نقش رسانه در افزایش جمعیت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مریم اردبیلی در نشست تخصصی رسانه و بحران جمعیت که در سالن همایش های اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه برگزار شد با اشاره به الزامات فرهنگی رسانه ای جمعیت گفت: برای این که بتوان آینده مطلوب کشور در مرز جمعیت را رقم زد باید الزامات مورد نیاز را فرهم کرد.

این آینده پژوه ادامه داد: نخستین الزام مورد نیاز برای ایجاد آینده مطلوب کشور در زمینه جمعیت تحلیل لایه عِلی، است زیرا باید وضعیت مناسب را به درستی شناخت تا قدرت تحلیل صحیح را در اختیار داشته باشیم و بدانیم کجا را هدف قرار دهیم تا به نتیجه مناسب دست پیدا کنیم؛ ازشاخص های مهم در آمار جمعیت، شاخص باروری است که ایران نزدیک به 18 سال است زیر نرخ آمار جایگزین باروری است یعنی هر زوج دو فرزند برای خود باقی نمی گذارند.

وی اضافه کرد: علل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مبانی فلسفی، از لایه های تحلیل علی هستند اما در جامعه، مردم به آنها نگاهی ندارند و بسیاری نیز آنها را متوجه نمی شوند در نتیجه باید در لایه های بعدی تحلیل علی یعنی استعاره ها و اسطوره ها به معنای روایت را مورد بررسی قرار داد تا مشخص شود د ذهنیت مردم از فرزند آوری چیست؛ چنانچه در گذشته گفته می شد فرزند رحمت و برکت خانه است و واژه های مثبت به ذهن مردم تبادر می کرد اما امروزه به عنوان مثال در فضای مجازی در زیر تصویر بچه ای که کار شگفت انیگزی نسبت به سن خود انجام داده است پست هایی همانند گودزیلای دهه نودی مشاهده می شود.

اردبیلی با تصریح بر این که تغییر ذهنیت جامعه نسبت به فرزندآوری وظیفه رسانه است، گفت: اگر در شعرها و استعاره های قدیمی مشاهده می شد زن خودش را فردی می دانست که شیر نر را به دنیا می آورد، امرزوه مشاهده می شود می خواه با شیر نر مقابله کند که سریال ها و حتی تبلیغات رسانه ملی ما به این استعاره ها شکل می دهد که رسانه باید حتی از تبلیغات برای افزایش جمعیت استفاده کند به عنوان مثال برای پخش پیام آگهی بگوید در هر پیامی که چهار فرزند در کنار خانواده نشان داده شود تخفیف می دهد.

وی با طرح سؤالی مبنی بر نقش رسانه در امکان باورهای خانواده در زمینه فرزندآوری، اظهار کرد: در زمینه آینده پژوهشی گفته می شود برخی آینده ها غیر ممکن، برخی ممکن، برخی باور پذیر و برخی محتمل تر است که رسانه باید بررسی کند موضع مردم در زمینه فرزندآوری در کدام مورد قرار می گیرد؛امروزه چند فرزندی برای مردم باور پذیر نیست اگر در گذشته گفته می شد شش فرزند دارم همه می پذیرفتند اما در دهه 90 اگر شخصی دارای بیش از سه فرزند داشته باشد جامعه نمی تواند آن را باور کند و گمان می کند آن فرد از کره دیگری آمده است.

این آینده پژوه ادامه داد: چه اتفاقی رخ داده است که یک ممکن به فضای تخیلی رفته است؟ چنین وضعیتی باید به حالت خود برگردد  که رسانه می تواند چنین کاری انجام دهد؛ کار رسانه است؛ چشم انداز سازی و عینی سازی فقط کار رسانه است و باید با خارج شدن از شعار به صورت بصری آنها را به مردم تلقین کند به گونه ای که در مرحله نخست باید بگوید امکان دارد که چند فرزند داشته باشد، و پس از آن بگوید چند فرزند بیاورید.

وی با بیان این که رسانه باید سیاست های افزایش جمعیت را از سیاست زدگی خارج کند، خاطرنشان کرد: برخی در این کشور به دلیل این که فلان رییس جمهور یا رهبر معظم انقلاب سخنی را بیان کرده است تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا بگویند سخنی که از سوی آنها بیان شده است غیر علمی است بنابراین باید زمین بازی را تغییر داد و در فضای علمی واقعی افراد سخنان خود را بیان کنند و افرادی که مخالف افزایش جمعیت هستند به مناظره دعوت شوند.

اردبیلی ادامه داد: در کشورهای اروپایی نزاع در میان جناح های سیاسی در مورد این است که چگونه جمعیت را افزایش دهند اما در ایران که 18 سال باروری آن زیر نرخ است نزاع بر سر این است که جمعیت باید افزایش پیدا کند یا خیر؟؛ در مرحله نخست باید برای مردم، فرزند آوری باور شود سپس درزمینه آن صحبت کرد به عبارت دیگر برای این که فزرند آوری در جامعه مشاهده شود باید مراحلی را سپری کرد.

این آینده پژوهش با تأکید بر این که باید افزایش جمعیت به مطالبه عمومی تبدیل شود، گفت: در زمینه سیاست های نظام در افزایش جمعیت اتفاقی رخ نداده است و تنها هنر آنها افزایش مرخصی بارداری برای زنان است که رسانه باید سیاست افزایش جمعیت را به مطالبه عمومی تبدیل کند، در ایی صورت سیاست گذاران مجبور به سیاست گذاری می شوند./1324/پ201/س

گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید