آیت الله اعرافی:
مدارس علمیه شخصیت‌های اثرگذار برای آینده انقلاب تربیت کنند
مدیر حوزه های علمیه با بیان اینکه مدارس علمیه باید شخصیت‌های اثرگذار برای آینده انقلاب تربیت کنند، تلاش و پژوهش را دو رکن ضروری برای دستیابی به موفقیت توصیف کرد.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور با حضور در مدرسه علمیه فاطمی قم، در جمع اساتید و طلاب با تأکید بر جایگاه برجسته این مدرسه با تسلیت ایام فاطمیه اظهار داشت: حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها از جایگاه بسیار رفیع ولایی برخوردار هستند. در حقیقت، حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها یگانه زن در تاریخ بشریت هستند که از تمام مراتب علم و ولایت برخوردارند و ارتباط مستقیم با عالم غیب، عالم ملائکه و عالم قدس داشتند.
مقام والای حضرت فاطمه زهرا(س) در علم و معرفت
مدیر حوزه های علمیه ادامه داد: فاطمه زهرا(س) به تمامی حقایق دین و شریعت آگاهی داشتند و زندگی ایشان تفاوتی بین حیات دنیوی و آخرت نداشت. در بسیاری از موارد، حضرت فاطمه‌زهرا سلام‌الله‌علیها هم‌زمان میان امامت ظاهری و حکومت باطنی برای ائمه هدی جمع کردند. اصطلاح «ام‌الائمه» که در خصوص ایشان به کار می‌رود، به معنای مادر بودن برای یازده امام معصوم و همچنین نقش توحیدی و واسطه‌گری ایشان در معارف الهی است.
آیت‌الله اعرافی با اشاره به مقام والای حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در علم و معرفت، تصریح کرد: حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها از غیب دریافت‌هایی داشتند که به عنوان ودیعه‌ای الهی در اختیار ائمه‌اطهار علیهم‌السلام قرار گرفت و در حال حاضر این ودیعه در دست حضرت بقیه‌الله ارواحنا فداه است. حضرت صدیقه طاهره (س) یک وساطت معنوی میان عالم غیب و ائمه(ع) دارند که درک این مقام بسیار دشوار است.
دفاع از امامت و حقیقت دین
مدیر حوزه‌های علمیه سپس به نقش اجتماعی حضرت فاطمه زهرا(س) اشاره کرد و گفت: حضرت پس از ارتحال پیامبر (ص)، نقش کلیدی در دفاع از امامت و حقیقت دین ایفا کردند. ایشان به مثابه یک خط‌شکن پیشگام برای حفظ ارزش‌های الهی و جلوگیری از فراموشی آنها، تمام تلاش خود را به کار بردند و در یک مقطع تاریخی به عنوان پرچمدار و پیشقراول امامت و حقیقت دین قرار داشتند.
خطبه فدکیه؛ نماد حقیقت‌گویی و دفاع از ارزش‌های الهی
عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه با اشاره به خطبه فدک حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها گفت: یکی از مهم‌ترین اسنادی که عظمت روحی و عمق معرفت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها را نشان می‌دهد، همان خطبه فدک است که در مسجد پیامبر ایراد فرمودند. این خطبه نه تنها از نظر علمی، بلکه از نظر اجتماعی نیز بیانگر تحولات عمیق جامعه پس از ارتحال پیامبر است.
عضو فقهای شورای نگهبان افزود: پس از وفات پیامبر اسلام(ص)، جامعه مدینه در شرایطی قرار گرفت که هویت خود را از دست داد و تغییرات عمیقی در ساختار اجتماعی آن رخ داد. حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در خطبه فدک با نگاهی دقیق و بیانی جذاب، فروپاشی هویتی جامعه مدینه و از بین رفتن پایه‌های استواری که پیامبر در آن بنا کرده بود را به وضوح بیان کردند.
