ساماندهی خاطرات تلخ به تجربه ای درس آموز میتواند موجب آرامش شود
تهران- کارشناس روانشناسی مرکز مشاوره مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: مرور بیش از حد خاطرات تلخ میتواند ما را زمینگیر کند و آرامش را از بین ببرد. در این مرحله باید مداخله آگاهانه انجام دهیم تا خاطره تلخ تبدیل به تجربهای سامانیافته شود.
به گزارش خبرگزاری رسا در تهران، حجتالاسلام والمسلمین مهدی هادی، کارشناس روانشناسی مرکز مشاوره مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در برنامه «در پناه آگاهی» رادیو فرهنگ، درباره علت تکرار خاطرات تلخ پس از بحران و راههای کنترل آن توضیحاتی ارائه کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا پس از یک حادثه ناگوار، صحنههای تلخ بارها به ذهن بازمیگردد و چگونه میتوان این مرورهای آزاردهنده را مدیریت کرد تا به اضطراب و وسواس پایدار تبدیل نشود، گفت: کارکرد ذهن ما در مواجهه با بحران شبیه عملکرد بدن هنگام دریافت واکسن است. همانطور که بدن پس از واکسن برای مقابله با یک بیماری آماده میشود، روان ما نیز گاهی خاطره تلخ را از آرشیو بیرون میکشد تا در برابر خطر مشابه آمادهتر باشیم. بنابراین اصل این فرایند، در ابتدا یک سازوکار دفاعی و مفید است.
کارشناس روانشناسی مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی(ره) افزود: همانگونه که واکسن ممکن است عوارض داشته باشد، مرور بیش از حد خاطرات تلخ نیز میتواند ما را زمینگیر کند و آرامش را از بین ببرد. در این مرحله باید مداخله آگاهانه انجام دهیم تا خاطره تلخ تبدیل به تجربهای سامانیافته شود.
حجتالاسلام والمسلمین هادی با تأکید بر اینکه نباید از خاطره تلخ فرار کرد، اظهار داشت: به جای پرهیز از خاطره، باید آن را بررسی و تحلیل کنیم؛ اینکه حادثه چگونه رخ داد، چه عواملی زمینهساز آن بود، چه واکنشی نشان دادیم و چه واکنشی میتوانست بهتر باشد. حتی مقایسه خود با افرادی که تجربه مشابه داشتهاند مفید است. اگر اینها را مکتوب و دستهبندیشده بنویسیم، ذهن میآموزد که خاطره را از یک تهدید هیجانی به یک تجربه قابل مدیریت تبدیل کند و فشار روانی آن کاهش مییابد.
این کارشناس روانشناسی راهکار دیگری نیز ارائه داد و گفت: یکی از شیوههای مؤثر این است که خاطره تلخ را موضوع شوخی و طنز قرار دهیم. وقتی درباره آن با خنده و اغراق تعریف میکنیم، ذهن یاد میگیرد در کنار هیجانات منفی، هیجانات مثبت نیز به آن خاطره متصل کند و در مرورهای بعدی، شدت فشار روانی کمتر شود.
وی در ادامه به مشکل شایع مرور افکار منفی هنگام خواب اشاره کرد و افزود: اگر شب هنگام و در لحظه فشار روانی، فقط در رختخواب دراز بکشیم، ذهن فرصت مییابد افکار منفی را تکرار و تشدید کند. باید برخاست، چند حرکت ساده ورزشی انجام داد و بدن را از حالت انجماد و گرفتگی خارج کرد. همین فعالیت کوتاه، جریان ذهن را تغییر میدهد و زمینه برای خواب آرام فراهم میشود.
حجتالاسلام والمسلمین در پایان خاطرنشان کرد: معمولاً افراد عادی سریع به خواب میروند، اما کسی که با هجوم افکار منفی مواجه است نباید تسلیم بیحرکتی شود. مدیریت فعال ذهن و بدن، شرط اصلی رهایی از تکرار آزاردهنده خاطرات تلخ است.
ارسال نظرات