اسلام دین علم، عقل و قرآن است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ششمین جلسه تفسیر سوره دخان از سوی آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی، ششم رمضان سال جاری در بیت وی در تهران برگزار شد.

آیت‌الله مدرسی در ابتدای این جلسه گفت: در ابتدای آیه 7 سوره دخان آمده است: «رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا؛ همان پروردگار آسمان‌ها و زمين و آنچه ميان آن‌هاست»، یکی از آیات وحدت خالق این است که تمام موجودات به هم متصل هستند، برای اینکه ارتباط موجودات کامل باشد هر موجودی ابزاری دارد که این رابطه را تنظیم می‌کند مثلاً در مورد ما انسان‌ها این حواس ماست که رابطه ما با محیط را تنظیم می‌کند، همچنین چون انسان گل سر سبد خلقت است خدا برای هر انسانی تعداد زیادی از ملائک را قرار داده است که رابطه انسان با طبیعت را تنظیم کنند زیرا ملائک، موکل به طبیعت هستند یعنی همه عالم به وسیله ملائک اداره می‌شود و به این‌کار موظف هستند.

وی افزود: عقل، ابزار کار ماست چون بشر می‌خواهد تمدن بسازد و برای این منظور باید سلسله مراتبی طی شود، هرچه تمدن انسان پیشرفت بیشتری کند، انسان به ابزار اولیه، توجه بیشتری دارد و همچنین به خطرهای موجود نیز بیشتر توجه می‌کند که نوعی پرهیزگاری محسوب می‌شود. در این تمدن‌سازی؛ پیامبران، ائمه و علما در یک جهت هستند و همه می‌گویند ظلم نکنید، این قوانینی که گذاشته شده نیز برای امنیت ماست.

صاحب تفسیر «من هدی القرآن» بیان کرد: شرط اثرگذاری حرف پیامبران، ائمه وعلما این است که افراد، حرف‌ها را جدی تلقی کنند، آیات کریمه نیز به این نکته تأکید می‌کنند اگر هشدارها را جدی بگیرید نجات می‌یابید اما اگر بازی‌گوش باشید این مطالب به درد شما نخواهد خورد، این «إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ» (دخان، 7) یعنی اگر دنبال یقین باشید و به همین مطلب اشاره دارد، لذا ما باید هشدارها را جدی بگیریم و پرهیزکاری پیشه کنیم، مثل آن شخصی که به مکروهی عمل کرد بعد سه روز روزه گرفت، یا مثلاً یکی از مستحبات اول ماه رمضان که متأسفانه الان منسوخ شده استهلال است و زمانی که کسی اول ماه رمضان را می‌بیند دعایی دارد که در آن می‌گوید: «ربی و ربک واحد» یعنی پروردگار من و پروردگار ماه یکی است، همین خودش یک ارتباط بین من و ماه برقرار می‌کند.

وی اظهار کرد: در آیه بعدی آمده است: «لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ؛ هيچ خدايى جز او نيست، زنده مى‌كند و مى‌ميراند» (دخان، 8)، که «اله» یعنی آنکس که وقتی مشکل دارم به او برمی‌گردم و این مطلبی وجدانی است که کسی نمی‌تواند آن را انکار کند، زیرا او زنده مى‌كند و مى‌ميراند، در مورد بت نیز که بعضاً به عنوان اله مورد توجه قرار می‌گرفت نوشته‌اند کسی فوت می‌کند و مردم همه خوبش را گفتند بعد برای نسل بدی این شخص خیلی مورد احترام قرار گرفت و آنان سنگی که شبیه این شخص بود را به این عنوان که روح آن فرد درونش حلول کرده پرستیدند و اینطور بت به عنوان اله مورد توجه قرار گرفت، پس ما نباید افراد معمولی را معصوم فرض کنیم حتی اگر مرجع تقلید باشند، پیامبر(ص) نیز در این مورد فرموده‌اند بدترین چیزی که من از آن بیم دارم این است که عالمی اشتباه کند و مردم از او پیروی کنند، پس مشخص می‌شود مسلمانان باید چشمانشان باز باشد و جامعه اسلامی باید یک جامعه با بینش باشد، دین ما دین علم، عقل و قرآن است و ما نباید هر حرفی را بپذیریم.

این مفسر قرآن گفت: در آیه بعدی آمده است: «بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ؛ [كافران اين را باور ندارند،] بلكه آن‌ها در شك و ترديد سرگرم بازى‌اند.» (دخان، 9)، در این مورد باید گفت برخی زندگی را بازیچه گرفته‌اند، مثل شخصی که دیوانه‌وار رانندگی می‌کند، این‌ها یا زندان‌ها را پر کرده‌اند یا بیمارستان‌ها را پر کرده‌اند، یا برخی‌شان آنجا که قوانین ضعف دارد سوء استفاده می‌کنند، خب همه‌اش که نباید قانون باشد انسان باید خودش نیز همت کند، از طرف دیگر اینان همه‌اش شک می‌کنند که فلان آیه معلوم نیست فلان مطلب را بگوید یا همه‌اش شک می‌کنند که معلوم نیست سند فلان حدیث صحیح باشد، این شک‌های بی‌جا نیز درست نیست.

آیت‌الله مدرسی در پایان این جلسه بیان کرد: عده‌ای بودند که ایمان نداشتند و به همین سبب، قحطی آنان را فراگرفته بود به طوری که از شدت قحطی درست نمی‌توانستند اطرافشان را ببینند، لذا نزد پیامبر(ص) آمدند و تظاهر به ایمان کردند و خواستند پیامبر(ص) دعا کند قحطی از آنان برود اما وقتی پیامبر(ص) دعا فرمودند و قحطی از آنان برگشت، بازهم بی‌ایمان شدند که آیه آمد: « بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ؛ [كافران اين را باور ندارند،] بلكه آن‌ها در شك و ترديد سرگرم بازى‌اند.» (دخان، 9)./202/9597/ب1