پیشگام دفاع از حقیقت دین
آیت‌الله اعرافی تأکید کرد: آنچه پس از ارتحال پیامبر(ص) در جامعه اسلامی رخ داد، همان فتنه‌ای بود که بنیادهای اجتماعی و هویتی جامعه اسلامی را به لرزه انداخت. حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها به عنوان پیشگام دفاع از حقیقت دین، نقش برجسته‌ای در ایستادگی در برابر این تحولات ایفا کردند.
ماموریت‌های اصلی مدارس علمیه
آیت‌الله اعرافی در ادامه سخنان خود به چهار ماموریت اصلی مدارس علمیه اشاره کرد:
تربیت مدرسان بزرگ
تربیت محققان و مبتکران
تربیت مبلغان و مبینان شریعت
تربیت مدیران برای درون و بیرون حوزه
طراحی اسناد بالادستی و راهبردی
مدیر حوزه های علمیه همچنین به طراحی اسناد بالادستی و راهبردی حوزه اشاره کرد که در سال‌های اخیر بر اساس اصول برنامه‌ریزی راهبردی تولید شده‌اند، خاطرنشان کرد: در نشست مدیران حوزه‌های علمیه سراسر کشور، اصول و مبانی این اسناد را توضیح دادم. هم‌اکنون نیز در حال آماده‌سازی طرح‌های جدید برای پنج سال آینده حوزه هستیم.
آیت الله اعرافی افزود: این اسناد و طرح‌ها نه تنها برای پیشرفت حوزه بلکه برای ارتقای علم و دین در سطح کشور بسیار مهم هستند و طلاب باید با آنها آشنا شوند و در مسیر نقد و بررسی این برنامه‌ها گام بردارند.
رشد برنامه‌های تبلیغی حوزه علمیه
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به تقویت برنامه‌های تبلیغی و فرهنگی حوزه اظهار داشت: مبلغان طرح امین از دو تا سه هزار نفر به 20 هزار مبلغ خواهر و برادر رسیده‌اند و طرح هجرت نیز با رشد چشمگیر همراه بوده است.
طراحی درختواره رشته‌های حوزوی
مدیر حوزه های علمیه افزود: درختواره دانشی رشته‌های حوزوی نیز در راستای مدیریت دانش‌های حوزوی و به منظور پاسخگویی به نیازهای جهان معاصر و گفتمان انقلاب و نظام اسلامی تهیه و تصویب شده است.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه این طرح بزرگ راهبردی و تحولی حوزه را یکی از دهها طرح مهم و مبتنی بر اسناد مصوب بالادستی حوزه برشمرد و گفت: درختواره رشته های حوزوی با همت معاونت آموزش حوزه و مشارکت بیش از ۵۰۰ استاد و محقق حوزه تهیه شده است که با عنایت شورای گسترش و شورای عالی حوزه‌های علمیه به تصویب رسیده است.
مدیر حوزه های علمیه اضافه کرد: این درختواره شامل ۱۶ حوزه دانشی کلان و حاوی بیش از ۲۰۰ رشته و بیش از ۲۰۰ گرایش و ۵۰ رویکرد و مجموعا بیش از چهارصد رشته و گرایش است و می‌تواند به بیش از ۵۰۰ رشته و گرایش و رویکرد افزایش یابد.
بررسی اسناد کلان حوزه، فرصتی برای رشد و تحول
مدیر حوزه‌های علمیه سپس به ضرورت آشنایی طلاب با اسناد و برنامه‌های کلان حوزه علمیه اشاره کرد و گفت: در طراحی‌های مدیریتی حوزه، اسناد و برنامه‌های راهبردی متعددی وجود دارد که برخی به مدارس و برخی به مسائل کلان حوزه مرتبط هستند. ما از طلاب و اساتید انتظار داریم که این اسناد را به دقت مطالعه کرده و نقدهایی نیز ارائه دهند. در این راستا، پیشنهاد می‌کنم که نمایشگاهی از طرح‌ها و اسناد حوزه در یکی از مکان‌های این مدرسه برگزار شود تا طلاب با این اسناد آشنا شوند و نقدها و پیشنهادهای خود را بیان کنند. این امر می‌تواند برکات زیادی برای حوزه به همراه داشته باشد.
