دولت به جناح، حزب و قبیله خاصی تعلق ندارد/ توفیقی سیاست‌های دولت را اجرا کرد
به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران صبح امروز (یکشنبه) برای دفاع از وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و ورزش و جوانان در صحن علنی مجلس حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت.
متن کامل سخنان رییس جمهور به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
«الحمدلله ربّ‌العالمین و صلی‌الله علی سیّدنا محمّد و آله الطاهرین و صحبه المنتجبین»
با سلام و درود بر نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، اعضای محترم هیات رییسه و ریاست محترم مجلس شورای اسلامی.
گر چه دوست داشتم جلسه رأی اعتماد در محضر نمایندگان در همان جلسه اول به اتمام می‌رسید و دولت می‌توانست با توان بیشتری در بخش فرهنگی نیز فعالیت خود را آغاز کند، اما به هر حال این حق نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که نسبت به وزرای معرفی شده بر مبنای تحقیقات و بررسی‌هایشان، نظر نهایی را اعلام کنند. امروز هم امیدوارم آخرین روزی باشد که برای رأی اعتماد در خدمت شما هستیم، البته به هر مناسبتی حضور در مجلس شورای اسلامی، زیارت نمایندگان مردم و استفاده از نظراتشان برای دولت و رییس جمهور مغتنم است.
دولت تدبیر و امید هرگز وقت خود را به حاشیه پردازی مشغول نکرده و نخواهد کرد
این دولت در شرایطی مسئولیت را بر دوش گرفته است که کشور از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاست خارجی و داخلی در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برد، بنابراین به دلایل شرایط ویژه کشور، دولت هرگز به حاشیه‌پردازی وقت خود را مشغول نکرده و نخواهد کرد، شما می‌بینید دولت در صرف وقت در برابر منتقدین و یا حتی برخی از مخالفین، منصفانه برخورد می‌کند. دولت نمی خواهد در این شرایط کشور، وظایف اصلی خود را فراموش کند.
این دولت آنچنان برای استفاده از فرصت مُصِر بود که برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، در همان روز تحلیف لیست نمایندگان پیشنهادی را تقدیم مجلس شورای اسلامی نمود، بنابراین ما از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم که سیاست دولت را در زمینه عدم حاشیه‌پردازی، با همان جمله معروف ما طلبه‌ها که علیکم بالمتون لا بالحواشی، حمایت نمایند.
من در اینجا در ابتدای عرایضم لازم می‌دانم از 3 وزیر پیشنهادی محترم که نتوانستند رأی کافی اعتماد را جلب کنند، یعنی آقای دکتر نجفی، آقای دکتر میلی منفرد و آقای مهندس سلطانی‌فر که هر سه از مدیران شایسته و لایق این نظام هستند و در آغاز کار دولت، دست همکاری دولت را فشردند، صمیمانه تشکر کنم و برای آنها در هر جایی که مشغول خدمت هستند، از خداوند مزید توفیقاتشان را خواستار باشم. بویژه می‌خواهم از آقای دکتر توفیقی که در مدت حدود 2 ماه گذشته سرپرستی وزارت علوم را بر دوش گرفتند و در این مدت سیاست دولت را اجرا کردند و اکنون که موقع معرفی وزیران بود به دلایل مصلحت بسیار نجیبانه و عالمانه همانطور که انتظار از مدیران شایسته و لایقی چون ایشان هست، برخورد کردند.
دولت از راه و خط خود ذره‌ای عقب‌نشینی نخواهد کرد
دولت از راه و خط خود ذره‌ای عقب‌نشینی نخواهد کرد، دولت بر مبنای آراء مردم موظف به مسیری است که مردم با رأی‌شان در 24 خرداد برای دولت مشخص کردند. ممکن است بنا به دلایلی مجری سیاست تغییر کند، اما راه همان راه است، دولت اقدامات دکتر توفیقی را در مدت سرپرستی‌اش تأیید می‌کند، او فردی خلاق، عالم، اندیشمند، معتدل و کوشا است.
