مطالعات راهبردی بدون آینده‌پژوهی فاقد اعتبار است
حجت‌الاسلام مهدی رجایی، رییس مرکز تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در گفت‌وگو با خبرنگاران مطالعات راهبردی بدون مطالعات آینده‌پژوهی را فاقد اعتبار دانست و گفت: استخراج راهبردهای استراتژیک در گرو پیش‌بینی توأمان آینده، آینده‌نگاری و وضعیت سنجی در موضوع آینده‌پژوهی است.
وی با اشاره به فعالیت گروه مدیریت و آینده‌پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی اظهار داشت: اگرچه خروجی پژوهشگاه به سبب فعال بودن در حوزه تدوین متون درسی، بیشتر به چشم می‌خورد، اما اهتمام ویژه‌ای به موضوع جهانی شدن دارد و تأسیس کتابخانه تخصصی مطالعات منطقه‌ای و کتابخانه تخصصی آینده‌پژوهی براین اساس شکل گرفته است.
رییس پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی فعالیت مؤسسه مطالعات کاربردی قدر که در اواسط دولت نهم و پیرو درخواست مسؤولان دولت برای مشارکت جمعی از حوزویان در تدوین برنامه پنجم تأسیس شد را در همین راستا ارزیابی کرد و گفت: این مؤسسه فعالیت‌های گسترده‌ای را با استفاده از ظرفیت‌های حوزه برای تدوین برنامه پنجم جمهوری اسلامی انجام داد.
وی افزود: محققان بسیاری در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مشغول فعالیت هستند و اکنون نیز تحقق کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره علمی از مطالبات رهبر معظم انقلاب در دستور کار پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی قرار گرفته که با توجه به مقوله الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ضرورت نظریه‌پردازی در عرصه‌های مختلف را دوچندان کرده است.
ضرورت ترسیم الگو برای پیشبرد عرصه‌های مختلف علمی
حجت‌الاسلام رجایی با اشاره به ضرورت تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و نیاز به داشتن این الگو برای پیشبرد عرصه‌های مختلف علمی از اهتمام و برنامه‌ریزی پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برای ورود به عرصه مباحث آزاداندیشی و نظریه‌پردازی علمی خبر داد، اما این حضور را با یک دغدغه و نگرانی همراه دانست.
وی با بیان این‌که بروکراسی سنگینی را برای ارایه یک نظریه تعریف کرده‌ایم که عملا ادامه کار را متوقف کرده است، پیشنهاد کرد: در زمینه نظریه‌پردازی مقداری با تساهل و تسامح وارد شویم و اجازه دهیم تا نخبگان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی، نظریاتشان را هرچند هنوز پخته و کامل نیست در مجامع علمی مطرح کنند تا مورد بحث، نقد و گفت‌وگو قرار گیرد.
رییس مرکز تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تصریح کرد: سرعت بیشتری برای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری با توجه به این رویکرد می‌توان پیش‌بینی کرد، اما اگر سختگیری بیش از حد شود، اگرچه یک کار تولید شده بسیار قوی هم مطرح شود، اما در حقیقت رسیدن به هدف را در عرصه نظریه‌پردازی با کندی مواجه می‌کند.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی در این حوزه و تمرکز آن بر بحث ارایه الگو اضافه کرد: اگر الگوی خاصی را در این عرصه ترسیم کنیم، مانند خط‌کشی می‌شود که مؤسسات را به سمت تولید علم و دانش سوق می‌دهد و به تولید دانش‌های اسلامی در عرصه علوم انسانی و نظریه‌پردازی و توسعه آن کمک می‌کند.
حجت‌الاسلام رجایی بر تولید دانش‌های نظری با توجه به شناخت و پاسخ‌گویی به نیازهای کشور تأکید کرد و افزود: هرچند ممکن است دانش‌های نظری در خلأ تولید شود، اما بیشترین سفارش به محققان آن است که سعی کنند مسایل مورد نیاز کشور را ببینید و برای پاسخ‌گویی به این مسایل به سمت نظریه‌پردازی حرکت کنید.
تشکیل شورای نظارت و راهبری تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در حوزه
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه آسیب حوزه در این عرصه مشاهده می‌شود که اگر نگاه حوزه به مسایل عینی کشور نباشد، بحث‌های نظری که در حوزه علمیه مطرح می‌شود پاسخ‌گوی نیازهای کشور نخواهد بود و اگر بخواهیم مباحث نظری و دانش‌های بنیادی تولید شود و در خدمت جامعه باشد باید ناظر به مسأله و حل مسأله باشد.
رییس پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی با بیان این‌که شورای نظارت و راهبری تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به زودی در حوزه تشکیل می‌شود تا از موازی‌کاری نهادهای حوزوی جلوگیری و از همه ظرفیت‌های آنها در این عرصه استفاده شود، از حوزویان و دانشگاهیان خواست تا برای حل مسایل عینی کشور، دانش‌های نظری خود را توسعه دهند. /920/ت302/ع