ضرورت تربیت شخصیت‌های نقش آفرین
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه بخش دیگری از سخنان خود خطاب به اساتید و مسئولان مدرسه فاطمی قم گفت: انتظار ما از شما این است که در کنار آموزش‌های عمومی، به تربیت شخصیت‌هایی بپردازید که برای آینده حوزه، جامعه و انقلاب اسلامی نقش‌آفرین باشند. شما باید در این مسیر خود را مسئول بدانید و با کمک‌های جمعی و برنامه‌ریزی دقیق، این وظیفه مهم را به انجام برسانید.
آیت الله اعرافی ادامه داد: انتظار داریم مدرسه علمیه فاطمی در جایگاه برتر خود ثابت بماند و حتی فراتر از وضعیت کنونی حرکت کند. هدف ما این است که پس از گذشت ده سال، کسی بیاید و بگوید از این مدرسه، پنج فقیه، پنج مفسر قرآن کریم، پنج شخصیت مؤثر تبلیغی و پنج مدیر برجسته برای نظام برخاسته‌اند.
هدف گذاری کلان برای مدارس
مدیر حوزه‌های علمیه کشور تصریح کرد: هدف نهایی ما این است که در مدارس علمیه شخصیت‌های بزرگ و صاحب‌نظر در علوم اسلامی و حوزوی پرورش یابند. از مدارس باید مدرسان بزرگ، محققان اثرگذار، مبلغان برجسته و مدیران شایسته برای جامعه اسلامی و انقلاب اسلامی خارج شوند.
طلبه‌ها برنامه ویژه برای خود داشته باشند
آیت الله اعرافی در ادامه با تأکید بر اهمیت برنامه‌ریزی فردی، اظهار کرد: هر طلبه علاوه بر برنامه‌های عمومی که برای تمامی طلاب طراحی و ابلاغ می‌شود، یک برنامه شخصی ویژه برای خود داشته باشد. این برنامه باید فراتر از انتظارات عمومی و ارزیابی‌های رسمی باشد. هر فرد خود را معمار وجودش بداند و برای رسیدن به اهداف متعالی به‌طور مداوم تلاش کند. طلبه‌ها می بایست برنامه ویژه برای خود داشته باشند و به قله‌های بلند علمی و مدیریتی دست یابند.
نخبه بودن کافی نیست
مدیر حوزه‌های علمیه کشور افزود: نخبه بودن و داشتن استعداد کافی نیست. برای رسیدن به قله‌های بلند علمی و مدیریتی، تلاش و عزم راسخ ضروری است. در این مسیر، فرد باید از مرزهای معمول فراتر برود و در هر مقطع زمانی، خود را ارزیابی کرده و به پیشرفت‌های بزرگ‌تری دست یابد.
آیت‌الله اعرافی خاطرنشان کرد: در آینده به افرادی نیاز داریم که در ترازهای بزرگ علمی، مدیریتی و تبلیغی قرار داشته باشند. این مسئولیت شماست که در مسیر علم و عمل گام بردارید و برای آینده‌ای روشن‌تر برای حوزه و جامعه اسلامی تلاش کنید.
آسیب‌های نخبگی و خطر مغرور شدن
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به آسیب‌های نخبگی و اهمیت تلاش مستمر برای موفقیت گفت: یکی از مشکلات برخی افراد با استعداد، این است که به استعداد خود مغرور می‌شوند و تصور می‌کنند بدون نیاز به تلاش و کوشش به موفقیت دست خواهند یافت. این نگاه به‌ویژه برای افراد با استعداد، آسیب‌های فراوانی به همراه دارد. من در دوران طلبگی با رفقای زیادی آشنا شدم که بعضی از آنها بسیار با استعداد بودند، اما به دلیل نداشتن پشتکار و تلاش نتواستند به موفقیت‌های بزرگی دست یابند. در مقابل، کسانی که از استعداد متوسطی برخوردار بودند، با تلاش مستمر، جایگاه‌های برجسته‌ای به‌دست آوردند.
