تحکیم دیدگاه انتقادی در تحصیل دروس حوزوی راه پرورش طلاب نخبه و کارآمد

حجت الاسلام سید کاظم سیدباقری، استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به شاخصه‌های تحصیل هدفمند در حوزه علمیه اشاره کرد و گفت: تحصیل همراه با برنامه مشخص و افق روشن یکی از مسائل مهم و کلیدی در تحصیل هدفمند همراه با معنویت است که الگو و نماد آن در حوزه‌های علمیه تبلور یافته است.

وی اظهار داشت: هدفمندی تحصیل هنگامی دقیق و شفاف می‌شود که هدف دانش‌پژوه از درس‌خواندن مشخص باشد؛ بنابراین یکی از مسائل کلیدی در نظام آموزشی حوزه این است که طلبه می‌خواهد چه هدفی را دنبال می‌کند.

حجت الاسلام سیدباقری افزود: به عنوان مثال هنگامی که طلبه  هدف از خواندن ادبیات عرب با قواعد پیچیده را نداند و به تعبیر دیگر اگر برایش هدف مشخص نشود، دچار نوعی سردرگمی می‌شود و به دنبال مسائل حاشیه ای و جنبی کشانده می شود.

وی کاربردی کردن دروس حوزه علمیه را ضروری خواند و تأکید کرد: گام نخست در تحصیل موفق، برنامه‌ریزی هدفمند آموزشی و در گام بعدی کاربردی کردن آموخته‌هایی همچون ادبیات عرب است.

استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: دروسی همچون ادبیات عرب، ابزاری برای ورود فهم دین و علوم اسلامی است؛ از این‌رو کاربردی کردن این دروس در مشخص کردن اهداف تحصیل طلاب بسیار اهمیت دارد.

وی به لزوم ‌به‌روز رسانی و روان‌سازی متون پیچیده کتاب‌های درسی حوزوی اشاره و تأکید کرد: کاربردی کردن دروس باید به روش‌های مختلف از جمله طراحی کتاب‌های آموزشی جدید عملیاتی شود و طبیعی است عالمی که هفتصد یا هشتصد سال پیش، کتابی نوشته است؛ هیچ اطلاع و دغدغه‌ای در زمینه آموزش طلاب نداشته و قرار نبوده است کتابش صدها سال، جزء متون آموزشی حوزه باشد؛ بنابراین هنگامی که طلبه غرق در کلمات و عبارات پیچیده کتب درسی حوزه می‌شود، به طور طبیعی از هدف اصلی‌اش باز می‌ماند.

حجت الاسلام سیدباقری با اشاره به نکات مثبت دیدگاه انتقادی در نظام آموزشی خاطرنشان کرد: در تفکر انتقادی، تلاش استاد و شاگرد بر این است که طلبه یا محصل در یک فرآیند انتقادی، استدلالی و عقلانی پرورش پیدا کند و در این دیدگاه نظام آموزشی، محصل را منتقد و خردگرا تربیت می‌کند و آموزش می‌دهد.

وی تحول کاربردی نظام آموزشی حوزه علمیه را مهم برشمرد و یادآور شد: باید سیستم‌های مباحثه، نقد و انتقاد در نظام آموزشی حوزه علمیه به روز، علمی و عملیاتی شود./908/ت302/س