در نظام مردم سالاری دینی آیتالله خامنهای مسیر قدرت از پایین به بالا می‌رود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، کتاب «فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» طی یک مراسم رسمی با حضور طلاب، علما، پژوهشگران و صاحب نظران حوزوی در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
در این مراسم آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، حجت‌الاسلام و المسلمین رشاد رییس پژوهشگاه، حجت‌الاسلام میراحمدی رییس انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه، علیرضا صدرا عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی و حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا مؤلف کتاب به ایراد سخن پرداختند.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در این مراسم تأکید کرد: بنده درباره شخصیت حضرت آیتالله العظمی خامنهای بدون مبالغه بر این باورم که ایشان از شخصیت‌های کم نظیر زمان معاصر ما بوده و حتی در بعدی و ابعادی شاید بتوان گفت شخصیت بی‌نظیر تاریخ معاصر ما هستند.
حجت‌الاسلام و المسلمین رشاد نیز بیان داشت: پس از امام خمینی(ره) احساس خلأ در رهبری نظام اسلامی نداشتیم؛ چرا که رهبر معظم انقلاب کاملا تفکرات و راه بنیانگذار کبیر انقلاب را دنبال می‌کنند.
نویسنده در این کتاب ضمن شرح دوران زندگی، تحصیل و مبارزه سیاسی رهبر معظم انقلاب مباحث مختلفی را در پنج فصل که هر فصل از چندین گفتار تشکیل شده را بیان می‌کند؛ «آیین اندیشه»، «آیین اجتماع»، «آیین شهروندی»، «آیین شهریاری» و «آیین سعادت» فصول تشکیل دهندگان کتاب هستند.
آیین اندیشه از دیدگاه رهبر معظم انقلاب
تلاش نویسنده در فصل نخست(آیین اندیشه) این بوده که چارچوب نظری، مفاهیم اساسی و مبانی فلسفه سیاسی را تعریف و شرح دهد؛ وی در گفتار چارچوب نظری پرسش «روش فهم فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» را مطرح و به آن پاسخ می‌دهد.
حجت‌الاسلام مهاجرنیا در گفتار دوم فصل نخست که از مفاهیم سیاسی تشکیل شده، سعی کرده تعریف مناسبی درباره مفهوم و جایگاه سیاست، موضوع سیاست، فلسفه سیاسی، فلسفه سیاسی اسلام، نسبت فلسفه سیاسی با کلام سیاسی و مشکلات فلسفه سیاسی در بخش‌های مختلف ارائه دهد.
پاسخ به مبانی هستی شناسی، مبانی انسان شناسی، مبانی فرجام شناسی از جمله تلاش‌های مؤلف در گفتار سوم(مبانی فلسفه سیاسی) می‌باشد.
روش فهم فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای
نویسنده در مقدمه کتاب و در پاسخ به پرسش «روش فهم فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» تأکید می‌کند: فلسفه سیاسی دانشی است که با رویکرد و روش عقلانی پیرامون مطلوبیت‌های حیات سیاسی انسان ها بحث می‌کند و به دنبال این است که «بهترین نوع زندگی اجتماعی»، «بهترین رژیم سیاسی»، «بهترین تعامل اجتماعی» و «بهترین غایات زندگی سیاسی» را تبیین نماید و بر خلاف سایر دانش‌ها و گرایش‌های دانش سیاسی از روزمرگی علم سیاست و عینی گرایی جامعه شناسی سیاسی و جزئی نگری فقه سیاسی، فاصله می‌گیرد و به عنوان رویکردی کلی، دائمی و فرازمانی به حیات سیاسی نظر دارد.
وی ادامه می‌دهد: کتاب «فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» را بر اساس روش پرسش‌گری سیاسی در پاسخ به بیست پرسش اساسی در شش محور کلی: روش فهم و مبانی فلسفه سیاسی، مناسبات زندگی فردی و اجتماعی و حقیقت حیات شهروندی و جایگاه حکومت و شهریاری و جهت گیری‌های غایی و آرمانی در فلسفه سیاسی سامان یافته است.
حجت‌الاسلام مهاجرنیا بیان می‌کند: ویژگی این کتاب، توجه محقق به نوآوری‌های فکری، ادبیات نوین، پایبندی به صبغه فلسفی از طریق پیوند بنیادهای نظری با سامانه‌های عملی، رعایت جامعیت موضوع و ابعاد فلسفه سیاسی است، همچنین تلاش شده تا علاوه بر کثرت استناد به اندیشه آیتالله خامنهای، پایبندی به اختصار و ایجاز نویسی و پرهیز از حواشی رعایت شود.
