به مناسبت سالروز بزرگداشت شیخ کلینی؛
ویژه نامه اینترنتی «سرباز وفادار امام عصر» منتشر شد
خبرگزاری رسا ـ ویژه نامه اینترنتی «سرباز وفادار امام عصر» به مناسبت سالروز بزرگداشت شیخ کلینی در پایگاه اطلاع‌رسانی راسخون منتشر شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ویژه نامه اینترنتی «سرباز وفادار امام عصر» شامل بانک احادیث، پرسش و پاسخ، گالری تصاویر و سایر مقالات در پایگاه اینترنتی راسخون منتشر شد.
از جمله مقالات این ویژه‌نامه می‌توان به درباره کلینی، جایگاه علمی و مذهبی کلینی در میان امامیه، سرباز وفادار امام عصر(عج)، نکته هایی درباره کلینی و کافی، مقدمه الکافی کوششی برای شناخت عقاید کلینی، شیخ کلینی طلایه‌دار حدیث شیعه، شیخ کلینی، الکافی، لزوم ارزیابی سندی احادیث کافی و زمینه‌های تاریخی کتاب کافی با تکیه بر جنبه‌های کلامی اشاره کرد.
درباره کلینی
در مقاله‌ای از این ویژه‌نامه آمده است: مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامى شیعه، در نیمه اول سده چهارم هجرى، ثقةالاسلام محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى، معروف به«کلینى» یا«شیخ کلینى» است، کلینى اصالتا ایرانى و از روستاى«کلین» واقع در 38 کیلومترى شهر رى و ناحیه جنوب غربى جاده قم، تهران، نزدیک حسن آباد کنونى است، به همین جهت، او را به لقب«رازى»، منسوب به«رى» هم مىخوانند.
ثقةالاسلام کلینى در عصر امام حسن عسکرى علیه السلام متولد شد و با چهار سفیر و نماینده خاص امام زمان علیه السلام که در طول غیبت کوتاه آن حضرت، رابط بین شیعیان و امام زمان علیه السلام بودند، هم عصر بود، با اینکه آن چهار تن، از فقها و محدثان بزرگ شیعه بودند و شیعیان آنها را به جلالت قدر مى شناختند، ولى کلینى مشهورترین شخصیت عالى مقامى بود که در آن زمان، میان شیعه و سنى با احترام مىزیست و به صورت آشکار به ترویج مذهب حق و نشر معارف و فضایل اهل‌بیت علیهم السلام همت مى گماشت.
عموم طبقات، او را به راستى گفتار و درستى کردار و احاطه کامل بر احادیث و اخبار مىستودند، به طورى که نوشتهاند شیعه و سنى در اخذ فتوا به وى مراجعه مىکردند و در این باره، مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود، به همین جهت ملقب به ثقةالاسلام گشت و او نخستین دانشمند اسلامى است که به این لقب خوانده شده و حقا شایسته این لقب بزرگ هم بود.
کلینى در امانت و عدالت، تقوا و فضیلت، حفظ و ضبط احادیث که همه از شرایط یک فرد محدث موثق جامع الشرایط بوده است، مانند نداشت.
به گفته علامه محمد تقى مجلسى، شیخ کلینی در میان تمام دانشمندان ما و آنها که از او روایت کرده‌اند، همچنین در نظم و ترتیب کتابش الکافى بى نظیر بوده و این مزایا دلیل است که وى از جانب خداوند متعال تأییدات خاصى داشته است.
ثقةالاسلام کلینى، این محدث عظیمالشأن پیشین که در دنیاى آن روز چشم و چراغ شیعه و سند افتخار دانشمندان بغداد، اعم از خاصه و عامه بود، پس از آن همه رنج و کوشش و تألیف و تصنیف و رواج و رونق مکتب خردپسند اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، سرانجام در سال 328 یا 329 که مصادف با مبدأ غیبت کبراى امام زمان علیه السلام بود، در همان شهر بغداد چشم از جهان فروبست و مرغ روح بلندپروازش به آشیان جنان پرواز کرد، آرامگاهش امروز در ناحیه شرقى نهر دجله، کنار جسر(پل) قدیم بغداد، معروف و زیارتگاه مسلمانان است.
