سناریوهای آمریکا و نادیده گرفتن حق مردم سوریه در مذاکرات وین
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، «پس از برگزاری نشست وین با حضور ایران، اوباما مجوز استقرار نیروهای عملیات ویژه آمریکایی در سوریه را صادر کرد.» خبر کوتاه بود اما حاوی پیام‌ها و اهداف متعددی است.
آمریکا بعد از یک سال بمباران عراق و سوریه بارها به شکست ائتلاف خودساخته ضدداعش اعتراف کرده است و مهم‌تر اینکه اوباما بیش از این 16 بار اعلام کرده بود نیروی زمینی به سوریه اعزام نخواهد کرد. اما اکنون چه اتفاقی افتاده که سیاست آمریکا در اعزام نیروی زمینی به سوریه تغییر کرده است؟ هرچند این سیاست هم محکوم به شکست است و به قول سناتور برایان شاتز، عضو کمیته تخصیص بودجه دفاعی سنا «این تغییر در سیاست یک اشتباه راهبردی است»، اما در نگاه اول، این تصمیم اوباما بیانگر این است که آمریکا هیچ‌گاه در مسائل منطقه‌ای و جهانی دارای سیاست اصولی و صحیحی نبوده و هر کجا که منافعش اقتضاء کند آشکارا نقض قول و عهد می‌کند. لذا اولین پیام این اقدام آمریکا این است که آمریکا هیچ‌گاه قابل اعتماد نیست و نمی‌توان روی سیاست‌ها و قول‌های دولتمردان و دولت‌زنان آمریکایی حساب باز کرد.
اما هرچند دعوت ایران به مذاکرات سوریه اذعان به نقش و جایگاه جمهوری اسلامی در منطقه است و بدون حضور ایران مشکلات منطقه قابل حل نیست، اما نباید از اهداف پشت پرده و سناریوهای احتمالی برگزاری نشست وین در مورد سوریه با دعوت از ایران، همزمان با اعلام خبر اعزام نیروی زمینی به سوریه از سوی آمریکا، غفلت و چشم‌پوشی کرد. لذا به نظر می‌رسد این اقدام آمریکا تا حدودی نمادین و با اهداف مختلفی طراحی شده که دارای پیام‌های متعددی است:
1- می‌تواند دلیلی بر شکست کامل سیاست‌های آمریکا در منطقه به ویژه در سوریه باشد و از این رو مجبور شده تا برای جبران مافات سیاست خود را تغییر دهد.
2- یکی از اهداف آمریکا از این اقدام امید دادن به بخشی از گروه‌های تروریستی است که با ادعای میانه‌روی دست به کشتار مردم سوریه می‌زنند.
3- با توجه به اینکه آمریکا در یافتن راه‌حلی برای بحران سوریه، به طور گام به گام مجبور به عقب‌نشینی شده، این اقدام نمادین آمریکا پیام دلگرم‌کننده‌ای به متحدان منطقه‌ای‌اش می‌تواند باشد که آنها را رها نکرده است.
4- هدف مهم دیگری که برای این تصمیم آمریکا متصور است اینکه انگیزه اصلی آمریکا جلوگیری از حمله جنگنده‌های روسیه به مواضع تروریست‌ها است که آمریکا از آنها به عنوان «مخالفان میانه‌روی بشار اسد» یاد می‌کند. هرچند جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید گفته به محل استقرار این نیروهای ویژه اشاره نمی‌کند.
ولی رابرت بائر، مقام بلندپایه سابق سازمان جاسوسی آمریکا گفت این نیروها در مناطق تحت کنترل مخالفان مورد حمایت آمریکا مستقر می‌شوند. این بدان معنی است که آمریکا با استقرار نیروهای زمینی خود در کنار تروریست‌ها قصد دارد تا مانع حملات هوایی روسیه به آنها شود و هرگونه حمله روسیه به مواضع تروریست‌ها را حمله به نیروهای خود تلقی کند. اما آیا روسیه حاضر است به حملات هوایی خود به تروریست‌ها پایان دهد؟
5- آمریکا با اعزام نیروی زمینی سعی دارد موازنه قدرتی را که در هفته‌های اخیر به نفع بشار اسد و متحدین منطقه‌ای او سنگینی کرده، تغییر دهد تا شاید آب رفته را به جوی برگرداند. اما در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که آیا حضور 50 نیروی ویژه آمریکایی می‌توانند موازنه قدرت را در برابر ارتش سوریه و جنگنده‌های روسی حفظ کنند؟
6- البته تحلیل قبل در صورتی می‌تواند معتبر باشد که بپذیریم حضور محدود نیروهای ویژه آمریکا آغازی برای حضور گسترده نظامیان آمریکا در سوریه است و می‌تواند مقدمه‌ای برای حضور طولانی‌مدت نیروهای آمریکایی در سوریه تلقی شود. چیزی که اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا احتمال استقرار تعداد بیشتری از نیروهای ویژه را در سوریه رد نکرد و گفت «اگر ماموریت اولیه این نیروها موفقیت‌آمیز باشد نیروهای بیشتری اعزام خواهند شد و قصد داریم ابتکار عمل به خرج دهیم و در هر کاری که جواب دهد سرمایه‌گذاری کنیم.» (رویترز 9 آبان 94). برایان شاتز عضو کمیته سنا در مورد تخصیص بودجه دفاعی هم تاکید کرده است «ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم اعزام نیروهای عملیات ویژه از نظر گستردگی و زمانی محدود باقی بماند.» (پایگاه خبری سنای آمریکا 9 آبان 94.)
