دوست یا رقیب کتابفروشها؛
کتاب‌بلاگرها سلیقه‌ساز شده‌اند
مدیر انتشارات قایق، معتقد است بلاگرهایی که اخلاق حرفه‌ای داشته و نقد منصفانه ارائه دهند، می‌توانند ماندگار و جایگزین منتقدان سنتی شوند.
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، جهان کتاب و فضای مجازی با ظهور شبکه‌های اجتماعی نوین، بیش از هر زمان دیگری، هم‌داستان شده‌اند و «بلاگرهای کتاب» بازیگران نوپدید این داستان هستند. فعالان این صحنه مجاز، با ابزارهای جذاب در مسیر معرفی و ترویج کتاب، محتوا تولید می‌کنند اما نتیجه طبیعی دیگر تولید محتوا، تاثیرگذاری بر بازار نشر است؛ علاوه‌براین مسیر جدیدی برای ارتباط میان نویسندگان، ناشران و خوانندگان فراهم می‌کنند. این افراد، کتاب‌های کمتر شناخته‌شده را در معرض دید مخاطبان قرار می‌دهند؛ حرکتی از تبلیغ سنتی به مدرن.
بلاگرها به اعتقاد وحید تیموری، کتابفروش و مدیر نشر «قایق» باید سه ویژگی تخصص، شفافیت و تعامل با مخاطب را داشته باشد. وی با ۱۷ سال سابقه کتاب فروشی، دنیای نشر را تجربه می‌کند. وی بر ترکیب «بلاگر واقعی» تاکید دارد و به خبرنگار ایبنا می‌گوید: بلاگرهای مطرح گاهی می‌توانند در یک هفته، هزاران نسخه از یک کتاب را به فروش برسانند.»
تیموری داشتن دوست کتابفروش را برای کتابدوستان واجب می‌داند و می‌گوید: «مشتری کتابفروشیها به دو دسته تقسیم می‌شوند، مشتریان حرفه‌ای که نقدهای بلاگر را بررسی و سپس با کتابفروش مشورت می‌کنند و دسته دوم مشتریان شبکه‌های مجازی که صرفاً معرفی بلاگر را دنبال کرده و بدون در نظر گرفتن دیدگاه کتابفروش خرید خود را انجام می‌دهند اما من همیشه بر این باور بودم، کسی که کتاب می‌خرد باید برای خود یک راهنما داشته باشد.»
«بلاگر کتاب» کیست؟
چند سالی است، شاهد ظهور و گسترش بلاگرهای کتاب در فضای مجازی هستیم که به معرفی یا نقد کتاب می‌پردازند. تخصص، شفافیت و تعامل با مخاطب، سه ویژگی کلیدی بلاگرهای واقعی کتاب است. شخصی که باید مطالعات گسترده و تخصصی داشته باشد تا بتواند کتابی را به درستی نقد و معرفی کند. صرفاً جست‌وجو در فضای مجازی و هوش مصنوعی کافی نیست؛ بلکه دانش تخصصی در این زمینه ضروری است. بلاگر باید عملکرد شفافی داشته باشد و مشخص کند که معرفی یک کتاب، جنبه تبلیغاتی دارد یا نقد منصفانه است. تعامل با مخاطب نیز اهمیت دارد؛ زیرا بلاگر علاوه بر معرفی کتاب، با مشتریان ارتباط مستقیم برقرار می‌کند.
بنابر تعریف «بلاگرهای کتاب» تعریف «بلاگرنما» هم تا حدودی مشخص شد.
بله, بلاگرنماها کسانی هستند که فاقد تخصص و شفافیت‌اند و تنها به تبلیغات پولی می‌پردازند. آن‌ها بدون نقد منصفانه، کتاب‌ها را «عالی» معرفی می‌کنند و مخاطب را گمراه کرده، اعتماد او را از بین می‌برند.
با توجه به فعالیت روزافزون بلاگرهای کتاب، ارزیابی درباره تاثیرگذاری آن‌ها بر بازار کتاب ایران چیست؟
قطعاً تاثیرگذارند. بسیاری از مشتریان متأثر از بلاگرها، به سراغ کتاب‌هایی می‌روند که معرفی شده‌اند. برای مثال، کتاب «گندزدایی از مغز» پس از معرفی ازسوی مهمان برنامه تلویزیونی آقای صحت، از چاپ اول به چاپ بیستم و بیشتر رسید. بلاگرهای مطرح گاهی می‌توانند در یک هفته، هزاران نسخه از یک کتاب را به فروش برسانند.