مجموعه آموزه‌های اسلام به فرجام سعادت ختم می‌شود
نویسنده در جمع بندی و نتیجه گیری فصل نخست، مبانی اساسی در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای را به سه بخش «هستی شناختی»، «انسان شناختی» و «فرجام شناسی» تقسیم و تأکید می‌کند که مبانی معظم له در این سه بخش خلاصه نمی‌شود.
وی در بخش «هستی شناختی» جهانی بینی توحیدی رهبر معظم انقلاب را این‌گونه تشریح می‌کند: همه جهان مخلوق الهی است و هیچ چیزی از دایره قدرت خداوند خارج نیست، توحید شناختی متعهد و بینشی فعال و سازنده است. طرز فکری است که در بنای جامعه و اداره آن و ترسیم خط سیر و راهبردی آن و تعیین هدف آن و تأمین عناصر حفظ و ادامه آن، دارای تأثیر اساسی و تعیین کننده است.
انسان در مقابل خدا قرار نمی‌گیرد، بلکه مخلوق الهی و دارای سرشت الهی است، موجودی برگزیده دارای ابعاد وجودی مختلفی است، قدرت تفکر، عقل، اراده و اختیار انسان در تعیین سرنوشت او تأثیرگذار است، مطالب بیان شده در بخش «انسان شناختی» از دیدگاه رهبر انقلاب از سوی نویسنده است.
سومین مبانی که نویسنده به بیان آن می‌پردازد، «فرجام شناسی» اندیشه سیاسی آیتالله خامنهای است که آن مجموعه آموزه‌های اسلام به فرجام سعادت ختم می‌شود، دومین اصل مهم اعتقادی در فرجام عالم قیامت است، رسالت انبیا معرفی مسیری است که به فرجام سعادت می‌رسد، دنیا مقدمه و مزرعه آخرت معرفی است، زندگی واقعی در فرجام این عالم است و همه کثرت‌های دنیا به سوی فرجام واحد در حرکتند را شش اصل اساسی این بخش بیان می‌کند.
آیین اجتماع چیست؟
حجت‌الاسلام مهاجرنیا ضمن تقسیم فصل دوم(آیین اجتماع) به سه گفتار «فرد و جامعه»، «دین و سیاست»، «قانون در جامعه»، «عدالت» و «امنیت در جامعه» در گفتار نخست «فرد و جامعه» مباحثی همانند ماهیت جامعه اسلامی، جامعه آرمانی اسلامی، ویژگی‌های جامعه اسلامی و جامعه جاهلی را مورد کنکاش قرار می‌دهد.
وی در گفتار دوم(«دین و سیاست) رابطه دین و سیاست و دلایل جدایی دین از سیاست؛ گفتار سوم(قانون در جامعه») مفهوم و ماهیت قانون، قانون تشریعی و قانون تکوینی، منشأ قانون و ویژیگی‌های قانون اسلامی مورد بررسی قرار می‌دهد.
مؤلف در گفتار چهارم(عدالت) چیستی عدالت، دلایل گستردگی مفهوم عدالت، عدالت به مثابه بنیاد اندیشه سیاسی، نسبت عدالت با مفاهیم همسو، گونه شناسی عدالت و آسیب‌ها و موانع تحقق عدالت و گفتار پنجم(امنیت در جامعه) تعریف امنیت، ضرورت و اهمیت، گونه شناسی امنیت، امنیت اجتماعی و امنیت ملی را بیان می‌کند.
کسانی که دین و سیاست را از هم جدا می‌دانند بیراهه رفته‌اند
مؤلف در فصل دوم(آیین اجتماع) ضمن بیان نظرات فیلسوفان اسلامی همانند فارابی، بوعلی سینا، بوعلی مسکویه، خواجه نصیر و ملاصدرا تلاش می‌کند در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای از اصطلاح مشترک در فلسفه سیاسی همه فیلسوفان اسلامی بهره گیرد، البته شالوده و مقومات مباحث اجتماع را قراین محکم بر مفهوم مورد نظر رهبری از دانش واژه اجتماع قرار می‌دهد و افزون‌بر مباحث پایه‌ای فرد و جامعه، به مقوله اساسی دین، سیاست، قانون، عدالت، امنیت در جامعه می‌پردازد.
