اردوغان و چرخش به شرق

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از قدس، سفر رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه به تهران و رایزنی وی با مقامات بلند پایه جمهوری اسلامی، به شکل گیری یک بلوک جدید منطقه ای منجر خواهد شد. ترکیه در طول هفت ســال گذشته بویژه پس از بروز بحران سوریه، مسیری کاملاً مخالف با ایران، روسیه و عراق اتخاذ کرد که این مسیر با تحولات میدانی اخیر عراق و سوریه، با یک بن بست مواجه شد. سیاست ترکیه در این مدت، کاملاً در راستای اهداف آمریکا و غرب قرار داشت، زیرا این کشور به دلیل عضویت در پیمان ناتو و نگاه به غرب، محکوم به اتخاذ سیاست هایی است که قطعاً تأمین کننده منافع غرب است.

این سیاســت ها به طور طبیعی دولت آقای رجب طیب اردوغان را از محیط طبیعی خود دور ساخت، هر چند که آمریکا و غرب به هیچ یک از تعهدهای خود در قبال آنکارا عمل نکردند. انتظار طولانی ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا بی نتیجه ماند، ضمن اینکه غرب ماهیت واقعی خود را نشان داد و به جای تعامل سازنده با ترکیه رفتارهای کاملاً تهاجمی در پیش گرفت. عربســتان، مصــر، امــارات و بحرین کــه زمانی سیاســت های خود را با آنکارا هماهنگ می کردند، مسیر دیگری را انتخاب کردند و دولت رجب طیب اردوغان را در نیمه راه تنها گذاشتند.

تحولات میدانی اخیر سوریه، عراق و شکست طرح آمریکا، رژیم صهیونیستی، غرب و عربستان برای تغییر ساختار سیاسی سوریه با استفاده از قوه قهریه و بهره گیری از گروهک های تروریستی، دولت ترکیه را به بازنگری در سیاست های منطقه ای خود مجبور کرد. عامل دیگری که در حــوزه منطقه ای برای دولت ترکیه بسیار تکان دهنده بود، موضوع همه پرسی اخیر اقلیم کردستان عراق است که تأثیرات منفی بر ساختار داخلی ترکیه باقی خواهد گذاشت. ایران، عراق و ترکیه نگرانی های کاملاً مشــروع و منطقی نسبت به جدایی احتمالی اقلیم کردستان از پیکره عراق دارند و همین نگرانی های مشترک ســه کشــور را به هم نزدیک کرد. طبیعی است نگرانی ترکیه با ایران و عراق تفاوت دارد زیرا ایران و عراق نگران هستند که اگر اقلیم کردستان از عراق جدا شود، این اقلیم به کانونی برای حضور دائمی رژیم صهیونیستی در مثلث محور مقاومت «ایران، عراق و ســوریه» تبدیل شود.

در حالی که نگرانی دولت ترکیه موضوع حضور رژیم صهیونیستی در اقلیم کردستان نیست بلکه حجم گسترده تأثیر این جدایی بر جمعیت ۲۰ میلیونی کردهای ترکیه است. از سوی دیگر، کودتای نافرجام سال گذشته ترکیه کــه غربالگری گســترده ای در عرصه های داخلی ترکیه به دنبال داشت، دولت رجب طیب اردوغان را به شــناخت دقیق دوستان و دشمنان واقعی خود مجبور کرد.

بنابراین ســفر رجب طیب اردوغــان به تهران در حقیقت تغییر مسیر سیاســت منطقه ای دولت ترکیه تلقی می شود، اما پرسش اینجاست که این تغییر رفتار دولت ترکیه تاکتیکی است یا برایند یک تجربه شکست خورده است. مسلماً دولت ترکیه با یک شرایط محیطی کاملاً غیر طبیعی مواجه است و باید بــه پایگاه طبیعی خود باز گردد تا بتواند با تکیه بر دوستان «شرقی» خود در برابر رخدادهای منطقه و توفان های سیاســی ایستادگی کند. این پایگاه طبیعی، آغوش گرم جمهوری اسلامی ایران اســت که می تواند تکیه گاه کاملاً مطمئنی برای کشورهای مسلمان منطقه تلقی شود، زیرا ایران محکم ترین محیط طبیعی و دلپذیر برای دوستان محور مقاومت اســت. بنابراین سفر رجب طیب اردوغان به تهران می تواند مقدمه ای برای شــکل گیری یک پیمان جدید منطقه ای تلقی شود و این همپیمانی اگر توأم با حسن نیت باشد می تواند در راستای منافع ملت های مسلمان منطقه قرار گیرد./۱۳۲۵//۱۰۳/خ