صلح‌طلبی و عدالت‌خواهی در سیاست بینالملل اصلی بنیادین در گفتمان انقلاب اسلامی است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از فارس، صلح و عدالت مفاهیمی دیرپا در جامعه بشری هستند و توجه جدی به آنها از اندیشه‌های انبیاء الهی و سایر مصلحان اجتماعی دور نمانده است؛ از این رو «مجمع جهانی صلح اسلامی» با همکاری مؤسسه پژوهشی فرهنگی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، اولین هم‌اندیشی «بازخوانی اندیشه‌های مقام معظم رهبری در حوزه صلح و عدالت» را در آذرماه سال جاری با حضور شخصیت‌های علمی و نخبگی داخلی برگزار می‌کند تا از این طریق مفاهیم، هنجارها و ارزش‌های بین‌المللی در حوزه صلح و عدالت را بر اساس اصول، مبانی و ارزش‌های اسلامی در قالب اندیشه‌های «امام خامنه‌ای» ارائه کند. به همین مناسبت مجمع جهانی صلح اسلامی با حجت‌‌الاسلام محمد سالار معاون امور بینالملل مجمع جهانی اهل بیت(ع) و از اعضای کمیته علمی مجمع جهانی صلح اسلامی گفت‌وگو کرده است که مشروح آن در ادامه می‌آید:
*چگونه می‌توان آیات قرآن کریم، روایات و احادیث در خصوص صلح و عدالت را تبیین کرد؟
-در این خصوص باید به استخراج آیات قرآن کریم و روایات و احادیث در خصوص صلح و عدالت پرداخت و ترجمه صحیح و دقیق آنها به زبان مخاطب را تسهیل کرد، همچنین جمع‌آوری تفاسیر ارائه شده از سوی علما و مفسران موثق از آیات مزبور را در دستور کار قرار داد. همچنین می‌توان به شرح و بیان شأن نزول آیات و وقایع تاریخ اسلام و مطابقت آنها با مسائل روز جهان با ذکر وجوه اشتراک و مشابه میان آنها پرداخت و استدلال پیرامون درس‌ها و عبرت‌های آموزنده و نتایج مثبت و سازنده با توجه به نحوه اجرا و پیاده‌سازی آنها در روابط انسانی و در جوامع بشری را مورد تبیین قرار داد.
در این زمینه مسئولیت علما و بزرگان دینی سنگین‌تر می‌شود و همگان وظیفه دارند راه‌های توسعه و گسترش صلح و عدالت را در جوامع خویش به نحو شایسته‌ای تبیین و وظایف مردم را در قبال مستکبران و ظالمان روشن کنند. البته باید بر این نکته اذعان داشت که در ارتباط با تعریف صلح و پیاده کردن عدالت اجتماعی در جامعه حتماً بایستی بین صلح و سازش تفاوت قائل شد، در ادامه باید بر این نکته تأکید داشت که تبیین موضوعاتی مانند: صلح و هم‌زیستی از منظر فقه اسلام، مبانی و مواضع انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی و گرایشات (و مشی) صلح‌طلبی و عدالت‌خواهی در سیاست بینالملل و نفی خشونت و ظلم‌ستیزی و ستیزه‌جویی به عنوان اصلی بنیادین در گفتمان انقلاب اسلامی باید در اولویت قرار گرفته و همچنین تبیین سیره پیامبر اعظم(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص تلاش برای استقرار و بسط صلح -نظیر ماجرای صلح حدیبیه و صلح تحمیلی امام حسن(ع) با معاویه و ... - و رعایت عدالت و رفع تبعیض در میان مردم را مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
*چالش‌های فراروی صلح و عدالت جهانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
-در پاسخ به این سؤال باید بر این نکته تاکید کرد که چالش‌های فراروی صلح و عدالت بسیار می‌باشد و باید برای از بین بردن این چالش‌ها اقداماتی را انجام داد، از جمله می‌توان به جمع‌آوری و تبیین موارد بارز اقدامات ناقض صلح و نفی عدالت در سطح جهان با اشاره به علل و عوامل بازدارنده این اقدامات و شرح پیامدهای آن پرداخت. همچنین اشاره به نقش دولت‌ها و قدرت‌های جهانی در نقض صلح و ایجاد تنش و جنگ‌های مختلف میان کشورها و نیز ایجاد اختلاف نزاع و درگیری میان اقوام، پیروان ادیان و ملت های مختلف جهان از چالش های فراروی صلح می‌باشند.