وی با اشاره به گفتار «فرد و جامعه» تأکید می‌کند که مسأله فرد و جامعه دو عنصر مهم آیین اجتماع و از مسائل اساسی فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای است، تا آنجا که ایشان(رهبری) انسان سازی و جامعه سازی را از بزرگترین اهداف اسلام و رسالت انبیای الهی می‌دانند.
حجت‌الاسلام مهاجرنیا در گفتار «دین و سیاست» نیز یادآور می‌شود: آیتالله خامنهای با نگاه درون دینی معتقدند چنانچه دین اسلام به درستی شناخته شود، تصور جدایی آن از سیاست، غیر ممکن می‌نماید و کسانی که تلاش می‌کنند دین را از ورود به سیاست منع کنند یا کسانی که ورود دین را به سیاست دنیایی کردن دین تفسیر می‌کنند، هر دو به بیراهه می‌روند و خواسته یا ناخواسته جامعیت و جاودانگی اسلام را مورد تردید قرار می‌دهند، ایشان جدایی دین از سیاست را شبهه بیان کرده و آن را از مظاهر بزرگترین شرک در عصر حاضر است که بر همه برائت از آن لازم است.
عدالت از مهم‌ترین شالوده‌های جامعه انسانی و اسلامی از دیدگاه آیتالله خامنهای
با اشاره به گفتار «قانون در جامعه» نیز بیان می‌شود، قانون قبل از آنکه ویژگی سیاست و در حوزه حاکمیت، قدرت، دولت و حکومت مورد توجه باشد، ویژگی مهم جامعه است و شالوده اصلی همه جوامع است، هیچ جامعه‌ای بدون قانون امکان حیات ندارد و حذف قانون از جامعه آن را به هرج و مرج و فساد و در نهایت به نابودی می‌کشاند، از این‌رو در آیین اجتماع و سامانه جامعه اسلامی، قانون با همه جنبه‌های اثباتی آن در کنار امنیت و عدالت از ویژگی‌ها و شاخصه‌های مهم تلقی می‌شود.
در گفتار «عدالت» فصل دوم نویسنده عدالت را از مهم‌ترین شالوده‌های جامعه انسانی و اسلامی از دیدگاه فلسفه آیتالله خامنهای بیان می‌کند، همچنین تأکید می‌شود، عدالت به معنای این است که در جامعه هر چیزی در جای خود و متناسب با جایگاه خویش قرار گیرد و حقوق فردی و اجتماعی به نحو احسن مراعات شود؛ در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای عدالت به گونه‌های متنوعی تقسیم شده است که برخی عام و برخی خاص و برخی تنوع اسم گذاری است.
با اشاره به گفتار «امنیت» باید گفت: در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای مقوله امنیت از نیازهای اولیه، طبیعی و از خواسته‌های مهم بشری است و از ضروری‌ترین لوازم حیات فردی و اجتماعی تلقی می‌شود، اهمیت امنیت تا آنجاست که بقا و زوال جامعه بر مدار آن تعریف شده است و همه ابعاد زندگی اجتماعی بدان پیوند خورده است.
آیین شهروندی از دیدگاه آیتالله خامنهای
فصل سوم کتاب «فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» شامل آیین شهروندی است که از چهار گفتار «ماهیت حقوق شهروندی»، «کرامت شهروندی»، «آزادی» و «حق مشارکت» تشکیل شده است.
گفتار «ماهیت حقوق شهروندی» مباحثی همانند دانش واژه شهروندی، مفهوم حقوق شهروندی، گونه‌های حقوق شهروندی، حقوق شهروندان غیر مسلمان، مبانی حقوق شهروندی و حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
در نظام مردم سالاری دینی آیتالله خامنهای مسیر قدرت از پایین به بالا می‌رود
الگوی انسان کریم در انسان شناسی دینی، وجود دولت کریمه و وجود شهروندان کرامت طلب مؤلف‌های گفتار «کرامت شهروندی» هستند؛ گفتار آزادی نیز مطالبی همانند مفهوم آزادی، گونه شناسی آزادی، حدود آزادی، موانع درونی آزادی و نقد آزادی در تفکر لیبرالیستی غرب را مورد بررسی قرار می‌دهد.
گفتار «حق مشارکت» نیز شامل بخش مفهوم مشارکت، ابعاد و ویژگی‌های مفهوم مشارکت، جایگاه، اهمیت و ضرورت، پیش فرض‌های مشارکت، عرصه‌های مشارکت، شرایط مشارکت و آثار مشارکت است.
