جامعه تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد اما باید موانع برطرف شود

به گزارش گروه جمعیت و خانواده خبرگزاری رسا، مسعود عالمی سرپرست موسسه تحقیقات جمعیت کشور در نشستی با محوریت جمعیت برگزار شد در رابطه تمایل جامعه به فرزندآوری گفت: آنچه که باید مطرح کرد این است که جامعه ایران هنوز تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد. هرچند این تمایل کاهش پیدا کرده اما این کاهش به اندازه کشورهای غربی نیست.بر اساس پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌ها 88درصد جوانان مجرد در سن ازدواج تمایل به ازدواج دارند و این عدد کوچک نیست.

وی افزود: در کشور تعداد 11.6 میلیون مجرد در سن ازدواج وجود دارد که اگر نیمی از آنها ازدواج کنند و نیمی از کسانی که ازدواج کردند فرزند بیاورند. حدود 1.45 میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه خواهد شد. البته میانگین فاصله ازدواج تا فرزندآوری 3.4 سال است که قاعدتا همه این زوجین در سال اول فرزنددار نمی‌شوند.

عالمی با اشاره بر اینکه یکی از مشکلات  اصلی بحران جمعیت در کشور تعداد بالای مجردان است گفت: شاخصی با عنوان نرخ باروری کل وجود دارد که معمولا هم این شاخص مطرح می‌شود و عددش1.7 است. معنی این شاخص اینگونه در نظرگرفته می‌شود که خانواده‌ها 1.7 فرزند می‌آورند. درحالی که اینطور نیست در مخرج این کسر زنان و دختران در سن باروری نوشته می‌شود.درحالی که ما از دختران انتظار فرزندآوری نداریم. شاخص دیگری به نام نرخ باروری نکاحی وجود دارد که در مخرج‌ آن زنان متاهل آورده می‌شود و عدد آن 2.7 است . یعنی خانواده‌های ما به طور میانگین 2.7 فرزند می‌‌آورند. درنتیجه تمایل به فرزندآوری دارند. اما مسئله اصلی تعداد زیاد مجردان است.

جامعه تمایل به ازدواج و فرزندآوری دارد اما باید موانع برطرف شود

سرپرست موسسه تحقیقات جمعیت کشور گفت:در سیاست‌گذاری جمعیتی ما چند مخاطب داریم از جمله مجردین، خانواده های نابارور، کسانی که سقط جنین می‌کنند و خانواده های تک فرزند و یا بدون فرزند که برای هر کدام از این ها باید سیاست مشخص خودشان را در نظر بگیریم. اگر می‌خواهیم سیاست‌گذاری موفق شود باید موانع از سر راه برداشته شود. جامعه تمایل به ازدواج دارد. تمایل به فرزندآوری دارد. اما باید موانع برداشته شود. در کنار موانع فرهنگی موانع اقتصادی بسیار به چشم می‌خورد و باید برای بحث اشتغال و مسکن راه‌حلی در نظر گرفته شود.

وی با اشاره به مشکلاتی که بر سر راه خانواده های نابارور وجود دارد، یادآورد شد: بین 3 تا 3.5 میلیون خانواده نابارور در کشور تخمین زده ‌شده است که انباشت گذشته است. به این دلیل که در کشور فقط 80 مرکز درمان ناباروی وجود دارد و طبق بررسی‌ها 6 سال طول می‌کشد نوبت درمان به همه این تعداد برسد. چرا فقط این تعداد مرکز ناباروری وجود دارد به این دلیل که از سال 71 تاکنون فقط 150 فلوشیپ نازایی فارغ‌التحصیل شده‌اند و مجوز تاسیس مرکز درمان ناباروری فقط به فلوشیب نازایی صورت می‌گیرد بنابراین راهکار آن برداشتن این مانع و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی تخصص نازایی است.

در سال 1430 جمعیت سالمندان کشور 3 برابر می‌شود

رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور در رابطه با بحران جمعیت در سال‌های آتی گفت: در حال حاضر در کشور بحران جمعیت نداریم اما پیش‌بینی می‌شود در سال 1430 جمعیت سالمندان کشور 3 برابر شود. به طوری که  به ازای هر 10 نفر 3 نفر سالمند داشته باشیم. اکنون به ازای هر 10 نفر یک سالمند داریم. در سال 1430 رشد جمعیت متوقف خواهد شد و سپس روند کاهشی پیدا خواهد کرد.  حتی ممکن است این اتفاق زودتر هم بیفتاد. نگرانی ما در حال حاضر از سالمند شدن جمعیت است. جامعه‌ای که سالمند می‌شود تولید اقتصادی‌اش کاهش پیدا می‌کند. مخصوصا اقتصاد شرکت‌های دانش‌بنیان که با جوان‌ها گره خورده.

عالمی راه‌حل این مسئله را اصلاح روش مدیریتی دانست و ادامه داد : مسئله جمعیت در ایران با سایر کشورها یک تفاوت جدی دارد. جامعه‌ای مثل بلغارستان ممکن است در طول زمان دگرگونی‌ای در آن ایجاد بشود و دیگر تمایلی به فرزندآوری نداشته باشند. در نتیجه سالانه تعداد اندکی  زاد و ولد و ازدواج‌ صورت می‌گیرد. در کشور ما، جامعه متوجه ضرورت فرزندآوری است اما از یک سالی به بعد عدم ازدواج به دلیل موانع در آن انباشت شده. این مسئله به دلیل سوءمدیریت است و باید روش مدیریتی تغییر کند.

مردم ایران نسبت به کشورهای دیگر تمایل بیشتری به فرزندآوری دارند

عالمی در پاسخ به این سوال که بیشترین نرخ رشد جمعیت مربوط به کدام دهه است گفت: یکی از مواردی که درباره جمعیت برجسته شده. این است گفته می‌شود. دهه شصت انفجار جمعیتی بوده است. درحالی که اصلا اینطور نیست.اگر مبنا نرخ باروری باشد. در سال 1360 نرخ باروری 6.52 بوده در حالی 20 سال قبل تر نرخ باروری 6.93 ثبت شده.

 وی در پایان افزود: به هرحال شرایط  فرزندآوری نسبت به دهه‌های پیش فرق کرده.  اما این که همه چیز را گردن فرهنگ  بیاندازیم مسائله صحیحی نیست. باید توجه داشته باشیم که مردم‌ما نسبت به خیلی از کشورها تمایل فرزندآوری بالاتری دارند. اما موانعی وجود دارد که باید رفع شود. بنده هفته جمعیت را بیشتر متوجه مسئولین می‌دانم تا مردم که این موانع مربوطه برای فرزندآوری رفع شود.