دولت تدبیر و امید متعلق به همه مردم ایران است
ما در شرایطی هستیم که نیاز به وحدت ملی داریم، اجماع و وحدت ملی برای این دولت اصل است. این دولت نمی‌خواهد دولت 18، 19 میلیون نفر جمعیت باشد. این دولت، دولت 75 میلیون جمعیت است. این دولت تعلق به جناح، حزب، تشکل یا قبیله‌ای ندارد. این دولت متعلق به همه مردم ایران است و هیچگاه در پی تقابل و مقابله با هیچ جناح و حزب و تشکلی نبوده و نخواهد بود. شرایط کشور، شرایطی است که ما نیاز به وحدت و همدلی داریم، بویژه همدلی و وحدت بین نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و دولت خدمتگزار. ما باید دست به دست هم بدهیم و این راه را به پیش ببریم. من به صراحت در محضر مردم ایران اعلام می‌کنم دولت بدون حمایت مجلس در مسیر و راه اهدافش موفق نخواهد بود. اگر مجلس با همه توان در کنار دولت و دولت در کنار مجلس باشد و بالاخره می‌توانیم به جهان اعلام کنیم ما حاکمیت واحد هستیم.
دولت منتخب مردم و نمایندگان محترم منتخب مردم و همه معتقد به قانون اساسی، منافع ملی، مصالح ملی و مجری تدابیر رهبری خواهیم بود. من بر این نکته تأکید می‌کنم و همه باید تلاش کنیم نظرات و تدابیر رهبر معظم انقلاب را عملیاتی و اجرایی کنیم، تکرار شعار نکنیم، مداوم نگوییم که رهبری چنین و چنان فرموده است. رهبری با بیانی روشن نظراتش را بیان فرموده و بیان می‌فرمایند. این ما هستیم که باید برنامه اجرایی آن تدابیر را تهیه و اجرا و عمل کنیم.
با وحدت و انسجام از شرایط سخت امروز عبور خواهیم کرد
بی‌تردید در چنین شرایطی با وحدت و اتحاد و یگانگی و انسجام به خوبی از شرایط سخت امروز عبور خواهیم کرد. ما در شرایط خاصی امروز در پای میز مذاکره با دیگران نشسته‌ایم، باید از حقوق ملی، منافع ملی و اهداف ملی‌مان با منطق و استدلال و با استفاده از هنر دیپلماسی به خوبی دفاع کنیم. در چنین شرایطی ما نیازمند به حمایت همه مردم و نمایندگان محترم هستیم. این بدان معنا نیست که کسی بر دولت نقد نکند، که ما همواره از نقد عالمانه، دلسوزانه و نقدی که بتواند تصحیح کننده راه باشد با همه وجود در چارچوب اخلاق، ادب و قوائد بازی سیاسی استقبال می‌کنیم. اما در عین حال همه مردم ما شرایط خاص این زمان را مد نظر قرار می‌دهند. برخلاف آنچه که برخی می‌گویند این دولت اولویتش اقتصاد و سیاست خارجی تنها نیست، اگر دولت در کوتاه مدت به دلائل خاص به سامان معیشت مردم و حل معضلات اقتصادی بیشتر توجه می‌کند و در سیاست خارجی برای باز کردن راه‌های تعامل سازنده تلاش می‌کند، برای میان مدت و بلند مدت می‌داند که فرهنگ، مهمترین بخشی است که باید همه مجریان به آن توجه کنند. ناوگان فرهنگی دولت یعنی سه وزیری که امروز برای کسب رأی اعتماد به خانه ملت آمدند و وزیر فرهنگ و ارشاد و سایر مسئولانی که به فرهنگ مربوط می‌شوند، می‌دانند که بار رسالت سنگینی را در این مقطع بر دوش دارند. مخصوصا 3 وزیری که امروز در خدمت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی هستند، یعنی سرنوشت میلیون‌ها جوان و نوجوان با فعالیت این سه وزارتخانه رقم زده می‌شود.
افرادی که با مشورت‌های فراوان برای این سه وزارتخانه معرفی شدند، از دیدگاه دولت، افراد شایسته ای هستند که بر معیار ما یعنی پایبند به موازین دین، قانون، اخلاق و مهارت حرفه ای بوده‌اند. همچنین برای ما سوابق مدیریتی، توانمندی و اعتقادشان به قانون اساسی و اجرای برنامه و قانون به عنوان اصل و اساس بوده که نسبت به این 3 وزیر نیز همین معیارها مدنظر قرار گرفته است.
