حکمرانی آینده هوش مصنوعی مشترک بین انسان و هوش مصنوعی خواهد بود

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید روح‌الله میرنصیری، دبیر میز فلسفه و اخلاق هوش مصنوعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در نشست تخصصی «ابعاد فرهنگی و اجتماعی هوش مصنوعی» که صبح امروز در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی برگزار شد، به تشریح چشم‌انداز حکمرانی و نقش هوش مصنوعی در آینده پرداخت.

وی با تأکید بر اینکه آینده حکمرانی به صورت مشترک بین انسان و هوش مصنوعی خواهد بود، اظهار داشت: پیش‌بینی می‌شود هوش مصنوعی در آینده حتی از انسان در برخی از زمینه ها پیشی بگیرد و به عنوان عاملی مستقل و مؤثر در فرآیندهای حکمرانی حضور یابد.

حجت الاسلام میرنصیری در ادامه به بررسی عقلانیت هوش مصنوعی پرداخت و خاطرنشان کرد: عقلانیتی که در هوش مصنوعی به کار گرفته می‌شود، عقلانیت مدرن غربی است که با وجود تقابل‌های فرهنگی و فلسفی میان ما و غرب به این فناوری تزریق شده است.

هوش مصنوعی و بازتعریف عاملیت

وی افزود: بحث عاملیت یکی از موضوعات مهم در فلسفه هوش مصنوعی است. در فلسفه یونان، عاملیت مختص انسان دانسته شده و فلسفه اسلامی نیز به نوعی از این دیدگاه تأثیر پذیرفته است، به طوری که هوشمندی و عاملیت عمدتاً به انسان نسبت داده می‌شود. این روند تا حکمت متعالیه ملاصدرا ادامه یافته و همچنان انسان‌محوری محور اصلی در نظر گرفته شده است، اما خوانشی که صورت گرفته خوانشی اگاهی و صفات سبعه وجودی را به کل عالم هستی نسبت می دهد.

دبیر میز فلسفه و اخلاق هوش مصنوعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در ادامه بیان کرد: اما با ظهور هوش مصنوعی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا ظرفیت فلسفه اسلامی اجازه می‌دهد آگاهی را به غیر از انسان نسبت دهیم؟ بررسی‌های ما نشان داده که چنین ظرفیتی در فلسفه اسلامی تا قبل از حکمت متعالیه به طور گسترده وجود ندارد، اما ملاصدرا در اسفار خود زمینه ورود عمیق تر به این بحث را فراهم کرده است.

وی همچنین به مباحث علمی و فلسفی جهانی اشاره کرد و گفت: در سطح جهانی، نظریه‌هایی مطرح است که هوش مصنوعی به عنوان محصولی از شبکه‌های فیزیکی می‌تواند دارای آگاهی باشد و حتی ادعا شده که کل اشیاء جهان می‌توانند آگاه باشند. برخی فیزیکدانان به ویژه در حوزه فیزیک کوانتوم بر این باورند که جهان اساساً از اطلاعات تشکیل شده است.

حجت الاسلام میرنصیری در پایان تأکید کرد: بنابراین، در آینده هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان عاملی در کنار سایر عوامل موجود در جهان ایفای نقش کند و این عاملیت نیازمند بررسی جامع و دقیق در بستر فلسفی، فرهنگی و اجتماعی است.