اهمیت پژوهش در مدارس علمیه کرمان تبیین نشده است

خبرگزاری رسا ـ استاد حوزه علمیه کرمان گفت: از دلایل مشخص نشدن اهمیت پژوهش و روشن نشدن نیازهای جامعه به آن، ارتباط ضعیف حوزه با بدنه جامعه است.

حجت الاسلام منصور کمالي استاد حوزه علميه کرمان

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از روابط عمومی معاونت پژوهش حوزه علمیه کرمان، مسأله پژوهش و پویا‏سازی ذهن طلاب به سوی نویسندگی و ارائه مقالات علمی، از دیر باز از موضواعات مهم در حوزه‏های علمیه بوده و اهمیت آن بر کسی پوشیده نبوده و نیست؛ در این باره با حجت الاسلام منصور کمالی، استاد حوزه علمیه کرمان گفت وگویی صورت گرفته است که در ذیل می آید.

وضعیت پژوهش در مدارس علمیه کرمان چگونه است؟
متأسفانه وضعیت پژوهش در مدارس علمیه کرمان در سطح ضعیفی قرار دارد و معمولا در برنامه مدیران حوزه و حتی تک تک طلاب برای این موضوع شأن وجایگاهی سنجیده نشده است و پژوهش‏های مختصری هم که ارائه شده کافی نیست. یکی از دلایل مشخص نشدن اهمیت پژوهش و روشن نگشتن اساس نیاز جامعه به آن، ارتباط ضعیف طلاب و حتی اساتید ومدیران حوزه با بدنه جامعه است.

یک طلبه افزون بر این که باید بار علمی و معرفتی خود را افزایش دهد، لازم است از حیث پژوهشی هم پیشرفت کند و به گونه‏ای در مسیر معارف و حقایق علوم گام بر‏دارد که بتواند خلأهای موجود را برطرف سازد؛ اما متأسفانه این خلأهای وجودی به طلبه معرفی نشده و خود او هم به آن‏ها نرسیده است، که در همین راستا خلأهای جامعه هم برای او روشن نمی‏باشد و وقتی انسان احساس تشنگی نکند، مشخص است که به سمت آب و رفع تشنگی نمی‏رود.

لذا حل این مشکل، تلاشی دو‏چندان از سوی حوزه‏های علمیه و خود طلاب می‏طلبد. البته طلبه‏ای که می‏خواهد فعالیت پژوهشی انجام دهد، در ابتدا نمی‏داند از کجا شروع و از چه روشی استفاده نماید؛ از آن‏جا که روشن نمودن مسیر پژوهش از مقدمات لازم انجام پژوهش است،لازم است که از فعالان در عرصه پژوهش برای تربیت پژوهشگر در حوزه‏های علمیه بهره برد؛ و به‏عنوان یک هدف، برای آن برنامه‏ریزی شود.

متأسفانه یکی از مشکلاتی که در روند پژوهش‏پروری در حوزه‏ها تأثیرگذار است، ضعف پایه‏های علمی بعضی از طلاب، خصوصا ضعف در ادبیات عرب است؛ از سوی دیگر مهم‏ترین و بهترین منابع در حوزه به زبان عربی هستند مانند تفسیر المیزان، نهج البلاغه و شروح آن و اکثر کتب تاریخی و حدیثی معتبر که به این زبان نوشته شده است.

گاهی ضعف پایه، به قدری تأثیر داشته که ذهن طلبه را ترجمه محور بار آورده، تا اندازه‏ای که به‏جای استفاده از یک کتاب مرجع، تنها توانایی استفاده از ترجمه آن را دارد. البته گاهی ضعف پایه نیز تنها دلیل نمی باشد؛ بلکه این ذهنیت که نیازی به مطالعه یک کتاب بعد از گرفتن نمره آن نیست، هم می‏تواند از عوامل مشکل‏ساز باشد.

همچنین توجه نداشتن مدیران به شناسایی و پرورش طلاب با استعداد نیز به این مسأله دامن می‏زند، به گونه‏ای که می‏توان گفت؛ حوزه‏ها در این زمینه هیچ برنامه‏ای برای استعداد‏یابی ندارند.

با توجه به این که شما از اساتید حوزه می‏باشید، طلاب کرمان را از نظر انگیزه، استعداد و آرمان‏های پژوهشی چگونه ارزیابی می‏کنید؟
شاید انگیزه پژوهش در طلاب کرمانی قوی نباشد؛ اما استعداد‏ها در این زمینه بسیار بالاست و شاهد آن طلاب کرمانی است که بعد از عزیمت به قم، استعداد‏ها و انگیزه‏هایشان بیدار، و در مباحث پژوهشی بسیار موفق بوده‏اند.

