عصمت ائمه اطهار از نگاه وهابیت
به گزارش سرویس مانیتورینگ خبرگزاری رسا، محمد انصاری کارشناس شبکه وهابی وصال حق قسمتی از سخن امیر مؤمنان(ع) در«خطبه216،نهجالبلاغه» را که حضرت(ع) فرموده است: من در نزد خود به گونهای نیستم که خود را بالاتر از این ببینم که خطا نکنم، دستاویز خود قرار داده و مدعی شد که خود حضرت فرمودند«من معصوم و ایمن از خطا نیستم».
شایان ذکر است یکی از صفات ائمه(ع) و شخص امام علی(ع)، «عصمت» است، عصمت ملکهای علمی و عملی است که انسان را از جهل، خطا، سهو، نسیان و مغالطه در اندیشه و تفکر نگه میدارد؛ بنابراین، معصوم، هم در بخش علم، از فهم ناصحیح به دور است و هم در بخش عمل، محفوظ از کار نارواست، به همین دلیل است که این حضرات(ع) لیاقت و شایستگی مقام والای امامت را داشتند و به این مقام منصوب شدند.
ائمه طاهرین(ع)عصاره نظام آفرینش و مظهر هدایت خدایند؛ نه تنها کار، گفتار و سکوت آنان هدایت است که میزان هدایتاند و با این میزان، ضلالت و گمراهی و ایمان و کفر مشخص میشود، از این رو، سخن و سیره ایشان برای هرکسی و هر سالک به سوی خدا، حجت و دلیل است؛ زیرا آنان معصوماند و در سیره معصوم هیچ گونه شائبه گمراهی و گناه نیست.
اصل این عبارت مورد سؤال، قسمتی از«خطبه216، نهجالبلاغه» است، که حضرت(ع)آن را در صفین بیان کردهاند، سراسر خطبه، دارای نکات پند آموز و بسیار عمیق، در رابطه با حقوق حکومت و مردم است،اما در انتهای خطبه، حضرت(ع)، این عبارت مورد سؤال را مطرح فرمودهاند و همه مخاطبان خود را به این نکته توصیه میکنند که؛ از گفتن سخن حق و مشورت عادلانه در حق من خودداری نکنید؛ زیرا من هم به عنوان یک انسان(نه به عنوان یک امام معصوم) خود را بالاتر از آن نمیدانم که دچار خطا و اشتباه نشوم، و از خطا در کارهایم ایمن نیستم، مگر اینکه؛ خداوندی که از من قادرتر است و همه امور به دست اوست، مرا از خطا حفظ کند.
شایان ذکر است جمله بعدی در همین عبارت این اشکال را رفع میکند، زیرا؛حضرت(ع) میفرماید: اگر خدا مرا از خطا حفظ نکند، من خودم شخصاً و بدون تکیه بر پروردگارم از خطا، محفوظ نمیمانم؛ به عبارت دیگر مفهوم جمله اول حضرت(ع) که میفرماید«ایمن نیستم»، این است که، من به عنوان یک انسان از خطا کردن ایمن نیستم ولی مفهوم جمله بعد این است که به عنوان حفظ و حمایت الهی وضع دیگری دارم، و خدا مرا از خطا حفظ میکند.
مانند این عبارت، در جریان حضرت یوسف(ع) در قرآن کریم«سوره مبارکه یوسف، آیه24»، هم مطرح شده که میفرماید: زلیخا قصد حضرت یوسف(ع) کرد و یوسف(ع)، هم اگر برهان حق را نمیدید، قصد او میکرد؛ یعنی حضرت یوسف(ع)، به عنوان یک انسان، بیم این داشت که آلوده هوا و هوس شود،ولی مشاهده برهان الهی و عصمت، مانع از آن شد که، دچار خطا شود.
بنابراین پیامبران و اولیای الهی از هر خطا و گناه کبیره و صغیره و مکروه معصوم اند، معصومین(ع) به توفیق الهی هیچگاه نلغزیدند ، چنان که قرآن مجید در«سوره مبارکه اسراء، آیه 73و 74» درباره پیامبر(ص) میفرماید: «و چیزی نمانده بود که تو را از آنچه به سوی تو وحی کردیم گمراه کنند تا غیر از آن را بر ما ببندی و در آن صورت تو را به دوستی خود بگیرند و اگر تو را استوار نمیداشتیم قطعاً نزدیک بود کمی به سوی آنان متمایل شوی».
به علاوه حضرت علی(ع) در مقام تعلیم به اصحاب است و به آنها میآموزد در هر مقامی که هستید، احتمال خطا و اشتباه برای شما وجود دارد و از روی تواضع خود را هم مانند آنها لحاظ میکند.
به هر حال نباید این جمله را در برابر آن همه دلایل محکمی که در وجوب عصمت امام(ع) و معصوم بودن آنها وجود دارد، به عنوان مشکلی مطرح کنیم؛ زیرا ما باید احادیث را در کنار هم و با توجه به اصول عقلی دیگر معنی کنیم؛ مثلاً حضرت علی(ع) در جای دیگر در«نهجالبلاغه، در خطبه97» میفرماید:«من نشانه روشنی از پروردگارم دارم و به طریق واضح پیامبرم(ص) گام بر میدارم و در راهی آشکار با دقت و هوشیاری به پیش میروم»، طبق این بیان،حضرت(ع) تأکید میکند که با حمایت پروردگار، همیشه راه را درست طی میکند و خطایی در کار او نیست.
نتیجه نهایی این که حضرت در این بیان نورانی توصیه به گفتن سخن حق و رفتار از روی عدل میکند و میفرماید: همه به این امورات نیازمندیم و اگر عنایت الهی نباشد انسان دچار خطا میشود؛ ولی این به معنی ثابت شدن خطا برای حضرت(ع) نیست./9161/ت302/ن