رسانه‌ها الگوهای فرهنگی خانواده‌ها را ترسیم می‌کنند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، علیرضا پویا استاد دانشگاه و کارشناس حوزه رسانه، در برنامه سایه روشن که از رادیو معارف پخش می‌شد، گفت: امروزه رسانه‌ها در سبد خانه‌ها قرار گرفته‌اند و خانواده‌ها مصارف فرهنگی و اجتماعی را تحت تاثیر رسانه‌ها استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: هنگامی که خانواده به دنبال مصارف اقتصادی است، رسانه از طریق پیام‌های بازرگانی یا پیام‌های غیر مستقیمی که در فیلم‌ها و سریال‌ها وجود دارد و سبک زندگی را برای خانواده‌ها ترسیم می‌کند، تعیین می‌کند که چه نوع مصرفی ضروری است.
دکتر پویا اظهار داشت: در مباحث فرهنگی هم همین گونه است؛ در آنجا هم وقتی ما پیام‌های رسانه‌ای را مستقیم یا غیر مستقیم در نظر بگیریم، می‌بینیم که فرهنگ، آداب، رسوم، الگوها و کنش‌های فرهنگی خانواده‌ها را رسانه‌ها ترسیم، یا به عبارتی القا و تبلیغ می‌کنند.
وی ادامه داد: یعنی رسانه‌ها به نحوی، سبک زندگی ما را جهت می‌دهند، آنها نه تنها امروز در سبد مصرفی خانواده‌ها قرار دارند، بلکه می‌توانیم بگوییم مهمترین مصرف خانواده‌ها هستند.
این کارشناس حوزه رسانه ابراز داشت: شما وقتی تلویزیون و سایر رسانه‌ها را به صورت مستمر استفاده می‌کنید، در واقع آن رسانه، به صورت غیر مستقیم شما را از تمام جهات، مسیر می‌دهد و زندگی‌تان را رنگ می‌بخشد.
وی ابراز داشت: در این موضوع؛ هم در جنبه تخصصی و آکادمیک و هم در جنبه عمومی که برای مخاطبان عام است، هنوز در کشور ما کارهای اساسی و خوبی انجام نشده است، جا دارد که کارهای کارشناسی و بحث‌های مشاوره‌ای زیادی انجام دهیم و گفت‌وگوهای زیادی صورت گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که اگر گریزی از استفاده از رسانه نیست، پس چطور می‌شود استفاده کرد که آسیب جدی به خانواده وارد نشود، گفت: اگر بخواهیم به بحث استفاده از رادیو و تلویزیون بپردازیم، به دو صورت این کار ممکن است: اوّل اینکه یک سلسله توصیه‌هایی به خانواده‌ها بکنیم.
وی ادامه داد: مثلاً بگوییم اگر می‌خواهید خانواده‌تان را از پیامدهای خطرناک رسانه‌ها دور کنید، باید این کارها را انجام دهید، یعنی به مردم راهکار بدهیم؛ این کاری است که می‌توان کرد، دشوار هم نیست و روشن است.
دکتر پویا در ادامه گفت: کاری که در شان رادیوها به خصوص رادیو معارف است، این است که ضمن اینکه این توصیه‌ها را به خانواده‌ها کرده و پیشنهاداتی ارائه می‌دهند، بیشتر آن را تبیین کنند؛ به این نحو که کارشناسانِ فرهیخته و کاردان را معرفی کنند تا افراد با چارچوب‌ها و مبانی اساسی این موضوع، بیشتر آشنا شوند و باورپذیری آن بیشتر شود.
این استاد دانشگاه، در توضیح بیشتر واژه «باورپذیری» اظهار داشت: گاهی دیده می‌شود بعضی افراد، وقتی توصیه‌هایی به آنها می‌شود که مثلاً این رسانه بد است و این رسانه خوب، یا گفته می‌شود؛ این گونه استفاده کنید، این تصور در آنها به وجود می‌آید که این توصیه‌ها از منظر نظام و حاکمیت، یا به خاطر بعضی ملاحظات سیاسی است، این گونه تلقّیات، باورپذیری نسبت به آسیب پذیری را کم می‌کند.
دکتر پویا گفت: باید این بحث‌ها ریشه‌ای‌تر بررسی شود که مردم گوش کنند، توجه به این زیرساخت‌ها، باعث می‌شود که اقدامات، با باور بهتری انجام شود.
وی ادامه داد: باورپذیری مخاطرات و پیامدهای رسانه بر خانواده، بسیار مهم است، مثلاً شخصی می‌داند که چیزی برایش ضرر دارد اما باز هم از آن استفاده می‌کند؛ چون هنوز موضوع را باور نکرده است، در بحث رسانه هم این اتفاق گاهی می‌افتد.
وی بیان داشت: یعنی اگر ما نتوانیم یک بحث استدلالی قوی برای این مباحث مطرح کنیم و با استدلال بگوییم اگر شما طرف ماهواره بروید، این مخاطرات و پیامدها را خواهد داشت، ممکن است باورپذیر نشود و این روندی که متأسفانه در دو دهه اخیر اتفاق افتاده است، ادامه پیدا می‌کند.
این کارشناس رسانه‌ای در پایان ابراز داشت: برای ما که در قرن 21 زندگی می‌کنیم، استفاده از رسانه‌ها، از مهمترین دغدغه‌ها است؛ چون اگر رسانه در جامعه امروز ما، بد مصرف شود، پیامدهایی دارد که خانواده را با بحران‌های خانمان برانداز مواجه می‌کند، بنابراین، امروزه هیچ خانواده‌ای نمی‌تواند نسبت به مصارف رسانه‌ای خود بی دقت باشد./9194/پ202/ی