تأثیر مستقیم معنویت در تحصیل علوم دینی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله سید عنایت الله دریاباری، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، امروز، در نخستین جلسه درس خارج فقه خود به مؤلفه‌های مهم تعلیم و تربیت در حوزه و تبیین نقش معنویت در فهم علوم دینی پرداخت و گفت: امام صادق(ع) در سخنی فرموده‌اند«لَيْسَ الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ؛ إنَّمَا هُوَ نُورٌ يَقَعُ فِي‌ قَلْبِ مَنْ يُرِيدُ اللَهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَي‌ أَنْ يَهْدِيَهُ. فَإنْ أَرَدْتَ الْعِلْمَ فَاطْلُبْ أَوَّلاً فِي‌ نَفْسِكَ حَقِيقَةَ الْعُبُودِيَّةِ، وَ اطْلُبِ الْعِلْمَ بِاسْتِعْمَالِهِ» علم نوری است که در قلب هر کسی که خداوند بخواهد او را هدایت کند، قرار می‌‌گیرد.

وی بر ضرورت علم‌آموزی برای رسیدن به هدف مشخص اشاره و بیان کرد: علم منحصر در تعلیم و یادگیری نیست، بلکه فراگرفتن دانش باید با هدف مشخصی صورت گیرد، اگر در علم‌آموزی هدف پذیری نباشد تحصیل کننده دانش از آموزه‌های خویش بهره نخواهد برد و فراگیری دانش حرکتی بی‌فایده و بی‌ارزش محسوب می شود.

ممتحن شفاهی حوزه علمیه قم در ادامه به اهمیت دریافت علوم دینی پرداخت و ابراز کرد: قلبی که مطیع ذات پروردگار باشد شایسته علم آموزی در راه دین است؛ علم حقیقی، نوری است که در قلب اطاعت کنندگان احکام خدا و کسانی که تقوای الهی را با تمام شرایط حفظ می‌کنند، قرار می‌گیرد؛ بنابراین هدف اصلی طلاب باید رسیدن به مقام معنوی باشد.

وی بر ضرورت کسب و حفظ روحیه معنوی در میان طلاب اشاره کرد و گفت: سیره طلبگی و روحانیت بر اساس سلوک معنوی و رعایت تقوای الهی در زندگی شکل گرفته است.

آیت الله دریاباری در ادامه سخنانش به سیره آیت الله کوهستانی در رعایت تقوا اشاره کرد و افزود: ایشان دارای شخصیت والایی بوده است و همه مردم منطقه مطیع ایشان بودند و ایشان در رهنمودی بیان کرده است که «بر فرض این که اگر یک طلبه اعلم علما نشد، اما باید تقوای آن کامل شود.»

استاد درس اخلاق حوزه علمیه قم عنوان کرد: در قلبی که هنوز هوا و نفس، لذت‌های مادی و دنیای وجود دارد، علم حقیقی و الهی واقع نمی‌شود، اگر کسب دانش دینی برای به دست آوردن لذت‌های حسی و دنیوی باشد؛ نور الهی در قلب این فرد قرار نمی‌گیرد، علم دینی و الهی نورانیت دارد و هدف اصلی از تعلیم دانش باید افزایش عبادت و کسب لذت‌های معنوی است.

آیت الله دریاباری بیان کرد: در تاریخ انبیای الهی و ائمه طاهرین(ع) درمی‌یابیم که آنها همیشه مردم را به سوی خداوند دعوت می‌کردند، بنابراین پروردگار علم حقیقی خویش را در قلب آنها قرار داده است.

وی در تبیین بخشی از شخن امام صادق(ع) مبنی بر این که «فَإنْ أَرَدْتَ الْعِلْمَ فَاطْلُبْ أَوَّلاً فِي‌ نَفْسِكَ حَقِيقَةَ الْعُبُودِيَّةِ»به اهداف اصلی کسب دانش در سیره معصومین(ع) اشاره کرد و افزود: طبق حدیث امام صادق(ع) باید کسب حقیقت عبودیت نخستین هدف از تعلیم دانش الهی باشد، همان گونه برخی از بزرگان زمانی که علم آنها بیشتر می‌شود، احساس نیاز به درگاه الهی می‌کردند.

آیت الله دریاباری با بیان این که فراگیری دانش باید سبب افزایش تعهد و مسؤولیت‌پذیری انسان در برابر دیگران شود، گفت: زمانی که دانش انسان افزایش می‌یابد، مسؤولیت فرد سنگین‌تر می‌شود، زمانی که علم، انسان را به تعهد وادار کند، فرد به حقیقت علم رسیده؛ وگرنه علمی که تعهد و مسؤولیت نیاورد، بی‌ثمر است.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم ابراز کرد: بیان کرد: هدف مهم دیگری که امام صادق(ع) برای کسب دانش تبیین کرده، در عبارت «وَ اطْلُبِ الْعِلْمَ بِاسْتِعْمَالِهِ» مشهود است بنابر این علم حقیقی در رفتار طلاب بروز پیدا کند، بنابراین زمانی که علم در رفتار و اخلاق محصل تأثیر بگذارد، انسان به  دانش حقیقی و الهی رسیده است./998/پ202/س