دانشگاه باید مدیریت فردای کشور را بر دوش خود احساس کند
ما برای آموزش عالی در این کشور با توجه به حساسیت امر دانشگاه‌ها - امروز حضور حدود 4.5 میلیون دانشجو در دانشگاه‌های کشور و رسالت سنگینی که این دانشگاه‌ها باید بر عهده داشته باشند، دانشگاهی که باید دانشگاه باشد، یعنی محل دانشمندان، دانش آموزان و دانشجویان و دانش پژوهان. دانشگاه یعنی جمع فرهیختگان امروز جامعه، یعنی اساتید، یعنی جمع فرهیختگان فردای جامعه و یعنی دانشجویان عزیز. دانشگاه باید مدیریت فردای کشور را بر دوش خود احساس کند - به دنبال وزیری بودیم که در مرحله اول کیفیت آموزشی دانشگاه‌ها را یعنی توسعه انسانی، علوم و دانش را ارتقاء بخشد، ما باید آنچنان از لحاظ علمی توانمند باشیم که بتوانیم با کشورهای پیشرفته علمی، رقابت کنیم. ما به دنبال وزیری بودیم که بر این امر اعتقاد داشته باشد که دانشگاه، دانشگاه است. دانشگاه، باشگاه یا دارالتأدیب نیست. دانشگاه محل فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی نیست.
دانشگاه محیط تقابل گروه‌ها و جناح‌های سیاسی نیست
دانشگاه و دانشجویان به عنوان ابزار قدرت‌های سیاسی نیستند. دانشجویان در کنار تحصیل علم و مهارتهای لازم باید عمیقاً مسایل سیاسی و مسایل اجتماعی جامعه خود را به خوبی درک کنند و لمس کنند و آن را به بحث بگذارند، اما محیط دانشگاه، محیط تقابل گروه‌ها و جناح‌های سیاسی نیست. دانشگاه باید از آزادی‌های آکادمیک برخوردار باشد. در دانشگاه باید آزادی بیان و استدلال حاکم باشد. گر چه این آزادی بیان برای همه جامعه است، اما در محیط علم و دانش و تحقیق نیاز به محیطی آرام تر و آزادتر داریم. در محیطی که بتوانیم به تعبیر مقام معظم رهبری کرسی‌های آزاداندیشی را تشکیل دهیم. ما باید قدرت تحمل را برای شنیدن افکار دیگران و نظرات دیگران بوجود بیاوریم. ما می‌خواهیم میراث‌دار شخصیت‌هایی همچون شهید مطهری باشیم که فرمود: دوست دارم حتی به یک مارکسیست هم کرسی دانشگاهی واگذار شود، بیاید حرف و سخن بگوید و ما به او پاسخ دهیم.
ما تحمل شهید مطهری‌ها و بهشتی‌ها را نیاز داریم، آستانه تحمل را پایین نیاوریم و بخاطر یک کلام، جمله، یا یک حرکت کوچک خود را آماده برای ایجاد تشنج و برخورد نکنیم، دانشگاه‌های ما باید دانشگاه‌های الگو باشند. در دانشگاه‌ها، می‌خواهیم شاهد استقلال دانشگاه‌ها باشیم. استقلال به این مفهوم که دانشگاه‌های ما به رشدی رسیده‌اند که بتوانند اکثریت قریب به اتفاق مشکلاتشان در چارچوب قانون، خودشان حل کنند.
هر مقدار تمرکزگرایی‌ها کمتر باشد و هر مقدار مدیریت را به خود دانشگاه و اساتید واگذار کنیم، بدانیم که این استقلال به نفع پیشرفت دانشگاه‌ها خواهد بود. ما دنبال مراکز آموزش عالی هستیم که این مراکز با دنیا در تعامل باشد. بدانیم پیشرفت علمی در انزوا و انزال، حاصل نمی‌شود بلکه در سایه تعامل با جهان علم و دانش در سراسر دنیاست. ما پیرو همان پیامبری هستیم که به پیروان خود توصیه کرد در دورترین نقاطی که کمترین اشتراک فرهنگی با شما دارند برای علم، رنج سفر را بر خود هموار کنید و فرمود اطلب العلم ولو بالصین. چینی که هم از لحاظ جغرافیایی و فرهنگی این همه فاصله داشت، علم آنچنان برای یک مسلمان باید جاذبه داشته باشد که بتواند در محیطی که حتی اشتراک فرهنگی نیست و فاصله جغرافیایی وجود دارد، آن را کسب کند.
