آیت الله اعرافی تأکید کرد؛
توسعه بی‌سابقه زیرساخت‌های فلسفه و لزوم ورود فعال به گفتمان هوش مصنوعی
مدیر حوزه های علمیه با تأکید بر اینکه حوزه قم پس از انقلاب اسلامی به یگانه تجربه موفق در توسعه عقلانیت وحیانی در جهان اسلام تبدیل شده است، خواستار تقویت نگاه نقادانه اساتید و ورود فعال و تولیدی به گفتمان‌های جهانی فلسفی برای پاسخ به چالش‌های معاصر همچون هوش مصنوعی شد.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور روز شنبه در ششمین جلسه ایده پردازی در اجرای پیام رهبر معظم انقلاب و نشست ۱۸۰ دقیقه ای با اساتید فلسفه سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با موضوع «فلسفه و امتداد اجتماعی آن» در سالن جلسات دفتر مدیریتی حوزه های علمیه، گزارشی جامع از توسعه بی‌سابقه زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های ساختاری در حوزه فلسفه، کلام و عرفان در حوزه های علمیه ارائه کرد.
مدیر حوزه های علمیه کشور با تأکید بر اینکه حوزه قم پس از انقلاب اسلامی به یگانه تجربه موفق در توسعه عقلانیت وحیانی در جهان اسلام تبدیل شده است، خواستار تقویت نگاه نقادانه اساتید و ورود فعال و تولیدی به گفتمان‌های جهانی فلسفی برای پاسخ به چالش‌های معاصر همچون هوش مصنوعی شد.
قدردانی و تجلیل از پیشگامان عقلانیت
مدیرحوزه های علمیه با عرض تسلیت ایام فاطمیه و ضمن تجلیل از مقام والای حضرت زهرا(س) به‌عنوان محور معنوی و معرفتی، از حضور اساتید برجسته و جوان علوم عقلی قدردانی کرد.
وی به‌طور خاص از برگزارکنندگان نشست و همچنین پیگیری‌های صورت گرفته توسط شورای عالی حوزه و شخصیت‌هایی چون آیت‌الله شب‌زنده‌دار تشکر کرد و افزود: نکاتی که توسط اساتید مکرم مطرح شد به چهل نکته رسید که مابقی نظرات جمع آوری و مورد اهتمام قرار خواهد گرفت.
آمار چشمگیر زیرساخت‌های جدید و تحقق مطالبات دیرینه
مدیر حوزه‌های علمیه، در تشریح دستاوردهای اخیر، بر سازماندهی بی‌نظیر در حوزه علوم عقلی تأکید و به نکات زیر اشاره کرد؛
ظرفیت‌های کمی:
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ درس فلسفه، حدود ۱۰۰ درس کلام و ده‌ها درس عرفان در مجامع عالی حکمت و حوزه آزاد فعال است.
تنوع رشته‌ای:
در پی تصویب درخت‌واره علوم عقلی (تدوین شده توسط ۱۰۰۰ نفر)، بیش از ۳۰ رشته تخصصی در سطوح ۳ و ۴ به تصویب رسیده است که شامل توسعه فلسفه‌های مضاف و قلمرو فلسفه علم است.
ابلاغ آیین‌نامه‌های تحولی:
مهم‌ترین دستاورد، تصویب و ابلاغ آیین‌نامه‌های جدید برای دروس آزاد (متون غیرفقهی) و به‌ویژه آیین‌نامه دروس خارج و تحقیقی در غیر فقه و اصول بود که برای اولین بار در تاریخ حوزه محقق شده است.
برنامه‌های آتی:
طراحی دوره ویژه پس از سطح ۴ (سطح ۵) و تصویب آیین‌نامه دوره تکمیلی ۶ ساله برای اساتید فقه و اصول نیز در دستور کار است. همچنین پروژه موفق «فقه معاصر» با چاپ ده‌ها جلد، به‌عنوان یکی از خروجی‌های نظری حوزه مطرح گردید.