تلاش مستمر، عامل اصلی موفقیت است
آیت الله اعرافی ادامه داد: استعداد به تنهایی کافی نیست. برای رسیدن به جایگاه‌های ممتاز باید آن ظرفیت درونی و استعداد خدادادی را با کار و تلاش مستمر همراه کرد. همچنین، برنامه‌ای شخصی برای پیشرفت و رشد داشته باشیم. همت و چشم‌انداز بلندمدت در شکل‌دهی به آینده فردی و اجتماعی ما نقشی حیاتی ایفا می‌کند.
عضو فقهای شورای نگهبان در ادامه افزود: در روانشناسی اصطلاحی به نام «خودپنداره» وجود دارد و به تصویری که هر فرد از آینده خود دارد اشاره می‌کند. شما باید این تصویر را بزرگ و متعالی کنید، نه اینکه در دام کمال‌گرایی افراطی گرفتار شوید. ترس و شک در توانمندی‌های خود را کنار بگذارید و افق دید خود را بالا ببرید. این دیدگاه بلندمدت، به طور ناخودآگاه فرد را برای تلاش و کار بیشتر بسیج می‌کند.
شهید صدر از نوابغ حوزه علمیه است
وی سپس به یادآوری تجربیات شهید سیدمحمدباقر صدر پرداخت و گفت: شهید صدر یکی از نوابغ حوزه علمیه و علمای معاصر اسلام بود. ایشان نه تنها از لحاظ علمی برجسته بود، بلکه از لحاظ تلاش و پشتکار نیز الگوی تمام‌عیاری بود. همسرشان در خاطرات خود نوشته است که شهید صدر شب‌ها تا دیروقت به مطالعه و نوشتن مشغول بود. او برای نوشتن از کاغذهای رول‌شده استفاده می‌کرد و دهها ساعت به‌طور مداوم کار می‌کرد. این تنها راهی بود که ایشان از طریق آن به چنین جایگاه علمی رسید.
مدیر حوزه های علمیه کشور در ادامه تأکید کرد: واقعیت این است که برای رسیدن به عمق علمی و تحلیلی باید از تلاش و کار بی‌وقفه دست برنداشت و از هر فرصتی برای رشد استفاده کرد.
لزوم ترسیم چشم‌انداز قوی
عضو شورای عالی حوزه های علمیه به اهمیت داشتن یک چشم‌انداز بالا و خودپنداری قوی اشاره کرد و گفت: یکی از نکات مهم این است که طلاب باید تصویری روشن و مثبت از آینده داشته باشند و به توانایی‌های خود باور داشته باشند. این خودپنداری می‌تواند مسیر طلاب را در دوران تحصیل و خدمت‌های علمی و دینی روشن‌تر کند.
ضرورت برنامه‌ریزی شخصی
عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در ادامه به لزوم داشتن برنامه شخصی فراتر از برنامه‌های معمول و متعارف اشاره کرد و افزود: طلاب باید برای خود برنامه‌ای ویژه طراحی کنند که در آن از ظرفیت‌های فردی بهره‌برداری کنند و فقط به برنامه‌های عمومی اکتفا نکنند.
تلاش و پژوهش؛ دو رکن ضروری برای دستیابی به موفقیت
آیت الله اعرافی با تأکید بر این نکته که «استعداد به تنهایی کافی نیست»، بیان کرد: برای رسیدن به موفقیت، علاوه بر استعداد، تلاش و رعایت اصول علمی و پژوهشی نیز لازم است. نگاه پژوهشی و تحقیقی، به ویژه در مواجهه با مسائل مختلف، بسیار حائز اهمیت است.
مدیر حوزه های علمیه تصریح کرد: نگاه محققانه و پژوهشی به مطالب و کاوش در اعماق مسائل به طلاب این امکان را می‌دهد که همواره در مسیر صحیح قرار بگیرند و از انتقادها و نظرات دیگران نترسند.
ارسال نظرات