من در زمینه دانشگاه و آموزش عالی سخن فراوان دارم که در حوصله این جلسه نیست به دلیل اینکه هم فرصت من محدود است و هم حوصله شما محدودتر، بنابراین من به طور خلاصه بر این نکته تأکید می‌کنم که ما نیازمند به دانشگاهی هستیم که جزیره‌ای جداگانه از جامعه ما نباشد، دانشگاهی که بتواند مهارتهای لازم را به دانشجو بیاموزد و پس از دوران دانشگاه بتواند به جامعه خدمت رسانی کند. دانشگاه باید به صنعت، تولید، جامعه و بازار کار متصل شود و چنین وزارتخانه‌ای که می‌خواهد این تحولات را در دانشگاه به عهده گیرد نیاز دارد به انسان فرهیخته‌ای که هم اهل علم و هم اهل حلم باشد و آقای دکتر فرجی دانا، دارای این شایستگی‌ها است که بتواند این تحول را در دانشگاه پیگیری کند. در اولین لیستی که این دولت برای وزارت علوم آماده کرده بود در میان اسامی اسم آقای فرجی دانا هم بود منتها در آن مقطع ایشان به دلیل اشتغالاتشان نمی‌توانستند مسئولیت را بر دوش بگیرند.
آقای دکتر فرجی دانا در یک محیط مذهبی مثل قم پرورش یافته و در دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی درس آموخته و مدیریت‌های علمی و آموزشی را در مراحل مختلف از دانشکده تا دانشگاهی مثل دانشگاه تهران بر عهده گرفته، برخی از دوران زندگی‌اش در خدمت سپاه پاسداران و دفاع مقدس سپری شده است. فردی که وقتی ما برای آینده دانشگاه با هم صحبت کردیم من احساس کردم همه جا هم نظر و هم فکر هستیم و برنامه دولت را به خوبی پذیرفته است و توان اجرای آن را دارد و بخاطر ادب، اخلاق، صبوری و حلمش می‌تواند وزیری باشد که ما شاهد دانشگاهی عالم‌تر، آرام‌تر و آزادتر در ماه‌های آینده باشیم و چنین دانشگاهی است که می‌تواند مدیران لایق آینده را تحویل جامعه دهد.
باید در مدارس به سمت یادگیری محوری و استدلال محوری حرکت کنیم
در زمینه آموزش و پرورش ما نیاز به تحول داریم. ما نیاز داریم که از مدارسی که حافظه‌محور هستند به سمت یادگیری‌محور و استدلال‌محور حرکت کنیم. ما نیاز به مدارسی داریم که در بسیاری از موارد درسی خلاقیت دانش آموزان را افزایش دهد. ما نیاز به مدارسی داریم که در کنار علوم طبیعی به علوم انسانی و اجتماعی نیز به اندازه کافی اهمیت داده شود. ما نیاز به مدارسی داریم که بتوانند نوجوانان ما را در آغاز تحصیل به وظایف اجتماعی و به اختیارات مدنی آنها آشنا سازند. بحث اختیار، تکلیف و وظیفه از کلاس‌های اولیه مدارس باید برای دانش آموزان ما تبیین شود.
مدارس ما باید دانش آموزان را از شفاهی محور بودن به کتبی محور بودن هدایت کنند، به این دلیل من روز اول مهرماه توصیه کردم که زنگ مطالعه در مدارس ایجاد شود، پیشنهاد کردم درس انشاء احیاء شود. پیشنهاد کردم دانش آموز ما توان آن را داشته باشد که بتواند آنچه در دل دارد، بر روی کاغذ بیاورد.
ما نیاز داریم از دوران دبستان، دانش آموزان را به مباحث و گفتگو عادت دهیم و برای این باید برنامه‌ریزی کنیم. باید دبستان‌ها و مدارس ما با تحولات و فناوری‌های جدید از دوران دبستان آشنا شوند. در کشورهای پیشرفته استفاده از فضای مجازی و اینترنت از دبستان آغاز می‌شود. ما ضمن تقویت هویت اسلامی – ایرانی در سراسر کشور باید به فرهنگ‌های قومی، احترام بگذاریم. ما باید به خرده فرهنگ‌ها احترام کنیم. ما باید اصل 15 قانون اساسی را اجرایی و عملیاتی کنیم و این کار از دبستان می‌تواند آغاز و شروع شود و در مراحل مختلف تا پایان دوره متوسطه ادامه پیدا کند.
