اسپانیا بر سر دو راهی ابقاء سلطنت و یا تاسیس جمهوری

به گزارش سرویس مانیتورینگ خبرگزاری رسا، بی بی سی فارسی در خبری گفت: دولت اسپانیا مقدمات قانونی انتقال سلطنت را فراهم می‌کند در حالی که جمهوری خواهان تظاهراتی را در حمایت از تغییر نظام سیاسی این کشور برگزار کرده‌اند.

با اعلام تصمیم خوان کارلوس، پادشاه اسپانیا به کناره‌گیری از مقام سلطنت، روز چهارشنبه، ١٣ خرداد (٣ ژوئن)، هیات دولت این کشور در یک جلسه فوق‌العاده، پیش نویس لایحه اجازه به پادشاه برای استعفا را مورد بررسی قرار داد.

روز گذشته خوان کارلوس، پادشاه هفتاد و شش ساله اسپانیا، اعلام کرد که پس از سی و نه سال سلطنت، در نظر دارد از این مقام کناره‌گیری کند. استغفای پادشاه در قوانین اسپانیا پیش بینی نشده و لازم است پارلمان این کشور، با تصویب لایحه پیشنهادی دولت، به پادشاه اجازه استعفا بدهد.

رسانه‌های خبری اسپانیا گفته‌اند که تکمیل این لایحه، طرح و تصویب آن در پارلمان ممکن است تا چهار هفته به طول انجامد و تا آن زمان، استعفای خوان کارلوس رسمیت نخواهد داشت.

با کناره‌گیری پادشاه فعلی، ولیعهد چهل و چهارساله با عنوان فیلیپه ششم به سلطنت خواهد رسید. شاهزاده فیلیپه بزرگترین فرزند خوان کارلوس نیست اما براساس قوانین وراثت سلطنت در اسپانیا، دختران پادشاه اجازه سلطنت ندارند.

خوان کارلوس با مرگ فرانچسکو فرانکو در سال ١٩٧٥، به عنوان پادشاه به ریاست کشور اسپانیا رسید. فرانکو، که از زمان پیروزی در جنگ داخلی اسپانیا از سال ١٩٣٩ در راس یک نظام دیکتاتوری، بر اسپانیا حکومت کرده بود، چند سال قبل از مرگ خود، خوان کارلوس را به عنوان رئیس بعدی کشور معرفی کرد.

زمینه جنگ داخلی اسپانیا از اوایل دهه ١٩٣٠ و با خروج آلفونسو سیزدهم، پادشاه وقت اسپانیا از کشور و برقراری نظام جمهوری دموکراتیک فراهم شده بود و با اختلاف بین احزاب راستگرا و چپگرا در مورد نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ١٩٣٦، به درگیری مسلحانه منجر شد.

این جنگ که با ورود داوطلبانی از سایر کشورها و موضعگیری مختلف دولت‌های اروپایی در قبال طرف‌های درگیری، جنبه بین‌المللی هم یافته بود، سرانجام با پیروزی مخالفان جمهوری خاتمه یافت و ژنرال فرانکو در راس یک حکومت دیکتاتوری اداره امور را در دست گرفت.

درگذشت فرانکو و بازگشت سلطنت به حمایت از نظام دیکتاتوری پایان نداد و در سال ١٩٨١، گروهی از ارتشیان اسپانیا با هدف بازگرداندن نظام سابق به کشور، پارلمان را اشغال کردند اما موضعگیری خوان کارلوس در حمایت از دموکراسی و حکومت مشروطه، تلاش آنان را ناکام گذاشت. این موضعگیری باعث محبوبیت پادشاه در میان مردم شد.

با این همه، در چند سال اخیر، گزارش‌های حاکی از فساد مالی همسر یکی از دختران خوان کارلوس و همچنین انتقاداتی که از برنامه شکار فیل پادشاه در آفریقا به عمل آمد، به موقعیت او آسیب رساند.

همزمان با آغاز روند انتقال سلطنت، گروه‌های جمهوری خواه در اسپانیا با برگزاری تظاهراتی، خواستار پایان سلطنت و تغییر نظام به جمهوری شده‌اند. به گزارش خبرگزاری‌ها، چندین هزار تن از مخالفان سلطنت با درخواست رای‌گیری جهت تغییر نظام سیاسی اسپانیا، تظاهراتی را در مادرید، بارسلونا و سایر شهرهای این کشور برگزار کرده‌اند. در والنسیا، تظاهرکنندگان پلاکاردی حاوی تصویر یک گیوتین را نیز به عنوان یادآوری پایان سلطنت در فرانسه و نماد مخالفت با نظام سلطنتی با خود حمل می‌کردند.

در عین حال، با توجه به حمایت بسیاری از مردم و احزاب سیاسی عمده اسپانیا از نظام کنونی، به گفته ناظران، بعید است پارلمان این کشور موضوع تغییر رژیم را در دستور کار قرار دهد.

در حالی که در زمان حکومت دیکتاتوری، اسپانیا از نظر اقتصادی از جمله کشورهای عقب مانده و فقیر اروپایی محسوب می‌شد، در چند دهه بعد، اقتصاد این کشور از رونق قابل توجهی برخوردار شد اما بروز بحران مالی چند سال پیش، این روند رشد را با وقفه مواجه ساخت و مشکلات عمده ای از جمله بیکاری گسترده را برای مردم اسپانیا در پی آورد که هنوز هم به طور کامل مرتفع نشده است./1421/1409/ح