شیخ طوسى در الفهرست، سال وفات کلینى را 328ق ضبط کرده ولى نجاشى در الرجال و خود شیخ نیز در الرجال که هر دو بعد از الفهرست تألیف شدهاند، تصریح کرده‌اند که کلینى در سال 329ق وفات یافت، ما نیز این تاریخ را معتبر مىدانیم.
در این سال، شیخ اجل ابوالحسن صیمرى، نایب چهارم امام زمان علیه السلام نیز وفات یافت و با رحلت او، غیبت کبرى و طولانى آن حضرت آغاز شد و جامعه شیعه در وضع خاصى قرار گرفت، ولى وجود کتاب الکافى، همچون ستاره درخشانى، شبستان تاریک امید و آمال شیعیان را روشن ساخت، تا اینکه دانشمندان بعدى به تعمیم و توسعه کار کلینى و نورپاشى بیشتر آثار اهل‌بیت عصمت علیهم‌‌السلام پرداختند.
شیخ کلینی، طلایه‌دار حدیث شیعه
در مقاله دیگری از این ویژه نامه می خوانیم: ثقه‌الاسلام کلینی، رییس المحدثین و یکی از شخصیت‌های جهان اسلام به ویژه تشیع است که حدود قرن سوم متولد شده است و از نظر گروهی از مورخان سال 255 ولادت یافته و سال 328 اوایل قرن 4 از دنیا رفت، وی بخشی از دوران امام حسن عسکری(ع) را درک کرده و خاستگاه کلینی از نظر برخی شهر ری بوده و مدتی را نیز در قم به سر برده است.
اولین موضوعی که برای عالمان جهان بسیار مهم است کتاب «الکافی» است که در عرصه شخصیت کلینی می‌درخشد، کلینی که حدود 75 سال عمر کرده است، به نظر می‌رسد در حدود 45 سالگی به بعد شروع به نوشتن کتاب کافی کرده است، او کتاب‌های دیگری همچون«مصائب‌الائمه» و «تعبیرالرویا»نیز دارد، در هر صورت مهم‌ترین اثری که او را جزو چهره‌های درخشان بین شیعیان قرار داده، کتاب گرانقدر الکافی است.
او علاوه بر این که محدث بوده، فقیه و در دوران خودش مرجع شیعیان نیز بوده است، عالمانی چون شیخ طوسی او را عالمی گرانقدر معرفی کرده‌اند، نجاشی نیز که یکی از تراجم(رجال‌نویسان) است، او را چهره شاخص و از اصحاب در ری و موثق‌ترین افراد در حدیث دانسته است، از بزرگانی که ایشان را ستوده‌اند علامه محمدباقر مجلسی است که می‌گوید حق این است که در میان علمای ما مانند کلینی یافت نمی‌شود.
شخصیت دیگری که او را ستوده، شیخ عباس قمی است که می‌گوید او پیشوای مؤمنان، انسانی بزرگ و مورج مذهب در ایام غیبت است، علاوه بر محدثان شیعه، گروهی از اهل سنت نیز او را ستوده‌اند و او را صاحب کتاب بزرگی می‌دانند، ازجمله ابن‌حجر که می‌گوید کلینی از عالمان بزرگ شیعه در دوران مختلف به حساب می‌آید و مورج مذهب امامیه است، درباره دانش مرحوم کلینی و علم و شخصیت او صحبت‌های فراوانی است که علم او در فقه و دانش‌های دیگر را نشان می‌دهد، آنچه مهم‌تر است ستایش درباره کتاب او است.
در واقع بهترین اثری که کلینی از خود باقی گذاشته، کتاب بزرگ الکافی است، شیخ مفید که از عالمان بزرگ است می‌گوید کافی از بزرگ‌ترین کتاب‌ها و پرفایده‌ترین کتب شیعه است، شهید اول نیز در این باره می‌فرماید کتابی همپای کافی در حدیث نوشته نشده است.
صدرالمتألهین که از شارحان کتاب کافی است کتاب او را کتابی مهم دانسته که در بیان حقایق اهل‌بیت(ع)نوشته شده است، مرحوم فیض کاشانی نیز کتاب او را کامل‌ترین و جامع‌ترین کتابی می‌داند که در حوزه جمع‌آوری احادیث نوشته شده است.
