فتح بیروت با توطئه کاهش ارز ملی
به گزارش خبرگزاري رسا، مهدی طالبی، روزنامهنگار طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: مساله اصلی برای سعد حریری بازگشتش بهقدرت است. او سال گذشته و در میانه بحران و اعتراضات لبنان از نخستوزیری استعفا داد تا شرایط را پیچیدهتر کند و بتواند با گرفتن سهم بیشتری از قدرت، به دولت بازگردد. حریری فکر میکرد میتواند با تحتفشار گذاشتن جریانات رقیب، بار دیگر نخستوزیر شود اما پس از سهماه کشوقوس نهایتا فرد دیگری برای سمت نخستوزیری انتخاب شد. مدت کوتاهی پس از انتخاب حسان دیاب به نخستوزیری حریری، به فرانسه رفت و 12روز پیش، پس از سفری سهماهه از پاریس به بیروت بازگشت. همزمان با بازگشت او به بیروت، تحلیلگران سیاسی معتقد بودند حریری با طرحی از سوی متحدان غربی- عربی خود به لبنان بازگشته است. آنها احتمال میدادند این کشور بار دیگر بهروزهای داغ خود بازگردد.
تحلیلها خیلی زود به واقعیت تبدیل شدند. اگر پیش از بازگشت حریری در دوهفته قبل، هر دلار به قیمت هزار و 650 لیر قابل خرید بود، حالا با افزایشی شدید، به چهارهزار لیر رسیده است. بهموازات کاهش ارزش پول ملی حالا خیابانهای لبنان شاهد تظاهرات افرادی است که به افزایش قیمت کالاهای مختلف و بحران اقتصادی معترض هستند. معترضان لبنانی پس از استعفای حریری، تشکیل دولت جدید و بحران کرونا خیابانها را بهمرور ترک کردند اما در دور جدید با مردم خشمگین از کاهش ارزش پول ملی تقویت شدهاند.
مشکل کجاست؟
ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی لبنان که از نزدیکان جریان 14مارس به رهبری سعد حریری است تنها بازمانده قدرتمند این جناح در نهادهای مهم دولتی است. او در تمام مدت تشکیل دولت جدید لبنان به نخستوزیری حسان دیاب سنیمذهب و با حمایت جریان آزاد ملی مسیحیان و جناحهای شیعه، بهدنبال جمعآوری ارز از لبنان بود. او متهم است میلیاردها دلار را پس از جمعآوری از داخل لبنان به خارج از کشور منتقل کرده است. مسئولان دولت لبنان با رهگیری تحرکات مشکوک او در این مدت بهدنبال راهی برای برکناری سلامه از بانک مرکزی بودند که ناگهان او طی چندساعت ارزش پول ملی لبنان را 5/2 برابر کاهش داد و قیمت هر دلار را از 1650 لیر به چهارهزار لیر رساند.
این مساله باعث شد نخستوزیر لبنان در اقدامی بیسابقه از رئیس بانک مرکزی انتقاد کند. دیاب روز شنبه بعد از برگزاری جلسه پنجساعته و مهم کابینه درباره رئیس بانک مرکزی او را به «طراحی سیاسی» برای بهتنش کشیدن کشور متهم کرد. نخستوزیر لبنان میگوید رفتار رئیس بانک مرکزی قابل فهم نیست و او باید بهطور شفاف به مردم بگوید پس پرده ماجرای کاهش قیمت لیر دربرابر دلار چیست.
دولت لبنان البته برخی اطلاعات درباره رفتارهای مشکوک ریاض سلامه را افشا کرده است. براساس این اطلاعات طی کمتر از سهماهی که از آغاز کار دولت جدید گذشته هفتمیلیارد دلار از پولهای لبنان گمشده که از این میزان سهمیلیارد دلار آن مربوط به چند هفته گذشته است. درکنار این مبالغ 7/5میلیارد دلار از ودیعههای سپردهگذاریشده نزد بانکها نیز از حسابهایشان بیرون کشیده و به خارج از کشور منتقل شدهاند.
ورود بازیگر اصلی
واکنش سعد حریری به اتهامات مستند دولت به متحد نزدیک او در بانک مرکزی نشانگر هدفی است که کشورهای غربی-عربی برای او ترسیم کردهاند تا با مجازات آرای مردمی انتخابات 2018 لبنان بار دیگر دولت را در دست بگیرد. حریری بدون توجه به نخستوزیری چهارساله خود که نقش بزرگی در فساد اقتصادی داشته، دولت سهماهه دیاب را متهم به ناکارآمدی کرده است. او بدون توجه به نقش خود در بروز بحران اقتصادی نخستوزیر را به بازگشت دادن کشور به دوران انتقامجویی سیاسی و حتی کودتا متهم کرده است. حرف اصلی او شاید از این سخنانش بیشتر مشخص شود که از دیاب خواسته دلیل وضعیت فعلی کشور را از کسانی بپرسد که در دولت او حضور دارند و روابط لبنان را با کشورهای عربی و نهادهای بینالمللی خراب کردهاند. اگرچه این سخنان بهصورت سوالی از زبان رهبر جریان 14مارس بیرون آمدهاند اما قطعا این جملات خلاصهای از خواستههای کشورهایی است که حریری را برای آموزش آشوب در لبنان سهماه در پاریس نگه داشتهاند.
هدف غرب
آمریکا سال گذشته میلادی بهطور همزمان قصد داشت با ناآرامسازی لبنان و عراق محور مقاومت را تضعیف کند. شاخص اعضای این محور مقاومت، دولتهای ملیای بودند که بدون وابستگی به واشنگتن در حال پیشبرد منافع ملی کشورهایشان بودند. در لبنان تلاش برای ایجاد بیثباتی بامهارت سیاسی حزبالله و انتخاب دیاب از جناح سنی به نخستوزیری ناکام ماند. در عراق اما با استعفای عادل عبدالمهدی تاحدی برنامههای کاخ سفید با موفقیت همراه شد اما ترور شهید قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در اطراف فرودگاه بغداد باعث سلسله تظاهراتها و اتفاقاتی شد که نوار پیروزیهای واشنگتن در عراق را قطع کرد. در عراق نیروهای آمریکایی با عقبنشینی از پایگاههای خود به دو منطقه الانبار در شرق عراق و اربیل در شمال این کشور عقبنشینی کردهاند و در صحنه سیاسی نیز با اجماع جریانات سیاسی روی نخستوزیری الکاظمی در هدف خود برای ایجاد انشقاق میان شیعیان ناکام ماندهاند.
تلاش اصلی آمریکا در منطقه همچنان دفاع از سرپل حیاتی غرب در خاورمیانه است. آمریکا گرچه از برخی پایگاههای خود در عراق عقبنشینی کرده اما عینالاسد در شرق عراق را -که نقشی حیاتی برای دفاع از رژیم صهیونیستی دارد- تقویت کرده است. واشنگتن در لبنان اما جایی برای عقبنشینی ندارد. لبنان گرچه بهدلیل حضور حزبالله نمیتواند محل خوبی برای اجرای سیاستهای آمریکا باشد اما واشنگتن لاجرم بهدلیل حفظ تلآویو مجبور به حضور و بازیگری در آن است. سعد حریری در روزهای آینده خواهد کوشید بار دیگر لبنان را به آشوب کشانده و قدرت را این بار غیرمسالمتآمیزتر به محور غربی- عربی بازگرداند./1360/