خط مشی سیاسی امام علی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام مهدی پیشوایی، کارشناس تاریخ اسلام، در برنامه پرسمان تاریخی که از رادیو معارف پخش می‌شد، در پاسخ به پرسش «حالت حضرت امیر(ع) در آخرین لحظات زندگی ایشان چگونه بود و با توجه به اینکه ایشان رهبر و خلیفه جامعه بودند، برای جامعه بعد از خودشان، چه کار سیاسی انجام دادند؟» گفت: کار مهمی که حضرت امیر (ع) انجام دادند، معرفی امام حسن مجتبی (ع) به عنوان امام بعدی و جانشین بود.

وی ادامه داد: امام علی (ع) به همه اطرافیان و شیعیان فرمودند که با پسر بزرگش یعنی امام حسن (ع) همکاری کنند و توصیه‌های لازم را در این مورد انجام دادند، به طوری که بعد از شهادت ایشان، هیچ گونه حیرت و اختلافی بر سر جانشینی نبود، بعد از تشیع پیکر حضرت امیر (ع)، مردم در مسجد جمع شدند و بعد از خطبه‌ای که امام حسن (ع) قرائت کردند، با او بیعت کردند.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: حضرت توصیه‌های دیگری هم داشتند از جمله اینکه در ساعات آخر عمرشان خطاب به امام حسن (ع) و امام حسین (ع) گفتند «با ظالم دشمن باشید و مدافع و حامی مظلوم باشید، قاتل من ابن ملجم است، مبادا بعد از من به جان مردم بیفتید اگر من زنده ماندم می‌دانم چگونه با او رفتار کنم و اگر از دنیا رفتم فقط او را قصاص کنید کاری به کار دیگران نداشته باشید».

وی افزود: جمله دیگری هم از حضرت امیر (ع) نقل شده که ارزش تاریخی دارد، به نظر می‌رسد که این جمله را حضرت روزهای آخر عمر و بعد از ضربت خوردنشان فرمودند، این جمله معنا دار و روی حوادث بعدی بسیار تأثیرگذار بود، حضرت علی (ع) فرمودند «بعد از من با خوارج نجنگید، چرا که فرق است بین کسی که آگاهانه و با معرفت دنبال باطل رفت با کسی که دنبال حق رفت و دچار باطل شد و از حق منحرف شد».

حجت‌الاسلام پیشوایی ادامه داد: منظور حضرت علی (ع) خوارج و معاویه بود، امثال معاویه دانسته و آگاهانه با علم به اینکه باطل هستند و خلافت مال آن‌ها نیست، خلافت می‌کردند، اما خوارج گرفتار اشتباه شدند دنبال حق رفتند اما حق را نیافتند، این توصیه حضرت علی (ع) مبنا شد برای برخورد شیعیان با خوارج، شیعیان دیگر هرگز با خوارج رودررو نشدند، زیرا خوارج بعد از امیرالمؤمنین (ع) با بنی‌امیه و بنی عباس در افتادند.

این کارشناس مسائل تاریخی اظهار داشت: خوارج آدم‌های ناسازگاری بودند، در عین حال از جان گذشته هم بودند، امام علی (ع) در مورد آن‌ها پیش گویی کردند و فرمودند «این‌ها خواهند بود، هر وقت شاخ این‌ها شکست باز از جایی دیگر سبز می‌شوند» و همین طور هم شد، خوارج هر چند سال یک جا جمع می‌شدند، سلاح و ابزاری جمع می‌کردند و علیه قدرت وقت به پا می‌خواستند، علیه قدرت‌هایی قیام می‌کردند که دشمن شیعیان هم بودند.

وی بیان داشت: بعد از شش ماه از شهادت امیرالمؤمنین (ع)، کار امام حسن (ع) و معاویه به صلح کشیده شد، امام حسن (ع) بعد از امضای صلح نامه عازم مدینه شد، چون به اجبار به کوفه آمده بود، همان زمان مصادف شد با قیام گروهی از خوارج، معاویه به امام حسن (ع) نامه‌ای نوشت که قبل از عزیمت به مدینه، فتنه خوارج را دفع کن.

حجت‌الاسلام پیشوایی در ادامه گفت: معاویه از نوشتن این نامه به امام حسن مجتبی (ع) دو هدف را دنبال می‌کرد، یکی اینکه فتنه دشمن را به دست دشمن دفع کند، بدون نیاز به نیرو و سلاح و دوم اینکه به همه ثابت کند که حسن ابن علی (ع)، یکی از زیر دستان من است یا یکی از فرماندهان گروه من است، من به او دستور می‌دهم و او هم اطاعت می‌کند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: توصیه امام علی (ع) به پرهیز از جنگ با خوارج برای همین بود که مسلمانان به جان هم نیفتند، امام حسن (ع) نیز از اهداف معاویه آگاه بود بنابراین در جواب نامه برای معاویه نوشت «اگر قرار بود من با مسلمانان بجنگم، در درجه اول با تو می‌جنگیدم»، این توصیه امام علی (ع) یک خط مشی سیاسی به مسلمانان داد که هرگز نیروهای خود را برای جنگ با خوارج هدر ندهند./9194/پ202/ن