البته اساتید در پرورش و یافتن استعداد‏‏های پژوهشی سهم بسیار زیادی دارند و می‏توانند از نوع نگاه طلبه به مسائل مختلف، استعداد او را تشخیص دهند و اگر مدیران و اساتید در زمینه استعدادیابی هم‏فکری و هم‏کاری لازم را انجام دهند، می‏توان شاهد پرورش پژوهشگرانی موفق در هر پایه تحصیلی باشیم.

به نظر حضرت‏عالی، نقش پژوهش و تأثیر آن در تبلیغ طلبه چگونه است؟
پژوهشگر بودن طلبه، در تبلیغ او نیز بسیار تأثیر‏گذار است، به طور مثال؛ در دوران دفاع مقدس به‏خاطر داریم رزمندگان اسلام چند ماه قبل از انجام هر حمله و عملیات، تمام پیشامدهای احتمالی را بررسی می‏کردند؛ امروزه هم یکی از معانی تبلیغ، حمله می‏باشد، حمله به شبهات، خرافات و فرهنگ های غلط؛ و یک بعد تبلیغ نیز دفاع نمودن می‏باشد.

با وجود بهترین فرصت‏های تبلیغی مانند ماه محرم، صفر و رمضان و ایام فاطمیه برای تأثیر‏گذاری بر جامعه، اما باز هم شاهد فعالیت گسترده فرقه‏های انحرافی مانند وهابیت در جنوب استان می‏باشیم. هم‏چنین معضلات دیگری در سایر امور جامعه وجود دارد که حمله به این معضلات و دفاع در مقابل آن‏ها، بدون پژوهش و تحقیق امکان‏پذیر نیست.

همچنین اگر طلبه‏ای برای تبلیغ به منطقه مورد حمایت و فعالیت بهائیان اعزام شود؛ جهت مؤثر واقع شدن تبلیغ خود از اسلام، چاره‏ای جز تحقیق و پژوهش در مورد بهاییت و راه‏های مقابله با آن ندارد؛ هر چند که در امور تبلیغی دارای ویژگی‏های لازم و مثبتی هم باشد.

به نظر شما چه اموری ارکان پژوهش را تشکیل می‏دهند؟
اگر موضوع پژوهش شخصی باشد، رکن پژوهش را خود شخص و منابعی که دنبال می‏کند تشکیل می‏دهد، و اگر شخصی نباشد، از میان صدها هزار موضوع می‏توان یکی را برای انجام پژوهش انتخاب کرد؛ اما باید دقت داشت بدون تدبر، موضوع انتخاب نشود؛ بلکه موضوعی که طلبه برای پژوهش خود انتخاب می‏کند باید باید بر اساس ضرورت‏های حوزه و جامعه انتخاب شود.

اگر در انجام یک پژهش تمام این دقت‏ها لحاظ شود، پژوهش به یک جریان و موج تبدیل خواهد شد و هنگامی که موج پدید آید، حتی افرادی که تمایل به همراهی ندارند، خود به خود در این موج قرار می‏گیرند؛ مثلا در بعد سیاسی می‏بینیم که برای رسیدن به اهداف خود، در جامعه موج ایجاد می‏کنند، یا در بعد فرهنگی می توان برای نمونه به مسأله مد اشاره کرد.

به نظر شما متون درسی چه نقشی را در پزوهش ایفا می‏کنند؟
متون درسی حوزه، پایه‏های علمی طلبه را می‏سازند و در واقع زیر بنای علمی او را محکم می‏سازند. طلبه‏ای که ادبیات، منطق، فقه، اصول و فلسفه را فرا می‏گیرد؛ در واقع ابزاری در اختیار او گذارده می‏شود تا خود را برای پژوهش محیا سازد، به مانند ورزش‏کاری که با تحمل تمرین‏های متفاوت، برای هدف والایی خود را آماده می‏سازد.

حال اگر طلبه، متون حوزه را به خوبی بیاموزد و زیر‏بنای علمی خود را محکم کند، می‏تواند در کنار متون حوزه، پژوهش و تحقیق را آغاز کند. البته کار تحقیقاتی در صورتی می‏تواند پژوهش مفید نامیده شود که به تولید منجر شود./9701/پ202/س

گزارش خطا

برچسب ها: استاد حوزه علمیه کرمان حجت الاسلام منصور کمالی تربیت پژوهشگر در حوزه‏های علمیه وضعیت پژوهش در مدارس علمیه پژوهش‏پروری

ارسال نظرات