در فصل سوم تأکید می‌شود: بعد از بیان آیین اجتماع، اولین پدیده در حوزه فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای، حوزه زندگی شهروندی است، در منظومه فکری و نظام مردم سالاری دینی آیتالله خامنهای مسیر قدرت از پایین به بالا می‌رود.
مهم‌ترین حرف نظام اسلامی عدالت است
با اشاره به گفتار «ماهیت حقوق شهروندی» گفت که به طور خلاصه از دیدگاه آیتالله خامنهای، تمام کسانی که در جامعه اسلامی زندگی می‌کنند، شهروند جامعه اسلامی محسوب می‌شوند. از منظر ایشان نوع اعتقاد مذهبی و دینی در احراز شهروندی تفاوتی ایجاد نمی‌کند؛ امام مقصود از حقوق شهروندی مجموعه‌ای از حقوق خصوصی و عمومی است که بر روابط اجتماعی حاکم است و بیان کننده حقوقی است که هر فرد در قالب تابعیت یک کشور از آن برخوردار است.
گفتار «کرامت شهروندی»: آیتالله خامنهای درباره این نوع از کرامت، تحصیل آن را در زندگی شهروندی منوط به اجرای عدالت می‌دانند و معتقدند مهم‌ترین حرف نظام اسلامی عدالت است و همه تلاش‌ها و مجاهدت‌ها برای این است که در جامعه عدالت تأمین شود، که اگر عدالت تأمین شود حقوق انسان و کرامت بشری هم تأمین می‌شود و انسان به حقوق و آزادی خود هم می‌رسد.
در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای، کرامت برآیند مجموعه‌ای از اوصاف و ویژگی‌های انسانی است که جزء حقوق انسانی و به مثابه یک حق در زندگی شهروندی است.
آزادی به معنای رها شدن از قید و بند طاغوت‌ها
در گفتار «آزادی» نیز تأکید می‌شود که در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای، آزادی به معنای رها شدن از قید و بند طاغوت‌ها و امکان حرکت و پرواز به سوی سر منزل انسانیت که تعالی معنوی و الهی تعریف شده است.
بخش مستوفایی از فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای به نقد آزادی در تفکر لیبرالیستی غرب اختصاص یافته است. ایشان معتقدند در غرب آزادی واقعی وجود ندارد؛ آنچه هست متناقض با اراده انسان‌ها و متضاد با آزادگی روح و عقل است که تحت سیطره سرمایه داری افسار گسیخته ابزاری برای اسارت انسان‌هاست.
گفتار «حق مشارکت» نیز بیان می‌کند: در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای، دو نوع مشارکت مطرح شده است؛ یکی مشارکت مطلوب دینی، متناسب با نظام مردم سالاری دینی و دیگری مشارکت غربی متناسب با نظامات غیر دینی غرب که امروزه در بسیاری از کشورها جریان دارد.
انتخابات پرشور عظمت ملت را در برابر دشمن نشان می‌دهد
از نظر آیتالله خامنهای اصل حضور شهروندان در صحنه مشارکت نشان دهنده همبستگی ملی است و همبستگی ملی می‌تواند در مقابل توطئه‌های دشمنان به کشور مصونیت ببخشد.
همچنین آیتالله خامنهای معتقدند هر چه مشارکت و انتخابات پرشورتر باشد، عظمت ملت بیشتر در چشم مخالفان و دشمنانش دیده خواهد شد، آنها بر ملت حرمت بیشتری خواهند گذاشت، دوستان شما هم در دنیا خوشحال می‌شوند، عظمت ملت ایران را حضور مردم در انتخابات نشان می‌دهد.
نظر آیتالله خامنهای درباره آیین شهریاری
فصل چهارم(آیین شهریاری) در این بخش به مهم‌ترین مباحث مربوط به مدیریت سیاسی جامعه یعنی «قدرت سیاسی»، «مشروعیت»، «نظم ولایی» و «مردم سالاری دینی» تشکیل شده به مثابه آخرین نظریه فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای اشاره می‌شود.
گفتار «قدرت سیاسی» مفهوم و ماهیت قدرت، نظریه‌های قدرت و انواع قدرت را بیان می‌کند؛ گفتار «مشروعیت» نیز شامل مفهوم و ماهیت مشروعیت، منبع مشروعیت و حق اعمال حاکمیت است.
