راهبرد قوی‌شدن در اندیشه سیاسی و اجتماعی امام خمینی
اندیشه سیاسی و اجتماعی امام خمینی(ره) بر محور «قوّت» شکل گرفته است؛ قوّتی که نه فقط در عرصه نظامی و سیاسی بلکه در همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی و معنوی معنا پیدا می‌کند.
به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، اندیشه سیاسی و اجتماعی امام خمینی(ره) در سراسر دوران نهضت اسلامی و پس از پیروزی انقلاب بر محور «قوی بودن» می‌چرخد؛ قوی بودن نه فقط در عرصه نظامی و سیاسی بلکه در حوزه‌های معنوی، اجتماعی، فرهنگی و فردی. امام از نخستین روز ورود به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ در بهشت زهرا، سخن از «مملکت قوی» و «نظام مقتدر» به میان آوردند و این دغدغه تا سال‌های بعد در سخنرانی‌ها و بیانات گوناگون ایشان تکرار شد.
ایشان قوّت را شرط اصلی استقلال و حیات جامعه اسلامی می‌دانستند و بر این باور بودند که اگر ملتی ضعیف شود در برابر دشمنان داخلی و خارجی سرنوشت خود را از دست خواهد داد. از این رو امام سه سطح از قدرت را به‌طور هم‌زمان مورد توجه قرار دادند: قدرت کشور و نظام سیاسی، قدرت اجتماعی و جمعی امت اسلامی و قدرت روحی و ایمانی افراد.
قوّت نظام سیاسی
امام خمینی(ره) در سخنرانی تاریخی بهشت زهرا در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ که به نوعی نقشه راه آینده جمهوری اسلامی بود، تأکید کردند: «ما می‌خواهیم که مملکت، مملکت قوی باشد. ما می‌خواهیم که مملکت دارای یک نظام قدرتمند باشد.»
این سخن در همان روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد که امام صرفاً تغییر رژیم سیاسی را کافی نمی‌دانستند بلکه هدف اصلی ایشان برپایی حکومتی مقتدر و مستقل بود؛ حکومتی که در برابر فشارهای خارجی و تهدیدهای قدرت‌های جهانی، توان مقاومت و ایستادگی داشته باشد.
امام بارها هشدار دادند که اگر کشوری ضعیف باشد ناگزیر زیر سلطه بیگانگان قرار می‌گیرد. تجربه تلخ ایران در دوره پهلوی، شاهدی روشن بر این واقعیت بود. از نگاه امام استقلال سیاسی و اقتصادی بدون یک نظام قوی شعاری توخالی است. بنابراین جمهوری اسلامی باید ستون‌های قدرت خود را هم در عرصه نظامی و هم در عرصه اقتصادی و مدیریتی تقویت کند.
امام قوّت نظام را تنها وظیفه حاکمان نمی‌دانستند بلکه بر نقش مردم در پشتیبانی از نظام تأکید داشتند. همان‌گونه که انقلاب اسلامی با حضور مردم شکل گرفت بقای آن نیز بدون حضور و حمایت آنان ممکن نبود. از نظر ایشان ملت و حکومت دو روی یک سکه‌اند که اگر هر دو قوی باشند نظام اسلامی در برابر دشمنان شکست‌ناپذیر خواهد بود.
قوّت اجتماعی
امام خمینی(ره) در سخنرانی خود در جمع مسئولان قضایی و وزارت امور خارجه در ۸ مرداد ۱۳۶۴ جمله‌ای پراهمیت بیان کردند: «هر چه پیش می‌رود اسلام، ما قوه بدهیم به اسلام، ما بیشتر فعالیت بکنیم... نخیر، حالا اول کار است، ما باید کار داشته باشیم. در همه امور ما باید قوی باشیم.»
امام با این سخنان به همه اقشار جامعه هشدار دادند که پیروزی انقلاب اسلامی پایان تلاش‌ها نیست بلکه آغاز مسئولیت‌هاست. اگر پس از پیروزی ملت از فعالیت و مجاهدت دست بردارند نه تنها پیشرفتی حاصل نخواهد شد بلکه دستاوردهای انقلاب نیز در معرض خطر قرار می‌گیرد.
امام قوی بودن را محدود به عرصه نظامی نمی‌دانستند. از نظر ایشان، اقتصاد مقاوم، دانش و فناوری، فرهنگ و حتی اخلاق اجتماعی همگی نیازمند تقویت مداوم‌اند. به بیان دیگر جامعه اسلامی باید یک موجود زنده و پویا باشد که همواره در مسیر رشد و پیشرفت حرکت کند.
امام بارها خطر رکود بعد از پیروزی را گوشزد کردند. به تعبیر ایشان اگر ملتی پس از رسیدن به هدف اولیه، دچار رکود و غفلت شود دشمنان فرصت خواهند یافت تا دوباره بر سرنوشت او مسلط شوند. از همین رو امام راهبرد قوی شدن را یک مسیر دائمی می‌دانستند، نه پروژه‌ای موقت.
قوّت روح و ایمان
امام خمینی(ره) در جمع جامعه ورزشکاران باستانی مشهد در ۱۲ تیر ۱۳۵۸ به بُعدی عمیق‌تر از قدرت اشاره کردند: «همان طوری که کوشش می‌کنید که جسمتان قوی باشد، کوشش کنید که روحتان قوی باشد. آن قوّت روح و قوّت ایمان بود که شما را غلبه داد بر جنود شیطانی و بر طاغوت.»
به باور امام پیروزی انقلاب اسلامی بیش از آنکه محصول سلاح یا ابزار مادی باشد نتیجه ایمان مردم بود. جوانان مؤمن و پرشور، با تکیه بر باورهای دینی و روحیه ایثارگری، رژیم طاغوت را سرنگون کردند. این حقیقت نشان داد که قدرت معنوی می‌تواند حتی بر قدرت‌های مادی غلبه کند.
امام در ادامه هشدار دادند که دشمنی بزرگ‌تر از طاغوت بیرونی وجود دارد و آن «جنود شیطانی در درون انسان» است. به بیان ایشان همان‌گونه که ملت توانست با ایمان و وحدت دشمن بیرونی را شکست دهد باید با همان قوّت معنوی بر وسوسه‌ها و ضعف‌های درونی خود نیز غلبه کند.
امام تأکید داشتند که قوّت نظامی و سیاسی بدون پشتوانه ایمان شکننده است. ملتی که روحیه ایثار و باور دینی را از دست بدهد دیر یا زود در برابر فشارها تسلیم خواهد شد. بنابراین راهبرد قوی شدن از نظر امام قبل از هر چیز، مستلزم تقویت ایمان و معنویت در جامعه است.
جمع‌بندی
با برسی بیانات امام خمینی(ره) می‌توان راهبرد قوی شدن را به مثابه یک منظومه جامع دید که سه رکن اصلی دارد:
- قوّت نظام سیاسی و حکومتی؛ برای حفظ استقلال و جلوگیری از سلطه‌پذیری.
- قوّت اجتماعی و جمعی؛ به معنای تلاش مداوم برای پیشرفت در عرصه‌های گوناگون پس از پیروزی انقلاب.
- قوّت روح و ایمان فردی؛ به عنوان زیربنای همه قدرت‌ها و پشتوانه مقاومت در برابر دشمنان درونی و بیرونی.
امام خمینی(ره) با تکیه بر این سه محور ملت ایران را به آینده‌ای عزتمند رهنمون ساختند. این اندیشه امروز نیز به عنوان یک راهبرد اساسی در برابر تهدیدها و چالش‌های جهانی راهگشاست.
ارسال نظرات