فاصله بین بهشت و جهنم اولین پیام مفهومی قرآن است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، شانزدهمین جلسه تفسیر قرآن آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی در رمضان سال جاری، امروز هفدهم رمضان در بیت وی در تهران برگزار شد.

آیت‌الله مدرسی در ابتدای این جلسه با قرائت آیات 51 تا 56 سوره دخان، گفت: اولین پیامی که از آیات قرآن درباره دوزخ و بهشت می‌فهمیم، این است که فاصله بین بهشت و جهنم بسیار زیاد است و ما نباید بگوییم بهشت اگر شد شد اگر نشد هم نشد، بهشت باید بشود و باید خودمان را از جهنم دور کنیم زیرا فاصله این دو زیاد است.

وی در مورد پیام فاصله بهشت و جهنم افزود: پیام فاصله بهشت و جهنم این است که انسان بسیار عظمت دارد به طوری که در یک حالت می‌تواند همنشین پروردگار جهانیان شود و در حالت دیگر به قعر جهنم سقوط کند، مثلاً تفاوت بین عمربن‌سعد و حربن‌ریاحی را ببینید که پسر سعد به کجا رسید و یکی از آقایان عادی از لشکریان ابن‌زیاد به کجا رسید که 33 نفر از فقها و محققین بزرگ ما در طول تاریخ از اولاد حر هستند و فقط یکی از آنان حرعاملی صاحب وسائل الشیعه است، پس این فاصله را همیشه به خاطر بسپاریم زیرا شوخی نیست.

این فقیه در تبیین معنای متقین اظهار کرد: همانطور که شب قبل گفتیم، اثیم یعنی کسی که بی‌راهه رفته است، در مقابل آن متقین قرار دارند، کلمه تقوا از وقایه به معنای حفظ گرفته شده است و متقی یعنی کسی که همیشه خود را حفظ می‌کند یعنی مثلاً اگر کسی در جاده‌ای کوهی است و خود را حفظ می‌کند که از این جاده منحرف نشود و سقوط نکند، متقی است.

وی گفت: خدا در سوره انسان فرموده است که ای بشر بدان که تو در بوته ابتلا و امتحان هستی. بشر از زمانی که نطفه‌اش منعقد شد ابتلایش شروع شد و تا نفسش قطع نشود این ابتلا هست.

صاحب تفسیر «من هدی القرآن» در تفسیر آیه 51 سوره دخان بیان کرد: از اینجا بحث‌هایی در مورد نیازهای انسان است. هر آنچه ما دنبالش هستیم در بهشت پیدا می‌شود، اولین هدف هر انسانی سلامتی است، یعنی جایی باشد که سالم باشد و خطر نداشته باشد، مقام امین یعنی جایی که بی‌خطر باشد.

وی در تبیین کلمه مقام افزود: کلمه مقام که برخی آن را مَقام و برخی آن را مُقام خوانده‌اند تفاوت بین جا و جایگاه است، مَقام یعنی جا ولی مُقام به معنای جایگاه است، جایگاه یک جای موقت است مثل جایگاهی که افسر ارشدی در آن می‌ایستد و در آن سان می‌بیند که این همیشگی نیست لذا ما قرائت مُقام امین را قبول نداریم زیرا این بهشت همیشگی است.

آیت‌الله مدرسی اظهار کرد: دومین چیزی که دنبالش هستیم خوراک و نوشیدنی خوب است که بهشت این را در حد کمال دارد زیرا یک وقت برای کسی میوه می‌آورند که این خوب است، اما کسی که در باغ میوه باشد معدن میوه را دارد.

وی در تبیین کلمه عیون گفت: ظاهر عیون، چشمه است اما برخی تفسیر کرده‌اند اینجا هرنوع آبی مراد است چه رود باشد و چه چشمه باشد، زیرا اعراب 70 معنا برای عین دارند و هرچه بسیار ظاهر باشد را عین می‌گویند، آب هم چه از زمین بجوشید عین است و چه آب روان عین است یعنی آبشان آنقدر زیاد است که کاملاً مشخص است.

این مفسر قرآن کریم در تفسیر آیه 52 سوره دخان بیان کرد: چیز دیگری که دنبالش هستیم لباس است، سندس و استبرق که آمده نیز هر دو اسم حریر است چون ابریشم دو نوع نازک و ضخیم بوده است و لباس اهل بهشت از ابریشم است، اهل بهشت لباس برای حفاظت از سرد لباس نمی‌پوشند زیرا امام باقر فرموده‌اند هوای بهشت مانند بین‌الطلوعین است یعنی هوایش ملایم است، بلکه این لباس‌ها برای زینت است و دو نوع است زیرا یک وقت انسان نیاز به لباس نازکی دارد که راحت‌تر باشد و زمانی می‌خواهد لباس شکیل‌تری بپوشد.

وی اظهار کرد: همچنین حاجتی در نفس انسان است که با دیگران خو بگیرد و با هم اختلاط کنند و بهترین لذت‌های اهل بهشت لقاء الاخوان است و این‌ها همیشه در دعوت یکدیگر هستند، یعنی یا مهماندار هستند یا خودشان مهمان هستند. روایت داریم، کمترین شخصی بهشتی آنقدر امکانات دارد که می‌تواند کل اهل بهشت را بر سر یک میز دعوت کند.