علامه محمد باقر مجلسی، از محدثین بزرگوار، کتاب او را ضابط‌ترین، جامع‌ترین و برترین کتاب در مذهب امامیه دانسته است، به عبارتی دیگر، همه علمایی که این کتاب را خوانده‌اند، آن را تأیید کرده‌اند، به نظر می‌رسد آنچه به این کتاب ارزش داده، جامعیت نسبی در این کتاب است، این کتاب تمام روایاتی را که در حوزه اصول و فروع وجود دارد، بیان کرده است.
جایگاه علمی و مذهبی کلینی در میان امامیه
در مقاله‌ای از این ویژه‌نامه با عنوان جایگاه علمی و مذهبی کلینی در میان امامیه چنین آمده است: شیخ کلینی هم در عصر خود، چه در موطنش ری و چه در بغداد و نیز در دوره های بعد به واسطه تألیف کتاب الکافی از جایگاه بلند مرتبه‌ای در میان علمای شیعه برخوردار بوده است.
نجاشی، دانشمند بلند مرتبه رجالی شیعه وی را به عنوان شیخ و چهره برجسته امامیه شهر ری در زمان خودش(شیخ أصحابنا فی وقته بالری و وجههم) توصیف کرده است، نجاشی همچنین درباره او می‌نویسد که کلینی موثق‌ترین و با دقت‌ترین محدثان از لحاظ ضبط حدیث بوده است(وکان أوثق الناس فی الحدیث وأثبتهم ).
این داوری نجاشی طبعا می‌بایست به دلیل تحلیل درون متنی کتاب الکافی و دیگر کتاب‌های کلینی ارائه شده باشد، شیخ طوسی نیز با تأکید بر جلالت قدر و توثیق او، کلینی را دانشمند و آشنا به اخبار دانسته است( ثقة عارف بالاخبار / جلیل القدر عالم بالاخبار).
دانشمندان و محدثان دیگر امامیه هم با تعابیری نزدیک به همین مضامین، همچون «الشیخ الصدوق»، یا «الشیخ المتفق علی ثقته وامانته»، دانش کلینی در علم حدیث، موثوقیت و جایگاه او را در میان علمای امامیه ستوده‌اند.
علی ابن طاووس که بی‌تردید گرایش حدیث گرا دارد، بالاترین ستایش‌ها را از کلینی ارائه داده است، محقق علی کرکی، شیخ الاسلام نامدار شاه طهماسب صفوی ، کلینی را «جامع أحادیث أهل البیت» می‌نامد.
شهید ثانی هم او را«شیخ الطائفة» و «رییس المذهب» خوانده است، شیخ حسین بن عبدالصمد او را عارف‌ترین محدثان به حدیث و نقادترین در دانش حدیث می‌داند، فرزندش شیخ بهاالدین محمد العاملی، معروف به شیخ بهایی هم وی را«ثقة الاسلام» خوانده است.
محمد تقی مجلسی، پدر علامه مجلسی چنان به مقام کلینی و بی‌مانندی وی معتقد است که می‌نویسد وی مؤید از سوی خداوند بوده است، علامه محمد باقر مجلسی نیز کلینی را مقبول همگان و ستایش شده از ناحیه خاص و عام خوانده است.
میرزا عبدالله أفندی در ریاض العلماء می‌گوید که کلینی در میان خاصه(یعنی شیعیان) و عامه(یعنی سنیان) نظیری نداشته است، در این میان طبیعی است که اخباریان از وی ستایش بسیار کنند و کما اینکه می‌دانیم او را «رییس المحدثین» خوانده‌اند.
ملاصدرا، فیلسوف نامدار عصر صفوی هم از او ستایش بسیار کرده است، در دوره‌های متأخر نیز همچنان ستایش از کلینی و کتابش الکافی به صورت قوی‌تری تداوم داشته است، در برخی از منابع امامی، وی با عنوان مروج مذهب شیعه امامی در عصر غیبت امام غایب معرفی شده است، او را به«الحافظ» نیز ستوده اند.
جایگاه بلند وی در میان امامیه مورد تأکید منابع سنی هم قرار گرفته است، این منابع گاه برای او تعبیر فقیه هم به کار برده‌اند
ویژه نامه اینترنتی «سرباز وفادار امام عصر» به مناسبت سالروز بزرگداشت شیخ کلینی در پایگاه اطلاع‌رسانی راسخون منتشر شده است و علاقمندان به مشاهده و استفاده از این ویژه‌نامه می‌توانند به نشانی اینترنتی www.rasekhoon.net مراجعه کنند./907/ت302/پ
ارسال نظرات