انسان مادی رشد و ترقی ندارد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیون حوزه علمیه به ادامه تفسیر سوره مبارکه فرقان در مسجد اعظم قم پرداخت و گفت: چون سوره مبارکه فرقان در مکه نازل شده و عناصر محوری سور مکی اصول دین مثل توحید و وحی و نبوت است و خطوط کلی اخلاق و حقوق هم در آن مطرح است، خدای متعال بعد از بیان بخشی از آیات توحیدی، اکنون به مسائل توحیدی (آیات 45 به بعد) می‌پردازد.
این استاد تفسیر حوزه علمیه با اشاره آیه شریفه «ألم تر إلی ربک کیف مد الظل» گفت: با توجه به مختلف بودن مراتب انسان های موحد، خداوند هم آیات توحیدی را به صورت مختلف بیان فرموده است. گاهی به آیاتی که در زمین است اشاره دارد و می فرماید آیات آفاقی را ببینید (سنریهم آیاتنا فی الآفاق) که این مرحله ضعیف است. گاهی می فرماید آیات انفسی را نشانشان می دهیم (فی انفسهم) که مرحله قوی است. بالاتر از همه این ها هم این است که ما را مستقیم به صاحب آیات دعوت می کند نه این که از آیه ای که هست پی به الله ببریم. مستقیما می فرماید ببین خدا چه کرده است! اصلا این کار، کار غیر خدا نیست.
وی ادامه داد: در مورد اصحاب فیل که خدا می فرماید «ألم تر کیف فعل ربک بأصحاب الفیل»، این که یک مقدار پرنده را بر فیل های مسلح مسلط کند، کار غیر او نیست، اگر کسی بخواهد این کار را ببیند فاعل آن را هم خواهد دید.
این استاد عالی حوزه علمیه قم گفت: این گونه آیات مخاطب خاص دارد که رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله است و از نور وجود او مابقی بهره مند می شوند همان طور که در آبشارهای مهم، هر زمین و سنگ و درختی توان تحمل آن را ندارد، اول آب بر دوش سنگ های بزرگ می ریزد و سپس به دامنه کوه سرازیر می شود و بقیه هم از آن استفاده می کنند، این گونه آیات را هم هر کسی نمی تواند تحمل کند. هم چنین طبق این آیه شریفه آفتاب دلیل بر سایه است نه این که از سایه پی به آفتاب ببریم و خداوند هم دلیل بر ممکنات است نه ممکنات دلیل بر خدا، اوست که ممکنات را آفریده و به مقصد می رساند.
حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به آیه شریفه «و هو الذی جعل لکم اللیل لباسا و النوم سباتا و جعل النهار نشورا» خاطر نشان کرد: خداوند می فرماید جامه لیل را برای شما دوختیم تا استراحت کنید و حق چشم و مزاج را رعایت کنید. لذا در روایات از کار انسان طماعی که روز را کار می کند و شب را هم کار می کند و حق چشم و مزاج را رعایت نمی کند تعبیر به حرمت شده است. «سباتا» هم به معنی تعطیلی است یعنی لحظه خواب و استراحت، لحظه تعطیلی کارها است.
حضرت آیت الله جوادی آملی گفت: خواب و بیداری نموداری از حیات و ممات است. خواب انسان یک مرگ موقت است. هر شب می میریم به یک مرگ موقت و روح را تقدیم می کنیم بعد به ما بر می گردانند. لذا مستحب است وقتی انسان از خواب بیدار شد بگوید: «الحمد لله الذی أحیانی بعد ما أماتنی و إلیه النشور».
این استاد عالی حوزه علمیه قم با اشاره به آیه شریفه «و هو الذی أرسل الریاح بشرا بین یدی رحمته و أنزلنا من السماء ماءا طهورا» خاطر نشان کرد: باران رحمت است و پیشاپیش باران باد می آید که بشارت رحمت را بیاورد.
حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به آیه شریفه «لنحیی به بلدة میتا و نسقیه مما خلقنا أنعاما و أناسیّ کثیرا» خاطر نشان کرد: زنده شدن زمین مرده به این معنی است که این خاک مرده جذب درختان و گیاهان شده و تبدیل به یک موجود زنده می شود. این که خدای متعال به ترتیب ابتدا از زنده شدن زمین و انعام و دام ها و سپس انسان ها صحبت می کند به خاطر این است که یک جامعه انسانی باید در یک سرزمین دائر و غیر بائر زندگی کند و دامها نیز نیاز زندگی و در قدیم وسیله حمل و نقل بوده اند.
این استاد عالی حوزه علمیه قم گفت: خیلی ها گرفتار حس و تجربه اند و از خود خبر ندارند تا برسد به ماورای خود. در بیان لطیفی از صدر المتألهین رضوان الله تعالی علیه نقل شده است که هیچ انسان مادی که درخت گونه زندگی می کند ترقی نمی کند. کسانی که درخت گونه زندگی می کنند، خوب جامه در بر می کنند، خوب غذا می خورند، خوب بالنده اند، مدتها در برابر آینه سرگرمند تا خود را بیارایند و بیرون بیایند، این یک نهال خوبی است. این بُرج و شاخ و برگی که ساخته و بالا آمده از فروعات اوست والا دهانش در لجن و گل فرو رفته است. سر و ریشه او در لجن است. خیلی ها هستند که درخت گونه و گِل گونه زندگی می کنند. این ها گیاه بالفعل و حیوان بالقوه هستند، یعنی هنوز حیوان هم نشده اند تا برسد به مراحل عالیه انسانیت./913/پ202/ع