نکاهی به کتاب «عرفان واره حلقه»؛ بازخوانی و نقد افکار محمد علی طاهری

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام خمینی(ره) استان فارس با هدف ارتقای آگاهی دینی و مقابله با جریانهای شبهعرفانی، اقدام به انتشار کتاب «عرفان واره حلقه» کرده است. این کتاب حاصل درسها و پژوهشهای حجتالاسلام والمسلمین امین شمشیری است که در قالب دوره های این موسسه برای طلاب، دانشگاهیان، فرهنگیان و علاقهمندان به مباحث عرفانی و کلامی ارائه شده است.
زمینه انتشار و ضرورت کتاب
انسان به اقتضای فطرت همواره متمایل به معنویت و عرفان است؛ گرچه این گرایش فطری جاذبهای هستیشناختی و معنوی دارد، اما هیچ تضمینی برای مصونیت از خطا در مصداقیابی یا عدم قرار گرفتن در مسیرهای انحرافی وجود ندارد. مدعیان معنویت و رهزنان مسیر، منتظر افرادی هستند که به ندای فطری خود دل داده و در جستجوی معنویتاند، تا آنان را از گذرگاه حق منحرف سازند.
به روزگار ما، عرفان واره حلقه از جمله جریانهای شبهمعنوی است که تحت تأثیر فرهنگ غرب و نسخهای بازسازیشده از تلاش ناکام غربیان در بازگرداندن معنویت از دست رفته به دنیای مدرن شکل گرفته است. این جریان، که از سده هفدهم میلادی آغاز شده و انسانمحوری را جایگزین خدامحوری کرده، الگویی برازنده و مناسب زیست جهان غربی است، اما در ایران از دهه هفتاد تاکنون به نام عرفان ایرانی ترویج میشود.
محتوای کتاب «عرفان واره حلقه»
این کتاب با رویکردی کلامی و آموزشی تدوین شده و به بررسی چند محور اصلی پرداخته است:
1. تبار عرفان واره حلقه
در این بخش، سیر شکلگیری معنویتهای نوین و تأثیر علم جدید بر الهیات بررسی شده است.
با تمرکز بر الهیات مسیحی و فلسفه دین، تحلیل شده است که چگونه تلاشهای دینپژوهان غربی در بازسازی معنویت، زمینهای برای ظهور عرفانهای نوین فراهم کرده است.
شکلگیری نوعی از دینپژوهی در ایران که توسط مهندس مهدی بازرگان ترویج شده، نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
2. سیر سازمانی حلقه
این بخش به تحلیل دقیق مسیر شکلگیری تشکیلات حلقه، تبدیل آن به یک سازمان منسجم، دوران اوج و افول آن میپردازد.
هدف، پاسخ به ابهامات و پرسشهای موجود درباره این جریان شبهعرفانی و ارائه تصویر واقعی از ساختار و عملکرد آن است.
3. مبانی فکری عرفان واره حلقه
در این بخش، آموزههای فکری و اعتقادی جریان مورد تحلیل قرار گرفته است:
توحید ذاتی و صفاتی
راهنماشناسی و استعانت از اولیای الهی
نقش ائمه معصومین در هرم هستی
معادشناسی، شامل مرگ و جانسپاری، سؤال و عذاب قبر و تناسخ
4. راهکارهای مقابله با عرفان واره حلقه
* بخش پایانی کتاب تلاش میکند راهکارهای عملی و علمی برای پیشگیری از تأثیرگذاری این جریان و مقابله با آموزههای شبهعرفانی آن ارائه دهد.
اهداف و مخاطبان کتاب
این کتاب با هدف ارائه یک منبع آموزشی جامع، علمی و کلامی تدوین شده است و میتواند به عنوان منبع مرجع برای طلاب و دانشپژوهان حوزههای علمیه، پژوهشگران و دانشگاهیان علاقهمند به عرفان و فلسفه دین و علاقهمندان به نقد جریانهای شبهعرفانی، مورد استفاده قرار گیرد.
نویسنده کتاب، حجتالاسلام والمسلمین امین شمشیری، با بهرهگیری از سالها تجربه تدریس و پژوهش، سعی کرده است تشکیلات حلقه را توصیف و نقد کند و مخاطب را با ابعاد فکری، عقیدتی و سازمانی این جریان آشنا سازد.
سخن پایانی؛
کتاب «عرفان واره حلقه» کوشیده است تا ضمن معرفی این جریان شبهعرفانی، نقدی مستدل و علمی بر آموزهها و ساختار آن ارائه دهد. این اثر نه تنها به عنوان یک منبع آموزشی بلکه به عنوان ابزاری کاربردی برای مقابله با جریانهای شبهعرفانی و ارتقای آگاهی دینی جامعه قابل استفاده است.
مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام خمینی(ره) فارس با انتشار این کتاب، گامی مهم در مسیر مقابله با جریانهای انحرافی و ارتقای سطح شناخت دینی و فرهنگی جامعه برداشته است.