علم نجوم و اختر شناسی به عنوان بخشی از فقاهت در حوزه های علمیه تبیین شود

حجت الاسلام سید رضا اصفهانی مؤسس و مدیر موسسه نجوم و علوم اسلامی کبریا در گفت‌و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به تشریح فعالیت های نجومی خود پرداخت و گفت: فعالیت حرفه ای خود را از مرکز پژوهش‌های فلکه نجومی حضرت آیت الله سیستانی شروع کردم و هم اکنون نیز به عنوان کارشناس و مدرس در این مرکز همکاری کرده و برای اساتید حوزه و طلاب برنامه های نجومی اجرا می‌کنم.

حجت الاسلام اصفهانی افزود: مرکز فلکی نجومی حضرت آیت الله سیستانی ویژه نجوم کروی و هیأت و یکی از موسسات مطرح در سطح ملی و حتی در برخی عناوین جهانی است.

وی با اشاره به راه اندازی موسسه نجوم کبریا افزود: موسسه کبریا را در قم و اصفهان راه اندازی کردیم و با انجام فعالیت های گسترده نجومی و ارتباط با مرکز فلکی نجومی آیت الله سیستانی طرح های بزرگی در راستای نجوم و اخترشناسی مورد پیگیری جدی قرار گرفت که امیدوارم این علم در حوزه های علمیه و حتی در مراکز دانشگاهی به صورت جدی دنبال شود.

وی گفت: عمده فقاهت ما با وقت و قبله مربوط است و احکام فقهی اهمیت فراوانی به این دو مقوله داده‎اند اما متاسفانه در سال‌های اخیر مباحث نجومی در حوزه های علمیه مورد کم توجهی قرار گرفته در حالی که از دروس تخصصی در حوزه های قدیم به شمار می رفت و با وجود منابع دینی و غنی علمی در خصوص نجوم، تعیین وقت و قبله، به دلیل عدم تسلط کامل اساتید حوزه، این مباحث مورد کم توجهی حوزه های علمیه بوده است.

این استاد حوزه با بیان این‌که آیات و روایات مختلفی پیرامون علم نجوم و اخترشناسی وجود دارد، عنوان کرد: فقط در آیات 6 جزء اول قرآن کریم بیش از 100 آیه ارتباط نجومی نشانه گذاری شده است و در روایات متعدد نیز این علم مورد توجه معصومان و اهل بیت(ع) است همچنین بحث عمده ای با موضوع آسمان و جهان در کتاب عظیم بحار الانوار مورد توجه قرار گرفته است.

وی اظهار داشت: خوشبختانه در سال‌های اخیر مراکز متعدد حوزوی در خصوص علم نجوم تاسیس شده و با توجه به این‌که این علم مورد نیاز علما و طلاب دین است، مرکز فلکی نجوم حضرت آیت الله سیستانی ارتباط گسترده ای با مراکز حوزوی و سایر مراکز علمی ایجاد کرده است.

حجت الاسلام اصفهانی با ابراز تاسف از وابستگی های تعیین زمان و مکان به تجهیزات بیگانه گفت: متاسفانه از نظر تعیین زمان کاملا وابسته به دستگاه‌های بین المللی و بیگانه هستیم و سامانه  GPSدر تعیین زمان و مکان کاملا آمریکایی است و نباید با وجود منابع غنی نجوم در اسلام به این تجهیزات بیگانه وابسته باشیم.

در تعیین اوقات شرعی، توجه به نشانه های نجومی منسوخ شده است

وی توجه به نشانه های نجومی را مورد تاکید قرار داد و گفت: متأسفانه در تعیین اوقات شرعی توجه به نشانه های نجومی منسوخ شده است و حتی در مساجد روستاها هم دیگر به این امر توجهی نمی شود اما در گذشته در مساجد بر اساس نشانه های نجومی اذان می گفتند زیرا مردم با این نشانه ها آشنا بودند.

کاربرد نشانه های نجومی باید در مراکز علمی و حوزوی احیا شود

وی تصریح کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر شاهد توجه به علم نجوم از طرف برخی از علما و یا در مراکز علمی و حوزوی بوده‎ایم به خصوص در مرکز حضرت آیت الله سیستانی صدها طلبه آموزش‌های نجوم پایه را می گذرانند و در بنیاد علوم وحیانی اسراء وابسته به حضرت آیت الله جوادی آملی و یا علوم حدیث آیت الله ری شهری در جوار بارگاه عبدالعظیم حسنی(ع) رصدخانه های مجهزی راه اندازی شده است.

مؤسس و مدیر مؤسسه نجوم و علوم اسلامی کبریا در قم بیان داشت: با راه اندازی مراکز نجومی کبریا در اصفهان و قم تلاش کرده ایم ساختار آموزشی را تعمیق بخشیم و خوشحالیم که این علم در دوره های مقاطع تحصیلی تکمیلی در مراکز جامعه المصطفی و دارالحدیث در حال تدوین و تصویب است و حتی در مرکز مدیریت شورای عالی حوزه نیز مرکز تخصصی نجوم مصوب شده و شورای عالی گسترش وزارت علوم مرکز نجومی را به تصویب رسانده که توفیقات خوبی در این زمینه حاصل شده است.

وی در خصوص یکی از طرح های خود در زمینه تعیین وقت، بیان کرد: مستند سازی زمان نجومی اذان صبح یکی از طرح های راهبردی است که بیش از یک میلیارد مسلمان در جهان با آن درگیر هستند و به دلیل این‌که هنوز استاندارد قابل اتکایی در این عرصه وجود ندارد، تلاش هایی در این باره به کار گرفته شده تا زمان اذان صبح، استاندارد نجومی پیدا کند و این کار با استفاده از تکنولوژی روز انجام می شود.

حجت الاسلام اصفهانی در ادامه درباره مکان‎یابی رصدخانه نیز تصریح کرد: ارتفاعات جنوب استان قم بهترین موقعیت را برای احداث و راه اندازی رصدخانه دارند و رصدخانه ملی در این بخش راه اندازی شد که در مقطع دو ساله مسؤولیت این پروژه را بر عهده داشتم و در سطح کشور بیش از یک میلیارد تومان برای شناسایی ارتفاعات مناسب هزینه شده است که امیدواریم با تکمیل پروژه های رصدخانه با مسؤولیت وزارت علوم در این بخش نیز پیشرفت کنیم./926/ت301/پ