تعریف نظم سیاسی، ضرورت نظم سیاسی، گونه شناسی حکومت، حکومت اسلامی، حکومت ولایی، ولایت نبوی، ولایت سیاسی ائمه علیهم السلام، ولایت فقیه، ویژگی‌های نظم ولایی، ساخت قدرت در حکومت اسلامی و اهداف و کار ویژه‌های حکومت اسلامی است؛ گفتار «مردم سالاری دینی» نیز از مفهوم مردم سالاری دینی، پیشینه مردم سالاری، مبانی و اصول مردم سالاری دینی و اصول مردم سالاری دینی تشکیل شده است.
قدرت پدیده‌ای خنثی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب
در منظومه فکری آیتالله خامنهای جایگاه واقعی شهریاری بعد از شهروندی است و شهریاری ابزاری در خدمت شهروندی است و شهروندان در هر جامعه‌ای شهریاران خود را به منظور تأمین حقوق شهروندی و دستیابی به اهداف مورد نظر خویش بر می‌گزینند.
گفتار «قدرت سیاسی»: در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای قدرت پدیده‌ای خنثی است که به واسطه جهت گیری و کاربرد آن به خیر یا شر متصف می‌شود و به همین لحاظ است که ماهیت قدرت از دیدگاه دین و مکاتب بشری بسیار متفاوت می‌شود و در اسلام برای مصونیت صاحبان قدرت شرایط دشواری چون عصمت، عدالت، تقوا و فضیلت قائل شده‌اند.
رضایت عامه مردم از شروط تشکیل حکومت اسلامی
با اشاره به گفتار «مشروعیت» باید گفت که بر مبنای فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای مشروعیت مفهومی عمیق، متعالی و جایگاهی رفیع دارد، برخوردار از بار اعتقادی و منطبق با نظام تشریع الهی و مبنای تسلط مردم به سرنوشت خویش است؛ بنابراین مشروعیت توجیه عقلی یا عقلانی حق حاکمیت و انطباق قدرت بر قانون حاکم بر جامعه و پذیرش همگانی و مقبولیت مردمی و رضایت عامه مردم است که بر اساس موازین شرعی و الهی شکل می‌گیرد.
گفتار «نظام ولایی»، آیتالله خامنهای با تقسیم حکومت به دو نوع خوب و بد، حکومت اسلامی را مصداق مطلوب معرفی می‌کنند و آن را مصداق «ولایت» در لسان آموزه‌های دینی می‌دانند که چهار عنوان: نظم سیاسی علوی، نظم سیاسی علوی، نظم سیاسی ولوی و نظم سیاسی مهدوی مطرح شده است.
گفتار «مردم سالاری دینی»، در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای الگویی از سامانه زندگی سیاسی است که در ذیل نظام سیاسی اسلام مطرح شده است. بر اساس این نظریه تمام سطوح حکومت اسلامی یعنی حکومت اسلامی رسول اکرم صلی الله علیه و آله در مدینه، حکومت امام علی علیه السلام در کوفه، حکومت جهانی امام عصر عجل‌الله تعالی فرجه و الشریف و حکومت اسلامی در عصر غیبت در قالب ولایت فقیه؛ در همه این موارد از مصداق‌های مردم سالاری دینی هستند.
نگاهی بر آیین سعادت از منظر آیتالله خامنهای
فصل پنجم(آیین سعادت) نیز شامل شش گفتار «غایت‌گرایی در فلسفه سیاسی»، «حیات طیبه»، «سعادت در فلسفه سیاسی»، «کمال در فلسفه سیاسی»، «فضیلت در فلسفه سیاسی» و «خیر در فلسفه سیاسی» است.
گفتار «غایت گرایی در فلسفه سیاسی» شامل جمع بندی و نتیجه گیری؛ گفتار «حیات طیبه» نیز از بخش‌های چیستی حیات طیبه، تعریف حیات طیبه، عناصر و جلوه‌های طیبه یا عالم عندالله و راه‌های نیل به حیات طیبه است؛ مفهوم سعادت و عوامل نیز تشکیل دهنده گفتار «سعادت در فلسفه سیاسی» است.
گفتار «کمال در فلسفه سیاسی» از جمع بندی و نتیجه‌گیری؛ گفتار «فضیلت در فلسفه سیاسی» فضیلت‌های دینی، فضیلت‌های اخلاقی و فضیلت‌های عقلی؛ گفتار «خیر در فلسفه سیاسی» از مفهوم خیر و انواع خیر تشکیل شده است.