7- هرچند جان کری اعلام کرد همزمانی اعلام خبر اعزام نیروی زمینی به سوریه با نشست وین، کاملا تصادفی بوده اما آمریکا با انتشار خبر اعزام نیروهای ویژه آمریکایی به سوریه همزمان با نشست وین قصد داشت اولا تصریح کند مواضعش در باره سوریه تغییر نکرده و به نوعی بر شکست‌های خود سرپوش بگذارد. ثانیا قصد داشت تا از این فشار و تهدید پای میز مذاکره وین بهره ببرد و امتیاز بگیرد و سیاست‌های خود را دیکته کند که البته نتوانست.
8- اما چند سناریوی دیگر را هم نباید از نظر دور داشت:
الف- دعوت از ایران به نشست وین می‌تواند القاءکننده نوعی مذاکره آمریکا و ایران در موضوعاتی غیر از موضوع هسته‌ای باشد، در حالی که رهبر معظم انقلاب هرگونه مذاکره در غیر موضوع هسته‌ای را ممنوع کردند. البته دیدارهای جداگانه مقامات دو کشور در حاشیه این نشست می‌تواند تقویت‌کننده چنین ظنی باشد.
ب- آمریکا و متحدان غربی - عربی‌اش که همگی از حامیان کنار گذاشتن بشار اسد هستند، با دعوت از ایران به نوعی درصدد القاء «ایجاد همگرایی تدریجی منطقه‌ای علیه بشار اسد» هستند و تلاش دارند در فرآیند مذاکرات طولانی ایران را گام به گام به راهبرد حذف تدریجی بشار اسد در طول مذاکرات وادار کنند. اما با مواضع اصولی جمهوری اسلامی این‌گونه سناریوها قطعا محکوم به شکست است، سیاستی که بارها از سوی مقامات جمهوری اسلامی رد شده و هرگونه تصمیم‌گیری در مورد بشار اسد را فقط در صلاحیت ملت سوریه دانسته‌اند. آمریکا تصور می‌کند می‌تواند مدل عراق و کنار گذاشتن نوری المالکی را در سوریه پیاده کند، در حالی که بشار اسد نماد مقاومت ملت سوریه است و در خط مقدم محور مقاومت در منطقه ایستاده و حذف وی به این سادگی‌ها نخواهد بود و نظام جمهوری اسلامی نیز هرگز اجازه نخواهد داد، چرا که حفظ سوریه با حفظ امنیت ملی ایران گره خورده است.
ج- آمریکا قصد دارد با هر وسیله ممکن مانع حل بحران سوریه و نابودی تروریست‌ها به عنوان ابزار اجرای سیاست‌های شوم خود در منطقه شود. لذا با دعوت از ایران برای حضور در نشست‌های سوریه تلاش می‌کند به افکار عمومی اولا القاء کند که ایران مانع حل و فصل سیاسی بحران سوریه و عامل ادامه جنگ در این کشور است. ثانیا اکنون که جایگاه و نقش تاثیرگذار جمهوری اسلامی در معادلات منطقه بر همگان آشکار شده، آمریکا قصد دارد با ممانعت از حل بحران سوریه، وانمود کند که ایران هم در این زمینه ناتوان و نقش جمهوری اسلامی بی‌تاثیر است، لذا دستگاه دیپلماسی سیاست خارجی باید در این خصوص هوشیار باشد.
9- و اما بیانات دقیق و کارشناسانه رهبر معظم انقلاب در دیدار با سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران که برخاسته از نگاه اسلامی و انقلابی به مسائل منطقه بود، همه رشته‌های پیشین آمریکا را پنبه کرد. ایشان صلاحیت کشورهای غربی و در رأس آن، آمریکا را برای تصمیم‌گیری درباره دولت قانونی و برخاسته از رأی مردم سوریه، به شدت و به گونه‌ای منطقی زیر سوال بردند و برخلاف آمریکا و متحدان اروپایی و منطقه‌ای آن که توسل به زور و عملیات تروریستی را گره‌گشای بحران سوریه قلمداد می‌کنند، رهبر معظم انقلاب اولا راه‌حل بحران را «سوری- سوری» معرفی کردند و ثانیا تاکید فرمودند که درباره آینده سوریه فقط مردم سوریه حق تصمیم‌گیری دارند./998/د101/س
منبع: روزنامه کیهان