اقدامات لازم برای رفع چالش‌های فراروی صلح و عدالت عبارتند از:
1) تأکید بر لزوم رعایت حقوق ملت‌ها در بهره‌مندی از امکانات متعدد حیاتی نظیر صلح، عدالت، آموزش، مشارکت در امور سیاسی، عمل به آموزه‌های دینی، احترام به سنت‌ها و فرهنگ‌ها، آسایش در زندگی
2) جمع‌آوری اسناد و مدارک بین‌المللی(کنوانسیون‌ها و معاهدات جهانی و ... مرتبط با صلح و عدالت)
3) توجه به ابعاد مختلف عدالت(از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، قضایی و ...)
4) تأکید بر لزوم ایجاد اجماع و اهتمام جهانی برای استقرار و پاسداری از صلح
5) بررسی علت‌های عدم کارآیی و ناکارآمدی سازمان‌های مختلف بین‌المللی همچون سازمان ملل متحد، شورای حقوق بشر و .... در پاسداری از صلح و عدالت جهانی
6) طرح ایجاد سازمانی بین‌المللی با مشارکت کشورهای طرفدار صلح و عدالت به عنوان سازمان پاسداری از صلح عادلانه
*چگونه می‌توان اندیشه‌های مقام معظم رهبری در حوزه صلح و عدالت را به صورت فراگیر در منطقه و جهان تبیین کرد؟
-به نظر می‌رسد در این رابطه بایستی نسبت به انجام موارد ذیل اهتمام ورزید:
الف) استخراج و جمع‌آوری بیانات، فرمایشات و دستورالعمل‌های صادره از سوی معظم‌له در خصوص دو موضوع صلح و عدالت و محورهای متناسب در این زمینه.
ب) ترجمه و شرح مجدد دو عنوان؛ یکی از آنها کتاب «صلح الحسن» تألیف آل یاسین راضی که در سال 1348 توسط معظم له ترجمه شده است و تاکنون چند بار تجدید چاپ داشته است، دیگری کتاب انسان 250 ساله(مجموع فرمایشات ایشان در خصوص زندگی و سیره ائمه اطهار(ع)) که مبین نگاه و مواضع ایشان در خصوص صلح عادلانه و نرمش قهرمانانه در راستای پرهیز از منازعات و درگیری ها و ایجاد و بسط فرهنگی گفتگو و صلح سازنده می‌باشد. این کتاب از سوی مجمع جهانی اهل بیت(ع) به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و سواحیلی ترجمه و چاپ شده است.
ج) استخراج و جمع آوری بیانات و فرمایشات و پیام‌های معظم‌له درباره مقولات صلح و عدالت مبارزه با استکبار و حقوق بشر در:
ج-1) دیدار با شخصیت‌ها و مقامات کشورهای مختلف
ج-2) کنفرانس‌ها و همایش‌های بین‌المللی
ج-3) سخنرانی‌های ایشان در مجمع سازمان ملل متحد طی سالیان گذشته
ج-4) و مهم‌تر از همه سیره عملی مقام معظم رهبری در قبال توسعه و گسترش صلح عادلانه و رفع ظلم و مبارزه با زورمداران و استکبارگران جهانی به ویژه آمریکا و رژیم جنایتکار و اشغالگر قدس.