این تأثیرات چه مزایا و معایبی برای کتابفروشیها دارد؟
مزیت آن این است که کتاب‌هایی که فروش خوبی نداشته‌اند، پس از معرفی از سوی بلاگرها، با استقبال روبه‌رو می‌شوند. اگر این روند به‌طور گسترده از سوی رسانه‌ها و یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حمایت شود، کتاب‌های بیشتری معرفی خواهند شد اما یکی از معایب این روند این است که برخی بلاگرهای غیرحرفه‌ای، مخاطب را هیجان‌زده می‌کنند و تجربه بد هیجان‌زدگی موجب می‌شود دیگر به سمت کتاب نیایند.
تجربه ۱۷ سال کتابفروشی و حالا نشر، درباره تاثیرگذاری بلاگرها چه می‌گوید؟ کدام گروه سنی از بلاگرها به خرید کتاب می‌رسند؟
با توجه به اینکه افراد زیر ۳۵ سال بیشتر در فضای مجازی فعالیت دارند، کتاب‌های پیشنهادی بلاگرها را برای خرید انتخاب می‌کنند؛ در حالی که افراد مسن‌تر بیشتر به تجربه و مشورت کتابفروشها اعتماد دارند.
کتاب‌بلاگرها سلیقه‌ساز شده‌اند
برسلیقه و گرایش مطالعاتی کتابخوان‌ها هم تاثیر گذاشته‌اند؟
کاملاً! در چند سال اخیر، به دلیل آسیب‌های اجتماعی، بسیاری از افراد به کتاب‌های روان‌شناسی روی آورده‌اند، که گاهی موجب افزایش کتاب‌های روان‌شناسی سطحی و غیرعلمی شده است؛ همچنین، بلاگرها موجب شده‌اند برخی ژانرهای خاص مانند رمان‌های فانتزی محبوب‌تر شوند و در مقابل گرایش به ادبیات کلاسیک تا حدی کمرنگ شود.
آیا مشتریان برای خرید، نظرات بلاگرها را از فروشنده‌ها هم می‌پرسند؟ به بیان دیگر با وجود نظر پیشنهادی آن‌ها باز از شما مشاوره دریافت می کنند؟
سوال جذابی است؛ مشتری کتابفروشیها به دو دسته تقسیم می‌شوند، مشتریان حرفه‌ای که نقدهای بلاگر را بررسی و سپس با کتابفروش مشورت می‌کنند و دسته دوم مشتریان شبکه‌های مجازی که صرفاً معرفی بلاگر را دنبال کرده و بدون در نظر گرفتن دیدگاه کتابفروش خرید خود را انجام می‌دهند اما من همیشه بر این باور بودم، کسی که کتاب می‌خرد باید برای خود یک راهنما داشته باشد؛ این موضوع خیلی مهم است اما متاسفانه، سخت مشاوره می‌پذیریم. خیلی خوب است که همه انسان‌ها برای خود یک دوست کتابفروش داشته باشند که به آن‌ها کمک کند خریدهای اشتباه نداشته باشند.
فکر می‌کنید تأثیر بلاگرها بر فروش کتاب‌ها در آینده بیشتر خواهد شد یا کمتر؟
بیشتر خواهد شد؛ زیرا رشد فضای مجازی و استفاده از هوش مصنوعی، تبلیغات سنتی را کم‌رنگ‌تر کرده است. بلاگرهایی که اخلاق حرفه‌ای داشته و نقد منصفانه ارائه دهند، می‌توانند ماندگار و جایگزین منتقدان سنتی شوند.
به نظر شما چه معیارهایی برای همکاری یک کتابفروش با بلاگرها مهم است؟
تخصص بلاگر، صداقت در نقد و معرفی کتاب، و تعامل مناسب با مخاطب بسیار مهم‌اند. بلاگر باید روی ژانر خاصی تمرکز کند؛ به‌عبارت دیگر نمی‌تواند در تمام زمینه‌ها نظر بدهد؛ بلکه باید مخاطبان مخصوص به خود را جذب کند.
چه توصیه‌ای برای بلاگرهای کتاب دارید؟
اول از همه، کتاب بخوانند و سواد کافی داشته باشند. در معرفی کتاب‌ها شفاف باشند و از ناشران مستقل حمایت کنند؛ همچنین، تعامل مستقیم با مخاطبان، تشکیل گروه‌های کتابخوانی و بررسی نقد کتاب، تأثیر مثبتی بر فرهنگ کتابخوانی خواهد داشت.
ارسال نظرات