریف کردهاند.
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در ادامه تأکید کرد: در واقع، آنچه در این مرکز طی سیوشش سال گذشته انجام شده و همچنان ادامه دارد، ذیل همین مفهوم کلان علوم انسانی دیجیتال یا بهطور خاص علوم اسلامی دیجیتال میگنجد؛ با این تفاوت که ما در این مسیر بیشتر با رویکردی تجربی پیش رفتیم و فعالیتها عمدتاً بر محور محتوای علمی و کاربرمحور متمرکز بوده است.
وی افزود: در این سالها ادبیات نظری لازم برای معرفی روشهای پردازشی که منجر به تولید خروجیهای علوم اسلامی میشود، چندان شکل نگرفته است. همچنین، مبانی و روششناسی تولید این محصولات و چگونگی نقد و ارتقای آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از سوی دیگر، ارتباط ما با ادبیات جهانی علوم انسانی دیجیتال نیز به میزان مطلوب شکل نگرفته است.
حجتالاسلام بهرامی در تبیین وضعیت فعلی کشور در این حوزه اظهار داشت: در سطح ملی نیز علیرغم نزدیک به دو دهه فعالیت با عنوان علوم انسانی دیجیتال و حدود شش تا هفت دهه تلاش با عناوین مشابه، هنوز کار منسجم و متمرکزی در مراکز علمی کشور صورت نگرفته است. هرچند در برخی دانشگاهها مانند دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز دپارتمانهایی با این عنوان ایجاد شد، اما بهتدریج فعالیت آنها کمرنگ شد و استمرار نیافت.
وی با اشاره به اهداف مرکز برای برگزاری این رویداد گفت: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با هدف ایجاد گفتمان علمی، جلب توجه محافل دانشگاهی و حوزوی و تقویت مباحث نظری در حوزه علوم انسانی و اسلامی دیجیتال تصمیم گرفت سلسله همایشهایی را با عنوان "علوم اسلامی و انسانی دیجیتال" برگزار کند.
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ادامه داد: نتیجه فعالیتهای این حوزه باید در قالب محصولات ملموس و علمی قابل مشاهده باشد. هرچند در کشور مراکز فعالی در این زمینه وجود دارد، اما نیاز بود این مراکز در کنار یکدیگر قرار گیرند تا ضمن آگاهی از فعالیتهای هم، بتوانند دستاوردهای خود را معرفی و تبادل نظر کنند. بر همین اساس، این نمایشگاه با همین هدف تشکیل شد.
حجتالاسلام بهرامی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی طبق اساسنامه خود، بهصورت ذاتی مأموریت اصلیاش را در حوزه علوم اسلامی دیجیتال تعریف کرده است. با این حال، حوزه علوم انسانی مرتبط با علوم اسلامی نیز در دایره مأموریتهای مرکز قرار دارد و از این جهت با بسیاری از پژوهشگاههای حوزوی در تعامل است.
وی در پایان افزود: البته گستره علوم انسانی بهطور کلی بسیار فراتر از محدوده کاری مرکز است، اما امیدواریم بتوانیم در آینده شاهد رونق هم در مباحث نظری و پژوهشی و هم در تولید آثار علمی در این زمینه باشیم.
ارسال نظرات