*نخبگان و دستگاه‌های بین‌المللی در اشاعه فرهنگ صلح و عدالت چه نقشی را می‌توانند ایفا کنند؟
-بدون تردید نقش نخبگان و دستگاه‌های بین‌المللی در ترویج فرهنگ صلح و عدالت بسیار تعیین کننده است. آنان می‌توانند با تبیین منافع و نتایج استقرار صلح و عدالت در جوامع بشری، توجهات عمومی را به رعایت ملزومات و وظایف فردی و اجتماعی جلب نمایند و مسئولیت افراد را یادآور شده و اقشار مختلف را به سوی نهادینه شدن این فرهنگ هدایت کنند، رسالت خطیر نخبگان و دستگاه‌های بین‌المللی در خصوص موارد ذکر شده در همه ادوار تاریخ بارز بوده و کماکان اهمیت و نقش تعیین‌کننده بودن آن در هر دو جنبه استقرار و تحکیم مبانی فرهنگ صلح و عدالت و تخریب و برهم زننده اساس صلح و عدالت مورد تأئید و تأکید می‌باشد. از این رو به نظر می‌رسد باید موارد ذیل مورد توجه قرار گرفته و به اجرا گذاشته شوند:
الف) برقراری ارتباط مستقیم و مستمر با نخبگان و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و علمی و سیاسی صلح‌طلب کشورهای مختلف
ب) جلب نظر آنها برای برقراری صلح و آرامش و پیشگیری از نزاع و درگیری
ج) برگزاری نشست‌ها و جلسات بین‌المللی با حضور و مشارکت آنان درباره موضوعات ذیربط با صلح و عدالت
د) تشکیل مراکز و گروه‌ها و هسته‌های علمی – حقوقی مرکب از علما و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و علمی و سیاسی و نیز حقوقدانان فعال در زمینه صلح و عدالت
هـ) لزوم بسط دامنه اقدامات برای صلح از طریق تشریک مساعی، تعامل و همکاری میان پیروان ادیان مختلف و جلب نظر آنان برای اقدام سازنده در راستای استقرار و حضانت از صلح و عدالت
و) بازنگری ساختار تشکیلاتی نهادهای بین‌المللی موظف به اقدام در راستای ایجاد، استقرار و پاسداری از صلح و عدالت و رعایت حقوق بشر در سطح جهان به منظور آسیب‌شناسی و کشف علل ناکارآمدی آنها
ز) تدوین اسناد و مدارک روزآمد با اعتبار جهانی که مورد قبول همگان بوده و همه ملزم به رعایت مفاد آنها باشند
ح)اتخاذ تدابیر لازم بازدارنده و در صورت لزوم مجازات خاطیان و ناقضان صلح و عدالت جهانی همراه با تدابیر تعیین کننده برای جلوگیری از سوءاستفاده قدرت‌های جهان از ضعف‌های احتمالی موجود و نیز توجه به ابزار اقدام فوری و اثرگذار.
در سطح بین‌المللی هم باید موضوع ارتباط و تعامل با واتیکان به عنوان یک عضو فراگیر جامعه بینالملل و دارای قدرت نفوذ و تأثیر در میان ملت‌های پیرو کاتولیسیزم نیز مورد توجه قرار گیرد. این امر می‌تواند از طریق شورای پاپی صلح و عدالت (واتیکان) به مرحله اجرا گذاشته شود. نحوه اجرایی شدن این مهم با برگزاری نشست‌های مشترک در سطح بین‌المللی میسر خواهد بود. از سال‌ها پیش جلسات دو جانبه دیالوگ بین الادیان و واتیکان (شورای پاپی دیالوگ بین الادیان – واتیکان) در حال برگزاری است. می‌توان موضوع برگزاری جلسات بحث و تبادل نظر پیرامون مقولات مرتبط با صلح و عدالت جهانی را با شورای پاپی صلح و عدالت، البته با دو مشخصه بارز بین‌المللی بودن (نه به صورت دوجانبه) و توجه و تلاش برای انعکاس رسانه‌ای در سطح جهان را مدنظر قرار داد.
علاوه بر این تهیه و تدوین یک طرح بین‌المللی به منظور بهره‌گیری و درگیر ساختن دانشگاه‌ها و نهادها و جوامع علمی و مطالعاتی و تحقیقاتی نیز ضروری و مفید فایده و تأثیرگذار خواهد بود. برگزاری کنفرانس‌ها، تشکیل گروه‌های مطالعاتی، تدوین و چاپ و انتشار نتایج پژوهش‌های علمی و دانشگاهی، تشکیل دوره‌های ویژه آموزشی برای داوطلبین و دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز علمی – تحقیقاتی و ... از جمله اقدامات شایسته‌ای است که می‌توانند در راستای اشاعه فرهنگ صلح و عدالت جهانی دستاوردهای خوب و ارزنده‌ای به همراه داشته باشند./۹۶۹//۱۰۲/خ