مزیت‌های برجسته حوزه‌ی علمیه قم در علوم عقلی
آیت‌الله اعرافی در بخشی دیگری از سخنان خود جایگاه حوزه قم را پس از انقلاب اسلامی مورد تمجید قرار داد و شاخص های ذیل را بر آن برشمرد؛
قطب تفکر عقلانی:
حوزه قم در نیم قرن اخیر، متمایزترین تجربه در توسعه علوم فلسفی و عقلانیت وحیانی در عالم اسلام محسوب می‌شود.
خروجی‌های مدون:
همایش سده حوزه و محصولات نفیس آن را که چیزی بالغ بر ۳۰ جلد شد یکی از خروجی های ارزشمند آن است و از این فرصت استفاده می کنم و از اساتید دعوت می کنم برای تکمیل مجلدات مربوط به علوم عقلی (مجلدات فلسفه و کلام) در این مجموعه نفیس، همکاری لازم را مبذول دارند.
این بخش بر تمایزات و دستاوردهای تاریخی و معاصر حوزه قم در توسعه‌ی علوم عقلی تمرکز دارد.
۱. گسترش علوم عقلی در دوران معاصر: توسعه و بسط علوم عقلی، فلسفی و کلامی و علوم مرتبط، از ممیزات حوزه‌ی قم در این سده اخیر، به‌ویژه نیم قرن اخیر و پس از انقلاب اسلامی است.
۲. یگانه تجربه‌ی عمیق فلسفی: حوزه قم برآمده از تجربه اصفهان، شیراز، نجف و تهران، امروز عالی‌ترین تجربه فلسفی و عقلی عمیق را در عالم اسلام منعکس کرده و یک تجربه یگانه محسوب می‌شود.
۳. توسعه مرزهای علمی و امتداد عقلانیت: بزرگان حوزه چون علامه طباطبایی، آیت‌الله جوادی، آیت‌الله مصباح و دیگران، مرزهای علوم عقلی را توسعه داده و امتداد عقلانیت وحیانی، نگاه نقادانه و مباحث تطبیقی نسبت به فلسفه‌های غربی را پایه‌ریزی کرده‌اند.
۴. رویکرد بین‌المللی: حوزه قم با تایید مراجع، دارای رویکرد بین‌المللی در علوم عقلی است و این عظمت و دستاوردها باید قدر شمرده شود.
راهبرد نوین: خروج از انزوا و پاسخگویی به چالش‌های معاصر
مدیر حوزه های علمیه بر لزوم تحول نگرشی در مواجهه با دنیای مدرن تأکید کرد و گفت: در عصر حاضر و با توجه به گشایش های علمی و دانشی می بایست عرصه های مختلف را درنوردید و از جمله آن می توان به موارد ذیل اشاره کرد؛
این بخش شامل نکاتی است که باید در برنامه‌ریزی‌های آتی مورد توجه قرار گیرد.
شکوفایی و نقد در فلسفه: لزوم ایجاد نگاه نقادی مستمر برای شکوفایی مکاتب جدید در فلسفه (عدم توقف بر دو یا سه مکتب موجود) با استفاده از منهج عقلی صحیح.
نقد فلسفه‌های غربی: ضرورت ورود به میدان نقد فلسفه‌های آشکار و نهان غرب که در همه شئون نفوذ دارند.
بازگشایی راه در متون: ایجاد راهکاری جدید برای تدوین و ارائه متون علمی در علوم عقلی.
توجه به هوش مصنوعی: لزوم توجه اساتید به مباحث فلسفه و علوم عقلی مرتبط با هوش مصنوعی که دیگر ابزار نیست، بلکه مولد است.
تولید نظریه‌های واسط فلسفی (اقناع عمومی): نیاز به تولید نظریه‌های واسطی که هنر علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله مصباح بود؛ یعنی تنظیم محتوای سنگین فلسفی برای باز کردن گره‌های عقلی قشر دانشجو و مردم.
حضور در گفتمان فلسفی دنیا: ضرورت حضور و مشارکت فعال در گفتمان‌های فلسفی جهانی که نیاز به تلاش و هزینه دارد (حوزه در این زمینه ضعیف است).
گفتنی است، در این نشست علمی، تعدادی از اساتید فلسفه اسلامی حوزه های علمیه پیرامون مسائل متعدد این علوم نکاتی را بیان کردند که در گزارش دیگری به آن پرداخته خواهد شد.
ارسال نظرات