مبدأ نظریه ولایت فقیه از زمان معصومان است/ تشکیل حکومت اسلامی مبتنی بر قیام است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سید احمد علم الهدی صبح امروز در ششمین جلسه از درس خارج فقه خود که در محل مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد، در تبیین موضوعات فقهی مرتبط با اقامه حکومت اسلامی در عصر غیبت، گفت: سه مبحث داریم که باید در بحث حکومت اسلامی از نظر فقهی منقح شود؛ اولا موضوع بحث درس که «جواز اقامه حکم در عصر غیبت» است.

وی افزود: اساسا وقتی به این نتیجه رسیدیم که حاکمیت حق خداوند است و اجرای آن به وسیله مظهر خداوند یعنی وجود اقدس معصوم(ع) است، در دورانی که معصوم در دسترس نبوده و عصر غیبت است؛ باید دید آیا تشکیل حکومتی که مخصوص معصوم است برای فقیه جامع الشرایطی که از طرف معصوم(ع) به عنوان مرجع مردم معین شده، جایز است یا خیر؟

تشکیل حکومت اسلامی مبتنی بر قیام است

امام جمعه مشهد با بیان این که «تشکیل حکومت در زمان غیبت و حضور معصوم(ع) مبتنی بر قیام است»، اظهار کرد: خود ائمه(ع) هم اگر می خواستند تشکیل حکومت دهند باید قیام می کردند و در مسأله قیام سیدالشهدا این مسأله مورد بحث است که آیا این قیام برای تشکیل حکومت بود یا خیر؛ اگر برای تشکیل حکومت بود، این سوال مطرح می شود که وقتی امام(ع) می دانستند این قیام به نتیجه عملی نمی رسد، چرا قیام کردند؟ اما اگر برای تشکیل حکومت نبود، پس امام باید برای تشکیل حکومت چه کند؟

آیت الله علم الهدی در پاسخ به این شبهه خاطرنشان کرد: مرحوم شهید مطهری معتقد بود قیام امام حسین(ع) برای تشکیل حکومت نبود و بنا به فرموده خود حضرت که فرمودند «اُریدُ أن آمر بِالمَعروف وِ أنهی عَنِ المُنکَر»، قیام ایشان برای نهی از منکر بود و این فریضه ای الهی بوده و انسان نمی تواند بر حسب نتیجه از وظیفه اش سرپیچی کند، در نتیجه سیدالشهدا با این که می دانست آینده جنگ چه هست، قیام کردند.

وی با طرح این پرسش که «آیا قیام برای حکومت در عصر غیبت جائز است؟»، افزود: سلسله ادله ای برای جایز نبودن قیام در دوران غیبت وجود دارد که در نتیجه آن ها تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت هم جایز نیست اما این ادله بحث دارد و قابل پاسخ دادن است.

مبدأ نطریه ولایت فقیه از زمان معصوم است

عضو مجلس خبرگان رهبری «سیر تاریخی نظریه ولایت فقیه» را دومین مبحثی دانست که در بررسی فقهی حکومت اسلامی در عصر غیبت، مطرح است و گفت: برخی می خواهند بگویند نظریه ولایت فقیه 200 سال بیشتر عمر ندارد و از زمان مرحوم نراقی مطرح شده است و برخی دیگر می گویند عمرش در فقه بیش تر است و از زمان صفویه مطرح شده، اما ما معتقدیم مبدأ نظریه ولایت فقیه از زمان معصوم(ع) است و در زمان ائمه(ع) هم بین اصحاب ایشان مطرح بوده است.

آیت الله علم الهدی افزود: در عمل معصومان قبل از وجود اقدس امام زمان(عج) نیز مسأله حاکمیت و ولایت فقها مطرح بوده و معصومان(ع) به نواب خود ولایت می دادند و این موضوع در زمان غیبت صغری و قبل از تاریخ اولیه فقه بین فقهای سلف مانند شیخ مفید و سید مرتضی هم سابقه دارد.

وی با بیان این که «اثبات خود ولایت فقیه و اختیارات ایشان بر اساس ادله اربعه سومین مبحث فقهی در این رابطه است»، یادآور شد: جواز اقامه حکم در عصر غیبت باید با ادله اربعه اثبات شود و شبهات و اشکالات آن را هم مورد بحث قرار دهیم.

امام جمعه مشهد مقدس استدلال عقلی را نخستین دلیل مطرح بر جواز اقامه حکم دانست و خاطرنشان کرد: اولین نکته در این حوزه، مسأله قلمرو دین است؛ دو واقعیت وجود دارد که اقتضای آن ها جواز حکومت در عصر غیبت و بلکه ضرورت حکومت در عصر غیبت است؛ یکی اصل قطعی قلمرو دین و دوم اصل جهان شمولی اسلام.

آیت الله علم الهدی در تبیین سخن خود اظهار کرد: دین اسلام، دین قیّم است و اگر حکومت در قلمرو اش وجود داشته باشد، اقتضای دین قیّم این است که حکومت محدود به زمان خاصی نشود چرا که تمام قلمرو دین باید محقق شود.

وی افزود: در مقام قلمرو دین بزرگ ترین نقطه استدلال، آیه شریفه «ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین» است که نشان می دهد شئون تمام زندگی ما که در ارتباط با جریان هدایت مان به طرف کمال عبودیت حق است، در قلمرو دین است و دین آمده تا ما را به طرف بندگی خداوند هدایت کند، در نتیجه شئونی که در جریان عبودیت خداوند نیست از قلمر دین خارج است./820/201/ب1