اروپا در آستانه فاجعه ای بزرگ

به گزارش سرویس مانیتورینگ خبرگزاری رسا، بی بی سی فارسی در خبری گفت: بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را کاهش داده و بهره سپرده‌های بانک‌ها را منفی کرده است.

ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا در همین رابطه اعلام کرد: نرخ بهره پایه در حوزه پول یورو به پانزده صدم درصد کاهش یافته و بانک‌های سپرده گذار نزد این بانک هم، به جای دریافت بهره، ناگزیر به پرداخت هزینه خواهند بود. نرخ بهره پایه حوزه یورو پیش از این بیست و پنج صدم درصد و نرخ بهره سپرده‌های بانک‌ها صفر درصد بود.

تصمیم بانک مرکزی در واکنش به نگرانی در مورد تعمیق رکود در حوزه پول واحد اروپا -یورو- در حالی اتخاذ شده است که نرخ تورم در این منطقه به هفت دهم درصد رسیده است.

تصمیم اخیر بانک مرکزی اروپا جدیدترین اقدام برای پایان دادن به رکود و همچنین، جلوگیری از خطر کاهش بیشتر نرخ تورم است. در ماه های اخیر، نگرانی هایی در مورد کاهش بیشتر نرخ تورم و حتی بروز تورم منفی - یعنی تنزل سطح عمومی قیمت کالا و خدمات - وجود داشته است. چنین وضعیتی می‌تواند به بروز رکود اقتصادی عمیق و طولانی مدت منجر شود که مقابله با آن بسیار دشوار خواهد بود.

وضعیت تورم منفی باعث کاهش و حتی توقف سرمایه‌گذاری می‌شود زیرا سرمایه‌گذاران می‌دانند که هنگامی که سرمایه‌گذاری آنان به مرحله تولید و فروش کالا برسد، بهای کالای تولیدی کمتر از زمان سرمایه گذاری بوده و ضرر و زیان آنان کمابیش قطعی است. همزمان، خریداران کالا نیز که انتظار دارند روند تنزلی قیمت‌ها ادامه یابد، خرید اقلام غیرضروری را به تعویق می‌اندازند.

نتیجه توقف سرمایه گذاری و خودداری مصرف‌کننده از خرید کالا، کاهش هر چه بیشتر تقاضاست که روند کاهش قیمت‌ها را سرعت می بخشد و رکود اقتصادی و عواقب آن مانند بیکاری را تشدید می‌کند.

بانک مرکزی اروپا برای جلوگیری از این وضعیت، به کاهش نرخ بهره پایه و منفی کردن نرخ بهره سپرده‌های بانک‌ها مبادرت کرده است.

با کاهش نرخ بهره پایه توسط بانک مرکزی اروپا، بهره‌ای که به سپرده مردم در بانک‌های تجاری کشورهای عضو حوزه یورو تعلق می‌گیرد بسیار ناچیز است و بانک مرکزی اروپا امیدوار است این وضعیت باعث شود شهروندان کشورهای حوزه یورو به جای پس انداز و سپرده گذاری پول، آن را خرج یا سرمایه‌گذاری کنند و باعث افزایش تقاضا شوند. انتظار این است که افزایش تقاضا، تورم قیمت‌ها را به سطح مطلوب بانک مرکزی اروپا، یعنی حدود دو درصد، افزایش دهد.

برخی از اقتصاددانان در کارآیی سیاست‌های پولی دست کم در مقابله با رکود اقتصادی ابراز تردید کرده و گفته‌اند که دلیل استمرار رکود فعلی جهان عدم کارآیی این سیاست‌ها بوده است.

در حالیکه بسیاری از کشورهای حوزه یورو با رکود عمیق و عواقب آن، مانند نرخ بالای بیکاری، دست به گریبان هستند، بروز تورم منفی چشم اندازی بسیار نگران کننده محسوب می‌شود.

در عین حال، منتقدان این نوع سیاست‌ها نسبت به نتیجه بخش بودن اقدامات امروز بانک ابراز تردید کرده و گفته‌اند که این سیاست‌ها نمی‌تواند مشکلاتی مانند بی اطمینانی مصرف کننده نسبت به آینده خود و در نتیجه، بی میلی او به خرج کردن، بیکاری و کمبود درآمد بیکاران، و عدم تمایل سرمایه گذاران به سرمایه‌گذاری را مرتفع کند.

به گفته آنان، در شرایط بی اعتمادی نسبت به آینده اقتصادی، حتی ممکن است تصمیم‌هایی از قبیل آنچه که بانک مرکزی اروپا اتخاذ کرده عملا باعث تشدید نگرانی و بی‌اطمینانی بیشتر شود.

به گفته آنان، ابعاد مشکلات اقتصادی اروپا بیش از آن است که یکدهم درصد کاهش نرخ بهره بتواند آنها را حل و فصل کند./1421/1409/ح