آیت‌الله مدرسی در مورد بهترین ساعات بهشت افزود: اهل بهشت چون مهمان یکدیگر هستند ماجراهای دنیا را برای هم تعریف می‌کنند و خدا را شکر می‌کنند که نجاتشان داده است مثلاً برای یکدیگر تعریف می‌کنند یادت است ساواکی‌ها ما را می‌زدند؟ حالا آنان در جهنم هستند، یادت است در جبهه چه شد؟ این ثمره‌اش است و شکر خدا می‌کنند و این بهترین ساعات بهشت است.

وی اظهار کرد: وقتی می‌خواهند بخوابند، خدا می‌فرماید: «زَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ»، حور از اَحوَر یا حَوراء گرفته شده است و یعنی پوست اینان شفاف است.

این فقیه با بیان اینکه حوریان نیز مهریه دارند گفت: یکی از موارد مهریه آن‌ها نماز است، کسی از امام‌صادق(ع) در مورد چگونگی حوریان سؤالاتی کرد، امام‌صادق(ع) فرمودند این سؤالات را نکن، مهرشان نماز است.

وی افزود: پیامبر(ص) فرمودند این تکه نانی که به فقیر می‌دهید این مهر حور العین است، ما انسان‌ها متأسفانه اگر از اول تا آخر زندگیمان را حساب کنیم شاید چند تن نان را با اسرافمان از بین برده باشیم ولی اگر توجه می‌کردیم آن را به فقرا می‌دادیم. روایت داریم، این خوردنی‌های اضافه در سفره را یا به فقرا بدهیم یا خودمان بخوریم و نگذاریم اسراف شود.

وی یادآور شد: ایرانیان عادتی داشتند که از سر دیگ به همسایه می‌دادند یعنی اول به همسایه غذا می‌دادند تا اگر بوی غذا به همسایه رسیده است اذیت نشود، این غلط است که غذا را چند روزی در یخچال بگذاریم بعد تازه به فکر همسایه بیفتیم.

آیت‌الله مدرسی گفت: عین جمع عیناء است عیناء به معنای چشم درشت است یعنی حوریان چشمان درشتی دارند، چشم دریچه روح است و یکی از صفات حور العین این است که خیلی شوهرانشان را دوست دارند از این جهت یکی از بشارت‌های مؤمن این است که حور العین می‌گوید: مدت‌هاست که خدا مرا برای تو خلق کرده و همه‌اش دارم انتظار تو را می‌کشم.

وی افزود: دیگر اینکه، انسان بعضی اوقات هوس چیزی می‌کند، هرچه فکر کنید که دلتان می‌خواهد به شما می‌دهند، مهم‌تر از همه این است که این‌ها مرگ ندارند، وقتی اهل بهشت به بهشت رفتند و اهل جهنم به جهنم رفتند، بره سیاه چشمی بین بهشت و جهنم می‌آورند و به اهالی بهشت و جهنم می‌گویند این مرگ است و او را ذبح می‌کنند، روایت داریم اهل بهشت از خوشحالی به وجد می‌آیند تا اندازه‌ای که اگر مرگی بود می‌مردند، و اهل جهنم آنقدر ناراحت می‌شوند که اگر مرگی بود از ناراحتی می‌مردند، بالأخره ما در درونمان خوف مرگ است اما آن‌وقت تمام می‌شود.

این مفسر قرآن کریم بیان کرد: از همه مهمتر اینکه اهل بهشت در وجدند که ما جهنم نرفتیم، گاهی اینان با اهل جهنم هم‌صحبت می‌شوند و اهل جهنم همان نگاهی که به اهل بهشت می‌کنند همان برایشان عذاب است و اهل بهشت همان نگاهی که به عذاب جهنمیان می‌کنند همان برایشان نعمت است.

وی اظهار کرد: دنیا و آخرت دو تکه از یک حقیقت هستند، دنیا، زندگی اول و آخرت، زندگی دوم است، یکی از مطالب مهم برای ما بعد از اینکه صفات بهشت و جهنم را می‌شنویم این است که در همین دنیا مقداری الگو بگیریم و دنیایمان را هم بهشت کنیم چون بعضی در این دنیا که هستند در بهشت هستند و در آخرت نیز در بهشت هستند.

آیت‌الله مدرسی در پایان سخنانش بیان کرد: من زمانی که جلد سوم کتاب «قانون‌گذاری در اسلام» را مینوشتم سؤالی برایم پیش آمد که آیا خدا می‌خواهد ما هم در دنیا و هم در آخرت خوشحال باشیم یا اینکه این دو باهم در تضاد هستند؟ آخرش به این حقیقت رسیدکه خدا ارحم الراحمین است نمی‌خواهد ما را عذاب کند، ما هم می‌توانیم در دنیا خوب زندگی کنیم و هم در آخرت زندگی خوبی داشته باشیم./9597/201/ب3