باید بار آموزش و پرورش، بین دوش دولت و مردم و نهادهای دیگر تقسیم شود تا بتوانیم محیط و شرایطی بهتر و رقابتی‌تر در آموزش و پرورش شاهد باشیم. برای این تحول، آقای دکتر فانی شخصیتی هستند که این بار مسئولیت را بر دوش گرفتند. ایشان جزء سابقون هستند، در طول مدت 30 سال، ایشان در مسأله آموزش و پرورش فعال و صاحبنظر بودند. ایشان همه مراحل اداری را از معاونت یک اداره در تهران تا مسئولیت آموزش و پرورش استان کردستان در شرایط حساس و تا مراحل مختلف طی کرده و آقای فانی تجربیات لازم مدیریت و دانش کافی را دارند و تحصیلاتشان را در دانشگاه‌های معتبر سپری کردند. برای ساماندهی نیروی انسانی هم تخصص علمی و تجربه عملی دارند. از روزی که ایشان به عنوان سرپرست این وزارتخانه برگزیده شدند، بازخوردها در میان همه آنهایی که سابقه در آموزش و پرورش داشتند، بازخوردی مثبت بود. امیدواریم این راه سخت یعنی عالم پروری، تزکیه نمودن و مهارت آموزی نوجوان‌ها و جوانهای ما به دست این وزارتخانه و با مدیریت آقای دکتر فانی بهتر از گذشته ادامه یابد.
ورزش می‌تواند بخشی از تعامل سازنده با جهان باشد
اما ورزش و جوانان که شامل همه جامعه 75 میلیونی است، آنجا که از ورزش همگانی حرف می‌زنیم که برای ما بسیار مهم است، آنجا که از عدالت در امکانات ورزشی، بحث فضای جامعه ورزشی، عقب ماندگی‌های گذشته در مورد ورزش بانوان حرف می‌زنیم، ورزش می‌تواند برای ما نشاط آفرین باشد و می‌تواند به بهترین شکل اوقات فراغت جوانان را پر کند. ورزش می‌تواند در کار جمعی به جامعه مهارت دهد، ورزش می‌تواند رقابت‌های سالم اجتماعی را بوجود آورد و ورزش می‌تواند غرور ملی را بیافریند، آنجا که بحث ورزش قهرمانی است.
ورزش می‌تواند بخشی از تعامل سازنده با جهان باشد. در دیپلماسی عمومی، ورزش همواره کارایی خود را نشان داده است، کما اینکه دیپلماسی علمی نیز در مقاطع مختلف همواره برای دیپلماسی کارآمد بوده است. ورزش همگانی، قهرمانی و حرفه‌ای باید توسط فردی اداره شود که با نظر علمی به این مسأله نگاه کند مخصوصاً که در کنار ورزش موضوع جوانان نیز مطرح است. جوانان به معنای مهارتهای اجتماعی، جوانان به مفهوم تلاش برای اشتغال جوانان، بحث ازدواج جوانان، پر کردن ساعات فراغت آنها، نشاط جوانان، رقابت‌های سیاسی و اجتماعی و مشارکت جوانان در مسایل سیاسی و اجتماعی و ده‌ها و صدها مسأله‌ای که به نسل جوان ما مربوط می‌شود، برای این مسئولیت، آقای دکتر صالحی امیری برگزیده و به مجلس معرفی شد. اگر من تعبیر کنم. ایشان فردی جامعه شناس و به مسایل اجتماعی جوانان و ورزش با همان دید آسیب شناسی که تخصص ایشان است، می‌نگرد، سخنی به گزاف گفته نشده است. از آن وقتی که ایشان معاون وزیر بودند و با شورای عالی امنیت ملی همکاری داشتند، تا زمانی که خود در شورای امنیت ملی یکی از معاونت‌ها را به عهده گرفتند و تا زمانی که در مرکز تحقیقات استراتژیک، مسئولیت بخش فرهنگی و اجتماعی را به عهده گرفتند، همواره فردی دقیق، اخلاقی و پرتلاش بودند. ما حداقل به مدت 9 تا 10 سال با هم در بخش‌های مختلف همکاری داشتیم. او از لحاظ علمی صاحبنظر، صاحب قلم با تألیفاتی متعدد، متخصص پژوهش و تحقیق و در مدت 2 ماهی که سرپرستی این وزارتخانه مهم را بر دوش گرفتند به خوبی از اداره آن برآمدند.
خواست من از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی این است که در چارچوب وظایف قانونی‌شان امروز بررسی صلاحیت 3 وزیر را در خانه ملت ادامه دهند و ما ان شاء الله در پایان وقت شاهد تکمیل کابینه دولت یازدهم باشیم و قول دولت به مردم عزیز و بزرگوار هم این است که با این تکمیل حرکت در فضای فرهنگی سرعت بیشتری خواهد یافت.
از حوصله‌ای که فرمودید برای استماع بیاناتم، سپاسگزارم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
/971/د102/ج