کمال در سپهر سیاست بخش جدایی ناپذیر فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای
بحث از مفاهیم اساسی‌ای چون غایت، کمال، سعادت، حیات، طیبه، فضیلت، خیر و اهمیت آنها در سپهر سیاست و زندگی سیاسی، بخش جدایی ناپذیر فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای است و فلسفه سیاسی ایشان بدون آن ابتر می‌نماید. روشن است مفاهیم فوق مرز مشترک بین فلسفه سیاسی و فلسفه اخلاق هستند و ما در اینجا به ماهیت اخلاقی آنها نخواهیم پرداخت.
با اشاره به گفتار «غایت گرایی در فلسفه سیاسی» باید گفت در فلسفه سیاسی غایت مدار آیتالله خامنهای مجموعه حیات انسانی به کاروانی تشبیه شده است که دارای یک مبدأ حرکت و یک مقصد عالی است و همه آفرینش به سمت آن غایت حرکت می‌کنند و از فاصله بین مبدأ و معاد به «اردوگاه» تعبیر شده است که به سوی مقصد الهی حرکت می‌کند.
چگونه می‌توان به حیات طیبه رسید
گفتار «حیات طیبه» در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای به تبعیت از قرآن مفهوم غایی حیات طیبه به عنوان یک شیوه زندگی استخدام شده است و همانند کمال و سعادت یک مرحله‌ای از حیات انسانی است؛ ایشان حیات طیبه را به زندگی در راه خدا و هدف‌های عالی، زندگی‌ای که کام انسان را شیرین کند و انسان با آن زندگی، احساس آرامش و آسایش نماید.
در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای راه‌هایی چون دین، ایمان، نظام سیاسی، جهاد اسلامی، فقه سیاسی و حکومتی، صبر و تحمل، عشق و محبت، آرمان‌های متعالی، زندگی شایسته و یاد خدا برای دستیابی به حیات طیبه ذکر شده است.
گفتار «سعادت در فلسفه سیاسی»: آیتالله خامنهای از غایت قصوا و سعادت آدمی که مطلوب نهایی است با عبارات و مفاهیمی چون کمال، تحصیل رضایت الهی، نورانیت، هدایت، حیات طیبه، کرامت و متخلق شدن به اخلاق الهی یاد می‌کنند.
رسالت دین هدایت انسان‌ها است
گفتار «کمال در فلسفه سیاسی»: در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای، کمال همانند سایر مفاهیم غایی از مفاهیم اساسی تلقی می‌شود که در همه مراتب سیاست وجود دارد و دارای مراتب متعدد است.
در منظومه فکری آیتالله خامنهای رسالت دین هدایت انسان‌ها و به کمال رساندن انسان‌ها را بر عهده دارد و چون انسان حقیقی مرکب از دو بعد چسم و روح است که جسم انسان با مرگ او متلاشی شده، از بین می‌رود، امام روح او که جوهر اصلی وجود او را تشکیل می‌دهد.
فضایل دینی با روش توحیدی از رهاورد وحی به دست می‌آیند
گفتار «فضیلت در فلسفه سیاسی»: فضیلت یکی از مفاهیم اساسی در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای است که ویژگی جامعه سعادتمند است؛ همچنین فضایل دینی با روش توحیدی از رهاورد وحی به دست می‌آیند.
آیتالله خامنهای بر این باورند که در هر جامعه‌ای که فضایل اخلاقی، اخلاق حسنه و مکارم اخلاقی رایج باشد و انسان‌ها از اخلاق نیکو از گذشت، از برادری، از احسان، از عدل، از علم، از حق طلبی برخوردار باشند. آیتالله خامنهای عقل انسان را راهنما، جهت بخش و تعیین کننده می‌دانند و بین علم، ایمان و عقل رابطه تنگاتنگی قائل هستند.
گفتار «خیر در فلسفه سیاسی»: در فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای همانند سایر فیلسوفان مسلمان، مقوله خیرات مطرح شده است و مراد از خیرات، مزایا و برتری‌هایی مانند سلامتی قدرت، ثروت، زیبایی، شهرت خوب، حسب و نسب است که خارج از روح آدمی بوده به بدن یا موقعیت اجتماعی او مربوط است.
گفتنی است، کتاب «فلسفه سیاسی آیتالله خامنهای» نوشته حجت‌الاسلام محسن مهاجرنیا در 1500 شمارگان و به قیمت 20 هزار تومان از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در 532 صفحه چاپ و روانه بازار شده است./993/